Nga không ngừng “lột xác” UAV sát thủ, uy hiếp phòng không Ukraine

Nga liên tục cải tiến không ngừng UAV tự sát Geran (Ukraine và phương Tây gọi là Shahed) nhằm gây áp lực lên lá chắn phòng thủ của đối phương.

Một UAV Geran của Nga mà Ukraine gọi là Shahed (Ảnh: Reuters).

Forbes dẫn thông báo của Tình báo Quân đội Ukraine (GUR) cho biết, một vụ hỏa hoạn lớn đã xảy ra tại một kho máy bay không người lái Shahed ở Cộng hòa Tatarstan của Nga trong tuần này, phá hủy các bộ phận UAV trị giá 16 triệu USD.

Thông báo không nêu rõ nguyên nhân vụ cháy nhưng cho biết đây là một trong nhiều vụ hỏa hoạn tại Nga được cho là do chiến dịch tấn công phá hoại. Theo GUR, kho hàng chứa linh kiện cho 400 chiếc Shahed đã bị phá hủy hoàn toàn.

Tuy nhiên, điều khiến giới quan sát chú ý là, GUR có đề cập tới các linh kiện Shahed bị phá hủy có camera ảnh nhiệt, một tính năng chưa từng biết tới trước đây trên dòng UAV này. Ngoài ra, Nga cũng được cho tích hợp hệ thống internet vệ tinh Starlink lên Shahed, cho thấy Moscow đã sở hữu một phiên bản UAV tấn công nguy hiểm hơn rất nhiều, theo Forbes.

Shahed-136 là một UAV tấn công cảm tử được phát triển bởi Iran, với sải cánh 2,1m và mang đầu đạn nặng khoảng 45kg với tầm bay gần 965km và tốc độ bay 185km/h.

Ukraine và phương Tây cho biết, Nga ban đầu nhập khẩu Shahed từ Iran. Sau đó, Nga chuyển sang tự sản xuất UAV này tại Alabuga, Cộng hòa Tatarstan.

Nga đã tăng cường sản lượng Shahed, hiện đạt mức khoảng 2.000 chiếc mỗi tháng, theo tình báo Ukraine, tạo ra kho vũ khí khủng liên tục uy hiếp phòng không Ukraine trong những năm qua.

Kiev đã có hàng loạt các biện pháp đối phó, nhưng Nga cũng liên tục nâng cấp Shahed với các tính năng mới.

Những chiếc Shahed hiện tại đã tiến xa so với những mẫu đầu tiên xuất hiện ở Ukraine cách đây hơn 2 năm. Những cải tiến bao gồm lớp phủ “tàng hình” để UAV khó bị phát hiện hơn, loạt đầu đạn mới được thiết kế cho các mục tiêu cụ thể và các modem dữ liệu với thẻ SIM để truyền dữ liệu qua mạng di động Ukraine.

Ban đầu, Shahed chỉ được trang bị hệ thống định vị vệ tinh cơ bản. Các phiên bản do Nga sản xuất được nâng cấp với hệ thống định vị quân sự Komet, có khả năng chống gây nhiễu tốt. Tuy nhiên, hệ thống này dường như đã bị khắc chế, khi lực lượng không quân Ukraine ngày càng bắn hạ hoặc can thiệp bằng tác chiến điện tử.

Báo cáo của GUR về việc Shahed sử dụng camera ảnh nhiệt có thể chỉ ra UAV này được trang bị hệ thống điều hướng bằng hình ảnh ban đêm, dựa trên các đặc điểm nhiệt. Công nghệ điều hướng quang học đang trở nên phổ biến hơn khi GPS bị gây nhiễu.

Tháng 9/2024, chuyên trang Defense Express của Ukraine cho biết rằng các UAV Shahed của Nga có lắp thiết bị liên lạc vệ tinh Starlink. Điều này cho phép theo dõi UAV trong thời gian thực, xác định UAV nào đã bị bắn hạ trước khi đạt mục tiêu, cũng như điều chỉnh đường bay ngay lập tức.

Nga nhiều lần bác bỏ việc họ mua Shahed của Iran với số lượng lớn, cũng như sử dụng Starlink của Mỹ trong tác chiến. Tuy nhiên, Ukraine tuyên bố có bằng chứng cho những thông tin này.

Khi kết hợp camera ảnh nhiệt và liên lạc vệ tinh, Shahed có thể tấn công chính xác các mục tiêu có dấu hiệu nhiệt rõ ràng, như cơ sở phát điện, thậm chí là các mục tiêu di động như tàu thuyền hoặc hệ thống phòng không.

Với năng lực sản xuất ngày càng gia tăng của Nga, Ukraine hiểu rằng việc bắn rơi UAV này chỉ là biện pháp đối phó bị động. Vì vậy, Ukraine đã tăng cường tấn công vào nơi Nga sản xuất ra UAV này và cơ sở tại Alabuga được cho là mục tiêu của Kiev.

Với kho vũ khí tấn công tầm xa ngày càng tăng, Ukraine có khả năng tạo ra những cuộc tấn công chiến lược lớn hơn. GUR nắm rõ những tòa nhà nào trong cơ sở Alabuga cần được nhắm đến, báo hiệu rằng sẽ có nhiều vụ cháy và nổ hơn trong tương lai khi cuộc chiến UAV trở nên quyết liệt hơn nữa.