Nga phát triển chiến hạm với tham vọng trở thành ông vua trên biển

Theo dõi VGT trên

Không chạy theo xu hướng tàu sân bay của Mỹ, Trung Quốc và nhiều nước trên thế giới, Hải quân Nga đã tìm ra 1 hướng đi mới, xây dựng hạm đội “nhỏ những có võ” với tham vọng trở thành số 1 trên chiến trường biển.

Hải quân Nga lên kế hoạch thực hiện chương trình hiện đại hóa các lực lượng trong thời gian 9 năm và không bị ảnh hưởng nếu tình hình kinh tế thay đổi.

Theo National Interest, thay vì xây dựng các tàu khu trục hạt nhân hoặc tàu sân bay đắt tiền, nước quyết định tập trung vào đội tàu ngầm và tàu chiến loại nhỏ. Cụ thể, Nga sẽ tập trung hoàn thành 7 chiếc tàu ngầm “Yasen-M”. Ngoài ra, các tàu ngầm của Liên Xô trước đây sẽ tích cực được nâng cấp như “Akula” và “Antey”, đồng thời nghiên cứu, phát triển và tạo ra tàu ngầm thế hệ thứ 5 “Husky”.

Nga phát triển chiến hạm với tham vọng trở thành ông vua trên biển - Hình 1

Dự án tàu ngầm Yasen-M

Chuyên gia phân tích Dave Majumdar tin rằng, Nga sẽ xây dựng các tàu chiến phù hợp với tình hình thực tế và không tập trung vào xây dựng các tàu lớn đắt tiền.

Với nguồn tài chính có hạn, Hải quân Nga sẽ tập trung xây dựng hạm đội tàu mặt nước nhỏ nhưng sức mạnh của chúng không thể xem thường.

Tất cả các tàu chiến mới cũng như các phiên bản hiện đại hóa sẽ được bổ sung và trang bị thêm loại tên lửa hành trình “ Kalibr”.

Đây là loại tên lửa được coi là hiệu quả nhất trên thế giới hiện nay và sự hiện diện của các loại tên lửa này trên các tàu chiến sẽ trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với đối phương.

Nên nhớ rằng loại tên lửa này đã được Hải quân Nga sử dụng rất nhiều lần ở chiến trường Syria và hiệu quả của nó được cả thế giới thừa nhận.

Nga bắn tên lửa Kalibr từ tàu chiến và tàu ngầm tiêu diệt các mục tiêu của Tổ chức khủng bố ISIS

Video đang HOT

Ngoài ra trong kế hoạch này còn đề cập đến loại tên lửa hành trình chống hạm “Zircon”. Nếu đúng theo kế hoạch trong những năm từ 2020 đến 2030 Hải quân Nga sẽ được trang bị loại tên lửa này.

Đây là loại tên lửa siêu thanh mới khả năng của chúng thậm chí được đánh giá hơn cả “Kalibr”.

Nếu Hải quân Nga trang bị loại tên lửa siêu thanh này cho các tàu chiến của họ thì hạm đội tàu mặt nước của Hải quân Nga sẽ không có đối thủ. Nên nhớ rằng loại tên lửa siêu thanh này đã hoàn thành cuộc thử nghiệm và đạt tốc độ 5 Mach.

Và để thuận tiện cho việc trang bị nhiều loại tên lửa trên các tàu mặt nước cỡ nhỏ Hải quân Nga đang nghiên cứu và phát triển hệ thống phòng 3S-14 VLS, có khả năng phóng được cả các tên lửa siêu thanh chống tàu “Onyx”, tên lửa cận âm như “Kalibr” và tên lửa siêu thanh “Zircon”.

Đây được coi là kế hoạch đột phá, hoàn thành kế hoạch này Hải quân Nga có thể trở thành lực lượng mạnh nhất thế giới với khả năng chuyên môn hóa cao, đáp ứng được các nhiệm vụ của hiện tại và tương lai.

Nga phát triển chiến hạm với tham vọng trở thành ông vua trên biển - Hình 2

Tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov

Cuối cùng chuyên gia này nhấn mạnh rằng, đây là bước đi đúng đắn của Nga. Hiện tại và trong tương lai các loại vũ khí công nghệ cao sẽ xuất hiện và các tàu cỡ lớn, tàu sân bay sẽ rất dễ bị tiêu diệt. Đó cũng là lí do mà nước này không mặn mà với việc xây dựng thêm tàu sân bay và chỉ duy trì 1 chiếc duy nhất là tàu Đô đốc Kuznetsov.

Theo Mai Đại (The National Interest)

Trận chiến tàu ngầm Mỹ hạ siêu tàu sân bay Nhật năm 1944

Tàu ngầm USS Archerfish gặp may mắn khi đánh chìm được siêu tàu sân bay Nhật có lượng giãn nước lớn gấp 46 lần.

Trận chiến tàu ngầm Mỹ hạ siêu tàu sân bay Nhật năm 1944 - Hình 1

Siêu tàu sân bay Shinano trong quá trình thử nghiệm. Ảnh: Wikipedia.

Với lượng giãn nước 69.000 tấn khi hạ thủy năm 1944, tàu sân bay Shinano của hải quân Nhật Bản là hàng không mẫu hạm lớn nhất thế giới cho đến khi Mỹ chế tạo các chiến hạm lớn hơn vào giữa thập niên 1950. Tuy nhiên, pháo đài nổi Shinano lại trở thành chiến hạm lớn nhất từng bị tàu ngầm đánh chìm, đặc biệt khi đối thủ của nó là chiếc tàu ngầm USS Archerfish có lượng giãn nước chỉ 1.500 tấn, theo National Interest.

Tháng 5/1940, Nhật khởi đóng tàu Shinano, chiếc thứ ba thuộc lớp thiết giáp hạm Yamato. Những thiết giáp hạm lớn nhất lịch sử này ra đời với hy vọng dùng lực lượng nhỏ có chất lượng cao để đối phó với hạm đội tàu chiến đông đảo của Mỹ. Theo kế hoạch, bộ ba thiết giáp hạm Yamato, Musashi và Shinano sẽ là lực lượng thống trị mặt trận Thái Bình Dương trong Thế chiến II.

Tuy nhiên, đến năm 1942, Nhật Bản nhận thấy họ cần tàu sân bay hơn thiết giáp hạm, nhất là khi hàng không mẫu hạm ngày càng giữ vai trò chủ đạo trong các trận hải chiến và nước này đã mất 4 tàu sân bay tốt nhất ở trận Midway. Bởi vậy, Tokyo quyết định hoán cải thiết giáp hạm Shinano thành tàu sân bay lớn chưa từng có.

Boong chính của tàu trang bị lớp giáp dày 190 mm được biến thành nhà chứa máy bay. Sàn đáp cho phi cơ đặt trên boong chính cũng được bảo vệ bởi lớp giáp dày 95 mm.

Vũ khí tiến công chính của Shinano là 47 máy bay chiến đấu, thay cho các cụm pháo hạm cỡ nòng 457 mm. Đây là con số khá khiêm tốn so với 75-100 phi cơ trên các tàu sân bay lớn của Mỹ và Nhật Bản khi đó. Tuy nhiên, Shinano được trang bị lưới phòng không rất mạnh, gồm 16 pháo cao xạ cỡ nòng 127 mm, 145 pháo cỡ 25 mm và 12 pháo phản lực phóng loạt cỡ 119 mm.

Từ kinh nghiệm trong các thất bại trước đó, hải quân Nhật Bản tránh sử dụng sơn và gỗ dễ bắt lửa để chế tạo Shinano. Đường ống thông hơi được bảo vệ cẩn thận để tránh truyền dẫn luồng khí nóng từ các vụ nổ ra khắp tàu, trường hợp từng nhiều lần xảy ra trên hạm đội tàu sân bay Nhật.

Tuy nhiên, tàu Shinano lại có điểm yếu chí tử ở các khoang chống nước. "Các khoang chống nước hoàn toàn không được thử nghiệm do tàu Shinano bị đẩy nhanh tiến độ quá mức, dẫn tới việc điểm yếu này không được phát hiện", thuyền trưởng tàu ngầm USS Archerfish Joseph Enright hồi tưởng.

Trận chiến tàu ngầm Mỹ hạ siêu tàu sân bay Nhật năm 1944 - Hình 2

Shinano có nhiều cải tiến so với nguyên mẫu thiết giáp hạm Yamato. Ảnh: Wikipedia.

Ngày 8/10/1944, trong lúc hạ thủy ở căn cứ hải quân Yokosuka, một cổng chắn ở ụ tàu bị bung, khiến sóng biển đẩy Shinano va vào tường bao xung quanh tới ba lần. Sau khi sửa chữa, tới ngày 28/11, tàu sân bay Shinano bắt đầu tới quân cảng Kure với ba tàu khu trục hộ tống.

Nó mang theo các xuồng và máy bay tự sát, nhưng lại không có phi cơ săn ngầm để cảnh giới trên biển Nhật Bản, nơi có nhiều tàu ngầm Mỹ hoạt động. Nhiều cửa ngăn nước vẫn chưa được lắp đặt, trong khi các khoang chống nước đều có lỗ hổng cho dây cáp và ống thông hơi chưa được bịt kín.

Đêm hôm đó, hàng không mẫu hạm Nhật Bản chạm trán tàu ngầm USS Archerfish khi nó đang nổi trên mặt nước. Đó là chuyến tuần tra chiến đấu thứ 5 của tàu ngầm Mỹ, nhưng USS Archerfish vẫn chưa đánh chìm được mục tiêu nào. Thuyền trưởng Joseph Enright quyết định cho tàu lặn và di chuyển tới điểm chặn trước mục tiêu nhằm tránh bị phát hiện. Đây là điều không dễ dàng trong Thế chiến II, bởi tàu mặt nước thường có tốc độ cao hơn tàu ngầm.

USS Archerfish chạy song song với nhóm tàu chiến Nhật Bản, đồng thời bật radar để bám theo, dù việc này cũng khiến tàu sân bay Shinano phát hiện ra dấu vết của tàu ngầm Mỹ. Thuyền trưởng tàu Shinano lo ngại trở thành mục tiêu của một nhóm tàu ngầm Mỹ, nhưng không quá lo lắng vì tin rằng lớp giáp dày có thể giúp Shinano chống chịu hàng chục quả bom và ngư lôi đối phương.

Dù di chuyển trên vùng biển có nhiều tàu ngầm Mỹ hoạt động, các khoang kín trên Shinano vẫn được mở để thủy thủ đoàn vận hành thiết bị. Đội tàu chiến Nhật liên tục di chuyển lắt léo để thoát khỏi sự đeo bám của tàu ngầm Mỹ. Tuy nhiên, không may trong một lần cơ động, nhóm tàu Nhật Bản lại đi vào đúng hướng di chuyển của tàu Archerfish. Lúc 3h15 ngày 29/11, tàu ngầm Mỹ chớp cơ hội phóng ra 6 quả ngư lôi, trong đó 4 quả đánh trúng Shinano.

Ban đầu, thủy thủ trên tàu sân bay Nhật không cảm thấy lo lắng, bởi nó được thiết kế để đối phó mối với mối đe dọa từ ngư lôi. Tuy nhiên, nước biển nhanh chóng tràn qua những lỗ thủng ở sườn tàu, đổ vào những khu vực không được bảo vệ và chưa được lắp cửa ngăn nước. Phòng máy sau đó bị ngập, khiến hệ thống máy phát điện và máy bơm bị hỏng. Chiếc Shinano bắt đầu nghiêng hẳn sang phía mạn phải.

Trận chiến tàu ngầm Mỹ hạ siêu tàu sân bay Nhật năm 1944 - Hình 3

Tàu ngầm USS Archerfish trong quá trình tuần tra. Ảnh: Wikipedia.

Các khu trục hạm hộ tống tàu Shinano cố gắng kéo nó nhưng bất thành do chênh lệch tải trọng quá lớn. Tới 10h18, 7 tiếng sau khi trúng ngư lôi, thuyền trưởng của Shinano ra lệnh bỏ tàu. Chỉ 40 phút sau, siêu tàu sân bay Nhật Bản chìm xuống cùng 1.435 người, trong đó có cả thuyền trưởng và hai sĩ quan hoa tiêu.

Sau chiến tranh, hải quân Mỹ công bố nghiên cứu cho thấy các thiết giáp hạm lớp Yamato, gồm cả tàu sân bay Shinano, gặp lỗi thiết kế nghiêm trọng. Các điểm nối ở phần vỏ giáp dễ bị rỉ nước và bung ra khi bị tác động mạnh, trong khi ngư lôi của USS Archerfish đã đánh trúng các điểm yếu này.

Việc đánh chìm tàu Shinano cũng là thành tích khá may mắn của tàu ngầm Mỹ, do chiến hạm Nhật lại cơ động đúng vào hướng phóng ngư lôi và cả 4 quả đều đánh trúng điểm yếu trên vỏ tàu, chuyên gia Peck nhận định.

Shinano không phải là tàu sân bay duy nhất bị tàu ngầm đánh chìm trong Thế chiến II. Mỹ từng mất tàu sân bay Wasp do trúng ngư lôi của Nhật Bản, trong khi nhiều hàng không mẫu hạm Anh cũng là nạn nhân của tàu ngầm Đức. Tuy nhiên, Shinano vẫn đi vào lịch sử với tư cách là chiến hạm lớn nhất từng bị một tàu ngầm tiêu diệt.

Theo Duy Sơn (VNE)

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Cảnh sát Mỹ bị đình chỉ vì quật ngã cụ ông gốc Việt gây xuất huyết não
22:26:44 18/11/2024
Loạt lựa chọn nội các gây tranh cãi mới nhất của ông Trump
18:43:51 17/11/2024
Máy bay Boeing 737-800 bị bắn trên đường băng khi chuẩn bị cất cánh tại Mỹ
19:51:00 18/11/2024
Trung Quốc giảm thuế xuất khẩu 209 sản phẩm
20:02:52 17/11/2024
Temu vấp rào cản ở Đông Nam Á dù giá rẻ không tưởng
14:27:43 18/11/2024
Haiti rơi vào vòng xoáy bạo lực mới
22:01:23 18/11/2024
Tiết lộ thời điểm Ukraine ra đòn tấn công tầm xa đầu tiên vào lãnh thổ Liên bang Nga
17:42:16 18/11/2024
Hội người Việt Nam tại CH Séc kỷ niệm 25 năm thành lập
19:58:17 17/11/2024

Tin đang nóng

Vụ 5 học sinh mất tích tại bãi sông Hồng ở Phú Thọ: Tìm thấy thi thể nữ
07:59:30 19/11/2024
Thông tin cáo phó con gái NS Kim Tiểu Long, 1 chi tiết gây xót xa
06:04:33 19/11/2024
Thúy Ngân dắt "tình tin đồn" ra mắt hội bạn thân, lộ 1 cử chỉ cực đáng ngờ
07:17:54 19/11/2024
Mỹ nam Hoa ngữ mới bị cả MXH chê béo giờ quá đẹp gây "sốc visual": Nhan sắc "chồng quốc dân" mãi mãi là thần
05:56:11 19/11/2024
Quang Hùng MasterD bị kéo vào tranh cãi "ảo quyền lực" một cách vô lý
07:36:04 19/11/2024
Phát hiện bị ung thư máu, chị dâu lẳng lặng nằm chờ chết chứ không điều trị, anh tôi liền làm một việc khiến chị chấn động
08:49:31 19/11/2024
Bố mẹ dự định cho tôi mảnh đất 10 tỷ, nghe vậy bạn trai liền hỏi: "Sao không bán đi mà mua cho anh con Mercedes 8 tỷ?"
08:31:57 19/11/2024
Nghệ sĩ Hoàng Trinh tiết lộ mối quan hệ sau khi NSƯT Thành Lộc rời Idecaf
07:41:28 19/11/2024

Tin mới nhất

Sức tiêu thụ thấp, các sàn thương mại điện tử Trung Quốc chưa khả quan

07:55:59 19/11/2024
Theo tờ Nikkei Asia, Tập đoàn Alibaba vừa báo cáo kết quả doanh thu không mấy khả quan do tiêu dùng yếu ở thị trường Trung Quốc đại lục.

Ukraine tố Nga phóng hơn 200 tên lửa và UAV; Ba Lan điều động lực lượng

07:52:52 19/11/2024
Giới chức Ukraine cáo buộc Nga hôm nay 17.11 tiến hành cuộc tấn công bằng tên lửa và UAV lớn nhất kể từ tháng 8.

Cận cảnh hậu quả do siêu bão Man-yi gây ra ở Philippines

07:49:42 19/11/2024
Siêu bão Man-yi đã làm bật gốc nhiều cây, làm ngã đường dây điện và làm tốc mái nhà khi quét qua Philippines vào sáng nay 17.11.

Ngành chip Trung Quốc dốc sức trước thương chiến leo thang

06:59:59 19/11/2024
Ngay cả khi ông Donald Trump chưa chính thức quay lại Nhà Trắng, ngành chip bán dẫn Trung Quốc đã đối mặt khó khăn lớn nhưng có thể cũng là động lực để Bắc Kinh tăng cường tự chủ trong lĩnh vực này.

Vai trò của tỉ phú Elon Musk trong Nhà Trắng sắp tới

06:56:28 19/11/2024
Tờ The New York Times mới đây loan tin tỉ phú công nghệ Elon Musk hồi đầu tuần đã có cuộc gặp gỡ bí mật với Đại sứ Iran tại LHQ Amir Saeid Iravani để thảo luận cách giảm căng thẳng giữa Mỹ và Iran.

Israel và Hezbollah tiếp tục 'ăn miếng trả miếng'

06:52:21 19/11/2024
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) ngày 16.11 tuyên bố đã đánh chặn nhiều trong khoảng 20 quả rốc két đã được phóng từ Li Băng vào khu vực Tây Galilee thuộc phía bắc Israel vào sáng cùng ngày, theo tờ The Times of Israel.

Bị xử tù sau khi lấy cắp gần 120.000 bitcoin

06:49:21 19/11/2024
Một người đàn ông tên Ilya Lichtenstein ở Mỹ, tấn công sàn giao dịch tiền kỹ thuật số Bitfinex vào năm 2016 và rút gần 120.000 bitcoin, đã bị kết án 5 năm tù hôm 14.11 vì đã cùng vợ âm mưu rửa tiền để che giấu số bitcoin đó, theo Đài NB...

Cựu điệp viên Nga cảnh báo 'Thế chiến thứ III sắp bắt đầu'

05:23:55 19/11/2024
Donald Trump Jr., con trai của Tổng thống đắc cử Trump đã viết trong một bài đăng trên X rằng tổ hợp công nghiệp quân sự của Mỹ hy vọng sẽ bắt đầu Thế chiến thứ III trước khi cha anh nhậm chức và có cơ hội mang lại hòa bình cho thế giới...

Nghị sĩ đảng Cộng hòa chỉ trích Tổng thống Biden đi ngược ý chí cử tri Mỹ

05:08:19 19/11/2024
Tổng thống Mỹ Joe Biden đang "cố gắng bắt đầu Thế chiến III một cách nguy hiểm" trước khi ông rời nhiệm sở vào tháng 1/2025, Dân biểu đảng Cộng hòa Marjorie Taylor Greene tuyên bố.

Pháp vẫn cân nhắc cho phép Ukraine dùng tên lửa tấn công lãnh thổ Nga

05:06:09 19/11/2024
Tuyên bố này được đưa ra sau khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden bất ngờ đảo ngược chính sách, cho phép Ukraine sử dụng vũ khí do Mỹ sản xuất để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Mỹ, Philippines ký thỏa thuận chia sẻ thông tin tình báo quân sự

05:03:57 19/11/2024
Thỏa thuận có tên Thỏa thuận an ninh chung về thông tin quân sự (GSOMIA), cho phép Mỹ và Philippines chia sẻ thông tin quân sự mật một cách an toàn.

Hungary chỉ trích việc cho phép Ukraine tấn công Nga bằng tên lửa tầm xa

04:50:06 19/11/2024
Bộ trưởng Ngoại giao Hungary đang trên đường đến Brussels để tham dự cuộc họp của những người đồng cấp tại EU vào ngày 18/11. Hungary là nước EU ngoại lệ khi tiếp tục quan hệ với Nga trong gần ba năm khủng hoảng Ukraine.

Có thể bạn quan tâm

Những lớp học miễn phí của thầy Huy, có cả phụ huynh, giáo viên cùng học

Netizen

10:22:18 19/11/2024
Cho đến giờ đã 17 tuổi, con vẫn mắc màn cho tôi mỗi tối. Tôi biết ơn thầy Huy vì tôi hiểu không chỉ biết mắc màn cho mẹ, mà con tôi đã được gieo vào tâm hồn những điều tốt đẹp .

Những mẫu khăn quàng cổ và cách phối độc đáo cho mùa đông

Thời trang

10:06:29 19/11/2024
Khăn quàng cổ không chỉ giữ ấm mà còn là điểm nhấn thời trang đầy cuốn hút. Khám phá ngay những mẫu khăn đẹp mắt cùng cách phối độc đáo, giúp bạn tỏa sáng trong mùa đông này.

Rosé sẽ không bao giờ tha thứ cho tình cũ, làm dấy lên tò mò chàng trai không trả lại nhẫn Tiffany là ai?

Nhạc quốc tế

10:06:12 19/11/2024
Thông qua buổi phỏng vấn, người hâm mộ tiếp tục được lắng nghe những tâm sự của cô nàng thông qua album rosie sắp ra mắt vào ngày 6/12 tới đây.

Bản sắc văn hóa riêng trên những chuyến tàu ngược xuôi ở Indonesia

Du lịch

10:00:20 19/11/2024
Đoàn tàu lách cách chạy theo nhịp điệu đều đặn, đi qua nhiều sắc xanh khác nhau, từ những cánh đồng lúa tươi tốt đến những khu rừng rậm rạp, xen kẽ những dòng sông lấp lánh dưới ánh nắng ban mai.

Nữ diễn viên đình đám lộ clip sốc với nam vương hàng đầu showbiz

Sao châu á

09:56:35 19/11/2024
Năm 2020, nữ diễn viên Chu Trí Hiền và nam vương Hong Kong (Trung Quốc) Lê Chấn Diệp khiến đài TVB điêu đứng khi bị cánh truyền thông bắt quả tang tại trận hành vi ngoại tình.

Món ngon mùa Đông bổ rẻ: Biến loại củ tốt cho người tiểu đường thành món ngon chỉ có trong mùa lạnh

Ẩm thực

09:48:31 19/11/2024
Cách chế biến đơn giản được làm từ loại củ tốt cho người tiểu đường này là món ngon mùa Đông bổ rẻ, được nhiều người ưa thích trong thời tiết lành lạnh.

Phát hiện 'khách không mời' trên giường ngủ, người phụ nữ sợ quên cả tiếng Anh

Lạ vui

09:47:33 19/11/2024
Khi trở về nhà , Francielle Dias Rufino thấy vị khách không mời ở trên giường của cô. Francielle căng thẳng tới mức quên cả tiếng Anh, cô hét lên với chồng mình bằng tiếng Bồ Đào Nha.

Chăm sóc da mùa lạnh

Làm đẹp

09:41:50 19/11/2024
Đắp mặt nạ cung cấp độ ẩm lớn, giúp da mềm mịn, căng bóng. Hiện nay, thị trường nhiều loại mặt nạ phù hợp với từng loại da của mỗi người.

Mbappe nguy cơ bị tuyển Pháp ngó lơ

Sao thể thao

09:40:30 19/11/2024
Cựu cầu thủ Louis Saha cho rằng Kylian Mbappe có thể rút lui khỏi tuyển Pháp nếu mâu thuẫn giữa đôi bên không được giải quyết.

Để "sống tối giản", tôi làm theo những cách này nhưng lại thấy cuộc sống của mình trở nên "cực kỳ phức tạp"

Sáng tạo

09:38:00 19/11/2024
Để theo đuổi cái gọi là cuộc sống tối giản , tôi đã tuân theo một loạt hành vi và thói quen phổ biến hiện nay, nghĩ rằng điều này sẽ khiến cuộc sống của tôi đơn giản và rõ ràng hơn.

Loại củ là đặc sản mùa đông, 'thần dược' bổ thận, giúp lọc máu, giá rẻ đến không ngờ

Sức khỏe

09:29:52 19/11/2024
Su hào cực giàu kali nên giúp chế hoạt động của hệ thần kinh tốt hơn và hỗ trợ hoạt động cơ bắp tốt hơn. Cung cấp đủ kali cho cơ thể còn giúp tăng tốc độ xử lí thông tin của não bộ lên nhanh chóng.