Nga tuyên bố rút quân khỏi thủ phủ Kherson, Ukraine chưa hết hoài nghi bị gài bẫy
Tổng thống Volodymyr Zelensky cảnh báo rằng người Nga đang giả vờ rút quân khỏi Kherson để dụ quân đội Ukraine vào một trận chiến tại thành phố cảng công nghiệp chiến lược này.
Binh sĩ Nga gác bên ngoài một khu vực ở Kherson khi nhóm phóng viên quốc tế tới đây, ngày 20/5/2022. Ảnh: AP
Theo hãng tin AP, quân đội Nga ngày 9/11 tuyên bố sẽ rút khỏi thành phố Kherson, thủ phủ vùng cùng tên, nhưng Kiev vẫn nghi ngờ đây là mưu mẹo của Moskva để dụ lực lượng Ukraine vào cái bẫy chế.t người.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã ra lệnh rút quân khỏi thành phố Kherson, sang bờ đông sông Dnieper (Nga gọi là Dnepr) để thiết lập hàng phòng thủ. Mệnh lệnh được ông Shoigu đưa ra trong cuộc họp phát sóng trên truyền hình hôm 9/11 với tổng chỉ huy chiến dịch quân sự tại Ukraine Sergey Surovikin. Đại tướng Surovikin cho biết ông đã đề xuất “quyết định khó khăn” là rút quân khỏi thành phố Kherson, miền nam Ukraine, và thiết lập phòng thủ ở phía đông sông Dnieper.
Ông Surovikin giải thích Nga không còn khả năng tiếp tế cho thành phố Kherson. “Chúng ta sẽ bảo toàn tính mạng của binh lính và năng lực chiến đấu của các đơn vị. Để lực lượng ở bờ tây sông Dnieper là vô ích. Một số binh sĩ có thể được điều tới những mặt trận khác”, viên tướng Nga nói.
Theo hãng tin AP, việc buộc phải rút quân khỏi thành phố Kherson sẽ đán.h dấu một trong những thất bại tệ nhất của Nga trong cuộc xung đột kéo dài hơn 8 tháng.
Trong khi đó, các nhà chức trách Ukraine cảnh báo không nên coi kế hoạch được Nga công bố về rút lui khỏi Kherson là một thỏa thuận đã thực hiện. Tổng thống Volodymyr Zelensky cảnh báo rằng người Nga đang giả vờ rút quân khỏi Kherson để dụ quân đội Ukraine vào một trận chiến tại thành phố cảng công nghiệp chiến lược này.
Nếu được xác nhận, việc rút quân khỏi Kherson – thủ phủ duy nhất trong các vùng mà Moskva đơn phương sáp nhập vào tháng , sẽ đán.h dấu một bước lùi lớn tiếp theo, sau cuộc rút lui khỏi ngoại ô thủ đô Kiev hồi đầu xung đột và cuộc rút chạy khỏi khu vực Kharkiv hồi tháng 9. Kherson là thành phố quan trọng đầu tiên mà lực lượng Nga giành được quyền kiểm soát từ những ngày đầu xung đột bùng phát.
Những tuần gần đây, lực lượng của Ukraine đã xác định Kherson là một mục tiêu trọng điểm. Kiev đã nỗ lực cắt đứt các đường tiếp tế quan trọng tới thành phố này để mở đường cho một cuộc phản công lớn, đẩy quân đội Nga ra khỏi vùng lãnh thổ rộng lớn là miền nam đất nước.
Quân đội Nga gần các xe tải quân sự ở khu vực Quảng trường Svobody ở Kherson, Ukraine ngày 7/3/2022. Ảnh: AP
Theo AP, việc chiếm lại Kherson có thể cho phép Ukraine giành lại lãnh thổ ở khu vực Zaporizhzhia và các khu vực phía nam khác. Về phần mình, việc Nga rút lui gần như chắc chắn sẽ gây áp lực trong nước lên Điện Kremlin
Phát biểu với giọng điệu nghiêm nghị và nét mặt cứng rắn trên truyền hình Nga, chỉ huy quân sự hàng đầu của Moskva ở Ukraine, Tướng Sergei Surovikin đã chỉ vào một tấm bản đồ bị che mờ khi ông báo cáo với Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu hôm 9/11 rằng không thể cung cấp cho thành phố Kherson và rằng lực lượng phòng thủ ở đây sẽ là “vô ích.”
Video đang HOT
Ông Surovikin nói rằng 115.000 người đã được di dời vì “cuộc sống của họ thường xuyên gặp nguy hiểm” và đề xuất một cuộc rút quân “trong tương lai gần” đến bờ đối diện của sông Dnieper từ vị trí tọa lạc của thành phố Kherson.
Bộ trưởng Shoigu đã đồng ý với đán.h giá của Tướng Surovikin và ra lệnh cho ông “bắt đầu với việc rút quân và thực hiện mọi biện pháp để bảo đảm việc chuyển nhân sự, vũ khí và thiết bị qua sông Dnieper một cách an toàn”.
Tuy nhiên, Cố vấn của tổng thống Ukraine, Mykhailo Podolyak nói với hãng tin AP: “Cho đến nay, chúng tôi không thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Nga sẽ hoàn toàn rời bỏ thành phố, điều đó có nghĩa là những tuyên bố này có thể là thông tin sai lệch”.
Thống đốc Kherson do Ukraine bổ nhiệm, Yaroslav Yanushevych cũng kêu gọi cư dân “đừng vội hưng phấn”. Một quan chức khu vực Kherson khác do Ukraine bổ nhiệm, ông Serhii Khlan, nói với các phóng viên rằng các lực lượng Nga đã cho nổ tung năm cây cầu để làm chậm bước tiến của lực lượng Kiev.
Nhà phân tích quân sự Oleg Zhdanov nói với AP rằng việc Nga tuyên bố rút lui “rất có thể là một cuộc phục kích và một cái bẫy của Nga để buộc Ukraine tiến hành cuộc tấ.n côn.g, buộc họ phải xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Nga và bị đáp trả bằng một đòn mạnh từ hai bên sườn.”
Một ngày sau tuyên bố rút quân của Nga, Tổng thống Ukraine Zelensky không trực tiếp binh luận trong bài phát biểu hàng đêm của mình. Ông nói: “Cảm xúc của chúng ta phải được kiềm chế – luôn luôn trong chiến tranh. Tôi chắc chắn sẽ không cung cấp cho kẻ thù tất cả các chi tiết về hoạt động của chúng ta. Khi chúng ta có kết quả, mọi người sẽ nhìn thấy nó.”
Xe tăng Nga bị phá hủy tại ngôi làng Yampil, Ukraine trong ảnh chụp ngày 9/11/2022. Ảnh: AP
Ngoài nỗ lực phản công từ bên ngoài, các tay sún.g kháng chiến Ukraine ở phía sau chiến tuyến đã hoạt động mạnh trong lòng Kherson, với nhiều vụ phá hoại và á.m sá.t quan chức do Nga bổ nhiệm.
Ngày 9/11 thông tin cho biết quan chức số 2 của chính quyền Vùng Kherson do Moskva bổ nhiệm, đã thiệ.t mạn.g trong một vụ ta.i nạ.n xe hơi. Hiện chưa rõ nguyên nhân, cũng như chưa có bên nào đứng ra nhận trách nhiệm về vụ việc.
Phản ứng trước thông tin Nga sẽ rút quân, phát biểu từ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết các quan chức Mỹ đã mong đợi thông báo của Nga. Ông nói: “Đó là bằng chứng cho thấy họ có một số vấn đề thực sự – quân đội Nga”.
Khi được hỏi liệu một đợt rút quân có thể báo hiệu cho Kiev rằng họ hiện có đòn bẩy để bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình với Moskva hay không, ông Biden nói rằng điều đó có nghĩa “ít nhất là có thời gian để các bên điều chỉnh lại vị thế của mình trong giai đoạn mùa đông.”
Trước đó, trong nhiều tháng quân đội Nga dường như đã chuẩn bị cho một cuộc rút quân có trật tự khỏi Kherson – hoặc chuẩn bị một cuộc phục kích – trái ngược với cuộc rút lui hỗn loạn khỏi khu vực Kharkiv khi Moskva phải bỏ lại một lượng lớn vũ khí và đạn dược.
Vào tháng 10, Tướng Surovikin đã để lộ một dấu hiệu cho việc rút khỏi Kherson, thừa nhận tình hình “căng thẳng”, và ông có thể phải đưa ra một “quyết định khó khăn”.
Chiến lược quân sự của Nga - Ukraine và tính toán cho mùa đông sắp tới
Thời gian là yếu tố then chốt cho các chiến lược quân sự của Nga và Ukraine. Cả hai đang áp dụng các chiến lược mà họ tin rằng cuối cùng sẽ cho phép mình đạt được mục tiêu.
Binh sĩ Nga canh gác khu vực mà một nhóm phóng viên quốc tế được phép tới quan sát ở Kherson, miền nam Ukraine ngày 20/5/2022. Ảnh: AP
Cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đã ở tháng thứ sáu. Từng bắt đầu với nhịp độ nhanh, cuộc xung đột đã trở thành một cuộc chiến tiêu hao, chậm chạp mà không bên nào mong muốn. Trên thực tế, chiến lược ban đầu của Nga là áp đảo lực lượng phòng thủ Ukraine, và buộc chính phủ ở Kiev phải đầu hàng. Trong khi đó chiến lược của Ukraine đã kỳ vọng rằng, áp lực quốc tế cùng với việc vượt qua được cuộc tấ.n côn.g giai đoạn đầu, sẽ buộc Nga phải rút quân.
Theo tạp chí Forbes, hiện tại ở cấp chiến lược, giới lãnh đạo quân sự và chính trị của cả hai nước vẫn cam kết thực hiện các mục tiêu ban đầu của họ. Quân đội Nga đang tìm cách "phi quân sự hóa" Ukraine. Trong khi đó, quân đội Ukraine muốn giành lại quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ, đẩy lực lượng Nga khỏi đất nước. Cả hai đang áp dụng các chiến lược mà họ tin rằng cuối cùng sẽ cho phép họ đạt được mục tiêu.
Chiến lược của Nga
Phần lớn chiến lược của Nga tập trung vào khu vực Donbass ở miền đông Ukraine. Tại khu vực này, quân đội Nga đã áp dụng chiến thuật "hỏa lực và cơ động" truyền thống. Họ sử dụng pháo binh tấ.n côn.g một khu vực, sau đó điều động bộ binh tới để kiểm soát. Quá trình này khá hiệu quả để giành quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ, tuy chậm, tốn kém và dẫn đến thiệt hại lớn về tài sản.
Quân đội Nga có thể thực hiện kiểu cơ động này nhờ số lượng lớn pháo binh được phân bổ cho mỗi Tiểu đoàn Chiến thuật. Quá trình di chuyển chậm chạp cho phép lực lượng mặt đất của Nga có được sự che chắn từ pháo binh và phòng không, hạn chế khả năng của pháo binh và máy bay không người lái Ukraine.
Bệ phóng rocket đa nòng của Cộng hoà Donetsk tự xưng khai hoả gần Panteleimonivka, Donbass, Ukraine. Ảnh: AP
Thách thức lớn với cách tiếp cận trên là công tác hậu cần vì nó phụ thuộc vào nguồn cung cấp liên tục đạn dược và các thùng pháo. Hơn nữa, vì di chuyển chậm, quân đội cần được tiếp tế liên tục lương thực và nhiên liệu. Người Nga đã gặp khó khăn kể từ khi bắt đầu chiến dịch quân sự ở Ukraine với việc tiếp tế hậu cần cần thiết. Ngoài ra, cơ cấu chỉ huy của quân đội Nga yêu cầu các sở chỉ huy phải ở vị trí xa trên tiề.n tuyến, khiến họ dễ bị tấ.n côn.g.
Trong khi tập trung nguồn lực chính cho Donbass, quân đội Nga ở các khu vực khác có phần thiếu thốn hơn. Mục tiêu đã nêu của họ là nắm giữ các địa điểm quan trọng để cho phép trong tương lai sẽ mở rộng ra khỏi Donbass.
Chiến lược của Ukraine
Trong khi đó, dù đã được viện trợ quân sự đáng kể từ nước ngoài, nhưng quân đội Ukraine vẫn chỉ có nguồn cung hạn chế cho phần lớn hệ thống quân sự tiên tiến của mình.
Không giống như quân đội Nga, phần lớn quân đội Ukraine tập trung bên ngoài khu vực Donbass, nơi họ đã tiến hành một loạt chiến dịch phản công để giành lại quyền kiểm soát các thành phố, thị trấn. Phía Ukraine đã thành công đáng kể ở miền bắc, chiếm lại thành phố Kharkiv và đưa binh lính đến sát biên giới với Nga. Hiện họ đang tập trung vào việc giành lại quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ ở phía nam, đặc biệt là xung quanh Kherson.
Bằng cách chiếm lại Kherson hoặc phá hủy các cây cầu trong thành phố, họ đang hạn chế khả năng Nga di chuyển lực lượng từ Crimea vào phía nam và phía tây Ukraine. Khi bó buộc quân đội Nga ở khu vực Donbas, các lực lượng Ukraine tin tưởng cuối cùng sẽ có thể tập trung toàn bộ quân lực để chiếm lại vùng này.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) trao đổi với Bộ trưởng Năng lượng Nikolai Shulginov ngày 21/7/2022. Ảnh: Sputnik/AFP
Chiến lược của Ukraine ở Donbas là triển khai một số kháng cự hạn chế, nhưng vẫn rất đáng kể đối với lực lượng Nga, buộc người Nga phải sử dụng thận trọng chiến thuật "hỏa lực và cơ động". Để bảo toàn nhân sự và trang thiết bị, các lực lượng Ukraine dường như đang nhắm vào các điểm chỉ huy và hậu cần của Nga - một chiến thuật đã được sử dụng kể từ khi bắt đầu xung đột. Máy bay không người lái TB-2 đang bị hạn chế tác dụng, vì vậy Ukraine sử dụng hệ thống tên lửa HIMARS và các hệ thống pháo khác để tấ.n côn.g các mục tiêu này của Nga.
Hơn nữa, sự kháng cự từ quân đội Ukraine cho phép họ duy trì được sự ủng hộ của người dân địa phương. Sự ủng hộ này có thể sẽ giảm nếu quân đội Ukraine rút khỏi khu vực. Bằng cách duy trì sự ủng hộ của người dân, phía Ukraine có thể tạo tiề.n đề cho một cuộc nổi dậy trong tương lai.
Mùa đông đến và khả năng tạo biến động
Những chiến lược kể trên là không bền vững với tình trạng hiện tại của cả hai phía. Tinh thần của quân đội Nga bị ảnh hưởng, và những tháng chiến đấu cũng đã gây tổn hại cho quân đội Ukraine. Hơn nữa, cả hai quốc gia đã mất một lượng quân và thiết bị đáng kể mà không có con đường trực tiếp nào để bổ sung.
Bất chấp điều đó, không bên nào đang quyết liệt để giành chiến thắng trong tương lai gần. Thay vào đó, có vẻ như mỗi quốc gia đang trông vào kế hoạch mà thời gian sẽ có lợi cho họ, giúp họ có lợi thế trên chiến trường.
Binh sĩ Ukraine khai hoả lựu pháo ở miền đông nước này. Ảnh: Getty Images
Lực lượng Nga có thể sẽ được hưởng lợi khi mùa đông đến. Khi đó, sự phụ thuộc của châu Âu vào năng lượng của Nga sẽ gia tăng, buộc một số quốc gia phải giảm hỗ trợ cho Kiev, trong đó có viện trợ quân sự. Người Nga hy vọng rằng nếu không có dòng viện trợ quân sự ổn định, quân đội Ukraine sẽ suy giảm phần lớn sức mạnh.
Tương tự, quân đội Ukraine cũng hy vọng rằng khi chiến tranh kéo dài, các yếu tố bên ngoài sẽ buộc người Nga phải rút lui. Các biện pháp trừng phạt và chính cuộc xung đột đang gây ra tổn thất nặng nề cho người dân Nga. Ngoài ra, chi phí lớn về nhân lực và vật chất sẽ làm giảm sự ủng hộ của công chúng đối với chiến dịch của Moskva. Người Ukraine hy vọng rằng những hành động này sẽ buộc chính phủ Nga phải chấm dứt xung đột, hoặc rút lui lực lượng, cho phép Kiev giành lại quyền kiểm soát lãnh thổ, gồm cả Donbass.
Trong khi cả hai chiến lược đều có phần lạc quan, những yếu tố bên ngoài có thể sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng hơn khi cuộc xung đột vẫn tiếp diễn.
Cố vấn Ukraine: Nga tái điều quân ở Ukraine, chuyển chiến thuật từ tấ.n côn.g sang phòng thủ Một cố vấn của Tổng thống Ukraine thông báo các lực lượng Nga đã giành được nhà máy điện lớn thứ hai của Ukraine ở Donetsk và đang tái điều quân đến ba khu vực phía Nam. Quân nhân Ukraine bên cạnh một khẩu pháo đặt tại chiến trường Donetsk. Ảnh: AFP Hãng Reuters đưa tin ngày 27/7, các lực lượng Nga tuyên...