Nga hạn chế xuất khẩu khí hiếm, các nhà sản xuất chip toàn cầu lại gặp khó

Ngành bán dẫn toàn cầu hầu như không gặp điều kiện nào thuận lợi trong vài năm trở lại đây.

Vấn đề mới

Theo kênh CNN, sau khi gặp khó khăn vì tắc nghẽn nguồn cung do đại dịch COVID-19, thì các nhà sản xuất chip lại đang đối mặt với vấn đề đau đầu mới: Nga, một trong những nhà cung cấp các loại khí được sử dụng để sản xuất chất bán dẫn, đã bắt đầu hạn chế xuất khẩu.

Các chip bán dẫn trên bảng mạch máy tính. Ảnh: Reuters

Theo hãng thông tấn TASS, Nga đã bắt đầu hạn chế xuất khẩu khí trơ như neon, argon và heli sang các nước “không thân thiện” từ cuối tháng 5.

Cả ba loại khí này đều được sử dụng để sản xuất các chip điện tử nhỏ có trong một loạt các sản phẩm tiêu dùng, từ điện thoại thông minh, máy giặt cho đến ô tô. Các loại khí này đã bị thiếu hụt nghiêm trọng trong nhiều tháng.

Đây là một trong những đòn đáp trả mới nhất của Tổng thống Vladimir Putin nhằm vào các quốc gia đã áp đặt một loạt các biện pháp trừng phạt Nga. Trước cuộc chiến ở Ukraine, Nga và Ukraine chiếm khoảng 30% nguồn cung cấp khí neon cho ngành chip.

Biện pháp hạn chế xuất khẩu được đưa ra đúng vào thời điểm ngành bán dẫn và các khách hàng bắt đầu thoát khỏi tình trạng tồi tệ nhất trong cuộc khủng hoảng nguồn cung. Theo LMC Automotive, năm ngoái, các nhà sản xuất ô tô đã sản xuất ít hơn 10 triệu xe do thiếu chip, nhưng nguồn cung dự kiến ​​sẽ cải thiện trong nửa cuối năm nay.

Ông Justin Cox, Giám đốc sản xuất toàn cầu của công ty tư vấn ô tô LMC Automotive cho rằng hạn chế xuất khẩu khí neon là điều đáng lo ngại, nhưng không khiến các nhà sản xuất chip ngạc nhiên. Ông nói rằng sau khi Nga sáp nhập Crimea từ Ukraine cách đây 8 năm, ngành đã chuẩn bị cho khả năng bị gián đoạn nguồn cung từ khu vực này.

Neon đóng một vai trò quan trọng trong sản xuất chất bán dẫn, liên quan quá trình được gọi là in thạch bản.

Trước chiến tranh, Nga đã thu thập neon thô – một sản phẩm phụ trong các xưởng luyện thép, sau đó gửi đến Ukraine để tinh chế. Ông Jonas Sundqvist, nhà phân tích công nghệ cấp cao tại công ty nghiên cứu thị trường Techcet, nói với CNN rằng hai quốc gia này đã trở thành nhà sản xuất các khí hiếm hàng đầu kể từ thời Liên Xô.

Xung đột đã gây ra thiệt hại lâu dài cho năng lực sản xuất các loại khí này. Giao tranh ác liệt tại một số thành phố của Ukraine, như Mariupol và Odessa, hai thành phố cảng quan trọng chiến lược, đã phá hủy các khu vực công nghiệp và khiến việc xuất khẩu hàng hóa từ khu vực này trở nên vô cùng khó khăn.

Ông Sundqvist nói: “Bây giờ chúng tôi mất vĩnh viễn khả năng tinh chế ở Mariupol và Odessa”.

Nhưng các nhà sản xuất chất bán dẫn đã và đang giảm bớt phụ thuộc vào khu vực này kể từ khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014.

Ông Peter Hanbury, một đối tác Bain & Company, nói rằng các nhà sản xuất chip đã nỗ lực nhiều hơn sau khi xảy ra cuộc chiến ở Ukraine. Theo ông Hanbury, ngành sản xuất bán dẫn từng phụ thuộc nhiều vào Ukraine và Nga về khí neon, từ 80% đến 90%. Nhưng kể từ năm 2014, các nhà sản xuất chip đã giảm con số đó xuống dưới 1/3.

Giá tăng

Vẫn còn quá sớm để biết các hạn chế xuất khẩu của Nga sẽ tác động như thế nào đến các nhà sản xuất chất bán dẫn.

Cho đến nay, cuộc chiến ở Ukraine vẫn chưa làm suy giảm sản lượng chip. Ông Hanbury nói: “Tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ không chịu tác động trong ít nhất vài tháng… Tôi nghĩ rằng tác động mà chúng ta thấy có thể sẽ ở mức tối thiểu”.

Ảnh minh họa: QZ

Tuy nhiên, ngay cả khi các nhà sản xuất chip có thể thay thế nguồn cung bị mất từ ​​khu vực Nga và Ukraine, họ có khả năng phải trả nhiều hơn để mua các loại khí quan trọng này.

Ông Sundqvist cho biết rất khó theo dõi giá neon và các loại khí khác, vì hầu hết được giao dịch theo các hợp đồng dài hạn tư nhân. Nhưng Techcet ước tính rằng giá hợp đồng neon đã tăng gấp 5 lần kể từ cuộc chiến ở Ukraine vào đầu năm nay và sẽ vẫn ở mức cao đó trong thời gian tới.

Ông nói thêm rằng Hàn Quốc sẽ cảm thấy khó khăn trước tiên, bởi vì nước này phụ thuộc vào nhập khẩu khí hiếm và không có các công ty khí hiếm có thể tăng cường sản xuất.

Samsung đã vượt qua Intel vào năm ngoái để trở thành nhà sản xuất chất bán dẫn lớn nhất tính theo doanh thu.

Micron Technology (MU), một trong những nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, cho biết ​​giá khí hiếm đã tăng cao, nhưng họ đã có đủ nguồn cung trong vài tháng tới và dự kiến không cắt giảm sản lượng trong ngắn hạn.

Trung Quốc có thể được hưởng lợi

Các quốc gia đang chạy đua để nâng cao năng lực sản xuất chip sau hai năm đối mặt với biến động chuỗi cung ứng toàn cầu.

Intel đã đề nghị giúp chính phủ Mỹ thực hiện kế hoạch của mình và đầu năm nay đã tuyên bố sẽ đầu tư 20 tỷ USD vào hai nhà máy mới. Năm ngoái, Samsung cũng cam kết xây dựng một cơ sở trị giá 17 tỷ USD ở Texas.

Có nhiều nhà sản xuất chip hơn có thể làm tăng nhu cầu đối với khí hiếm.

Khi Nga đe dọa cắt giảm xuất khẩu, Trung Quốc có thể là nước hưởng lợi lớn. Trung Quốc có năng lực sản xuất “lớn nhất, mới nhất”.

Kể từ năm 2015, quốc gia này đã đầu tư vào ngành bán dẫn riêng, bao gồm cả thiết bị cần thiết để tách khí hiếm khỏi các sản phẩm công nghiệp khác. Trung Quốc hiện là nước xuất khẩu ròng các loại khí này và tuyên bố sẽ tự chủ.

Nhu cầu của thế giới về khí hiếm sẽ tập trung vào Trung Quốc và nước này sẽ bán được với giá hời.