Nga nêu điều kiện nối lại Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen
Ngày 21/7, Phó trưởng phái đoàn đại diện của Nga tại Liên hợp quốc Dmitry Polyansky tuyên bố Moskva sẵn sàng tham gia trở lại thỏa thuận ngũ cốc do Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian, nhưng chỉ với điều kiện các quốc gia phương Tây và Ukraine đáp ứng các nghĩa vụ lâu dài của họ.
Hoạt động thu hoạch ngũ cốc. Ảnh: AFP
Phát biểu tại một cuộc họp báo của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về Sáng kiến Biển Đen, ông Polyansky lưu ý rằng quyết định của Nga rút khỏi thỏa thuận này “không nên gây ngạc nhiên cho bất kỳ ai” vì không có gì được thực hiện để giải quyết những yêu cầu của Moskva.
Ông Polyansky khẳng định Nga biết rõ tầm quan trọng của thỏa thuận ngũ cốc đối với nguồn cung lương thực toàn cầu và “sẵn sàng xem xét quay trở lại, nhưng chỉ khi tất cả các nguyên tắc đã được thống nhất trước đây về sự tham gia của Nga vào thỏa thuận này được thực hiện đầy đủ và được thực hiện mà không có ngoại lệ”.
Liệt kê các điều kiện của Nga, ông Polyansky nhấn mạnh rằng các lệnh trừng phạt đối với xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của nước này ra thị trường toàn cầu nên được dỡ bỏ “về mặt thực tế thay vì chỉ bằng lời nói” trong khi tất cả các trở ngại đối với các tổ chức tài chính Nga liên quan đến lĩnh vực này cũng phải được loại bỏ, bao gồm cả việc kết nối lại với hệ thống thanh toán SWIFT.
Nhà ngoại giao này cũng nhấn mạnh yêu cầu của Nga được hưởng nguồn cung phụ tùng và linh kiện thay thế không bị gián đoạn cho máy móc nông nghiệp, cũng như giải quyết dứt điểm tất cả các vấn đề liên quan đến tàu vận chuyển và bảo hiểm xuất khẩu lương thực của nước này.
Video đang HOT
Một yêu cầu khác là không được cản trở việc mở rộng xuất khẩu nguyên liệu phân bón của Nga, bao gồm cả việc khôi phục đường ống khí amoniac Togliatti – Odessa, vốn đã bị hư hại nghiêm trọng vào tháng trước. Ngoài ra, tất cả các tài sản của Nga liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp phải được giải phóng.
Điều kiện cuối cùng, theo lời ông Polyansky, là bản thân thỏa thuận ngũ cốc cần phải được “khôi phục bản chất nhân đạo ban đầu” và được sử dụng để giải quyết vấn đề thiếu lương thực ở các nước đang phát triển thay vì làm cho các nước giàu trở nên giàu có hơn.
Moskva đã chính thức rút khỏi Thỏa thuận Ngũ cốc Biển Đen sau khi văn kiện này hết hạn vào ngày 17/7. Thư ký báo chí Điện Kremlin Dmitry Peskov mô tả thỏa thuận này là “trò chơi một chiều” và lưu ý rằng không có bất cứ yêu cầu nào của Nga được đáp ứng.
Sau động thái này, Bộ Quốc phòng Nga cảnh báo bất kỳ tàu nào đi đến các cảng của Ukraine ở Biển Đen sẽ “được coi là tàu chở hàng quân sự tiềm năng”.
Đáp lại, Bộ Quốc phòng Ukraine cáo buộc Moskva định biến Biển Đen thành “vùng nguy hiểm”, đồng thời đưa ra cảnh báo tương tự đối với tất cả các tàu trong khu vực hướng đến Nga.
LHQ có nhiều ý tưởng để đưa ngũ cốc Ukraine và Nga đến thế giới
Liên hợp quốc (LHQ) ngày 18/7 cho biết có "một số ý tưởng đang được đưa ra" để giúp vận chuyển ngũ cốc và phân bón của Ukraine cùng Nga ra thị trường toàn cầu sau khi Moskva rút khỏi thỏa thuận Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen.
Tàu chở ngũ cốc di chuyển dọc Eo biển Bosphorus ngày 3/8/2022. Ảnh: AFP/ TTXVN
Tháng 7/2022, LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng ra làm trung gian cho Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen nhằm giúp giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu ngày càng trầm trọng do tình hình xung đột giữa Nga và Ukraine - hai nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới. Đến ngày 17/7 vừa qua, Nga đã từ chối gia hạn thỏa thuận này.
Việc Nga rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen cũng chấm dứt hiệp ước giữa LHQ và Moskva trong đó giới chức LHQ đồng ý hỗ trợ thực phẩm và phân bón xuất khẩu của Nga tiếp cận thị trường thế giới.
Tuy nhiên, người phát ngôn LHQ Stephane Dujarric vừa qua cho biết Tổng thư ký Antonio Guterres "sẽ tiếp tục khám phá tất cả các con đường có thể để đảm bảo rằng ngũ cốc Ukraine, ngũ cốc Nga và phân bón Nga được đưa ra thị trường toàn cầu".
Ông Stephane Dujarric đồng thời xác nhận với các phóng viên rằng "có một số ý tưởng đang được đưa ra" nhưng người phát ngôn này không tiết lộ thêm chi tiết.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nhấn mạnh cần phải tìm ra một giải pháp thay thế cho thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen và "hiện đang có những cuộc thảo luận rất tích cực".
Cùng ngày 18/7, Liên minh châu Âu (EU) xác nhận họ đang tìm cách vận chuyển thêm ngũ cốc của Ukraine thông qua đường bộ và đường sắt. Mặc dù đánh giá cao những nỗ lực của EU, nhưng Ngoại trưởng Kuleba nhận định xuất khẩu của Ukraine qua châu Âu sẽ không thể "bù đắp cho việc thiếu hàng được vận chuyển từ các cảng của Ukraine trên Biển Đen".
Theo ông Kuleba, trọng tâm của việc khôi phục các chuyến hàng ở Biển Đen là "duy trì trong khuôn khổ hiện có hoặc tạo ra một mô hình mới".
"Phải chấp nhận rủi ro và chứng minh rằng chúng ta có thể tiếp tục mà không có Nga", ông nói với các phóng viên ngày 18/7 trong chuyến thăm LHQ.
Trẻ em nhận bữa ăn từ thiện tại Howlwadag, phía nam thủ đô Mogadishu, Somalia. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong một phát biểu đăng tải trên tài khoản Twitter chính thức, Chủ tịch Ủy ban Liên minh châu Phi (AU) Moussa Faki Mahamat nói rằng: "Tôi lấy làm tiếc về việc Nga rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen mà AU đã ủng hộ ngay từ đầu. Tôi kêu gọi các bên giải quyết mọi vấn đề để nối lại hoạt động vận chuyển ngũ cốc và phân bón một cách an toàn từ Ukraine và Nga đến những nơi cần chúng, đặc biệt là ở châu Phi".
Nga cho biết sẵn sàng cung cấp ngũ cốc miễn phí cho các nước nghèo ở châu Phi và Điện Kremlin vào ngày 18/7 thông báo vấn đề này sẽ được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh Nga-Châu Phi ở St. Petersburg vào tuần tới.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cùng ngày 18/7 nói rằng nếu không có hàng xuất khẩu của Ukraine thì "thật không may, thâm hụt trên thị trường toàn cầu sẽ khá rõ ràng". Nhà lãnh đạo Ukraine bổ sung: "Và không chỉ đối với những nước nghèo nhất. Các quốc gia khác cũng sẽ cảm nhận được điều đó, từ Libya, Ai Cập đến Bangladesh và Trung Quốc. Chúng tôi đang làm việc với các đối tác của mình để ngăn chặn điều này".
Theo Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres, trong bối cảnh sản xuất lương thực trên thế giới bị gián đoạn bởi xung đột, biến đổi khí hậu, giá năng lượng và các yếu tố khác, những thỏa thuận như Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen đã góp phần hạ giá lương thực hơn 23% kể từ tháng 3/2022.
Điện Kremlin cảnh báo rủi ro an ninh khi thực hiện thỏa thuận ngũ cốc không có Nga Ý định tiếp tục thực hiện thỏa thuận ngũ cốc mà không có sự tham gia của Nga sẽ đem lại nhiều rủi ro. Đây là tuyên bố của người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov khi bình luận về đề xuất của Ukraine với Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine bất chấp việc Nga dừng tham...