Nga đi nước cờ dài khi xây loạt căn cứ quân sự ở Bắc Cực
Nga đang mở rộng hiện diện quân sự tại Bắc Cực với những tính toán nhắm đến các lợi ích lâu dài, bao gồm nguồn tài nguyên khổng lồ chưa được khai thác ở đây.
Căn cứ quân sự Arctic Trefoil trên đảo Alexandra Land thuộc quần đảo Franz Josef, Nga, ở Bắc Cực. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu hôm 22/10 cho biết đến năm 2018, Nga sẽ thành lập và trang bị xong một đơn vị quân đội thường trú tại Bắc Cực. Bên cạnh tu bổ lại 6 căn cứ không quân có từ thời Liên Xô , Nga còn xây thêm nhiều căn cứ quân sự mới ở đây.
“Chúng tôi không che giấu việc này. Thực tế, chúng tôi đã xây xong một căn cứ quân sự ở ở đảo Kotelny thuộc quần đảo Novosibirsk”, AFP dẫn lời ông Shoigu nói. “Đây là một căn cứ khá lớn. Ngay cả thời Liên Xô cũng không có công trình nào lớn như vậy ở Bắc Cực”.
Ngoài ra, các căn cứ quân sự nhỏ hơn cũng sẽ được thiết lập trên đảo Wrangle, Mũi Schmidt, bờ đông khu tự trị Chukotka thuộc vùng Viễn Đông Nga và trên quần đảo Kuril, nơi tranh chấp chủ quyền giữa Moscow và Tokyo.
Hai ngày trước đó, ông Shoigu thông báo Nga đã hoàn tất 97% quá trình xây dựng căn cứ quân sự Arctic Trefoil có diện tích 14.000m2 trên đảo Alexandra Land, thuộc quần đảo Franz Josef. Khi hoàn thành, căn cứ này sẽ là nơi đồn trú của khoảng 150 binh sĩ. Thực phẩm và nhiên liệu dự trữ sẽ giúp họ lưu lại đây trong 18 tháng liên tục mà không cần tiếp tế từ bên ngoài. Các binh sĩ có thể di chuyển từ tòa nhà này sang tòa nhà khác bên trong căn cứ mà không cần ra ngoài giữa thời tiết lạnh đến -47 độ C.
Giới chuyên gia đán.h giá, Nga đang đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng quân sự tại Bắc Cực như một phần trong học thuyết hải quân mới của nước này. Theo đó, tăng cường hiện diện ở Bắc Cực được coi là ưu tiên hàng đầu bởi khu vực này rất giàu khoáng sản và có tầm quan trọng chiến lược.
Các quan chức Nga từng khẳng định những căn cứ quân sự ở Bắc Cực rất cần thiết, chúng giúp bảo vệ các tuyến giao thương đường biển kết nối châu Âu với khu vực Thái Bình Dương thông qua Bắc Băng Dương.
Tháng 8/2015, Moscow nộp hồ sơ lên Liên Hợp Quốc tuyên bố chủ quyền đối với thềm lục địa trải rộng 1,2 triệu km2 ở đây. Năm 2007, trong một động thái nhằm củng cố chủ quyền tại khu vực này, Moscow triển khai hai tàu ngầm nhỏ lặn xuống đáy biển Bắc Cực để cắm quốc kỳ Nga.
Viết trên trang tin Vice News của Mỹ, nhà báo John Dyer nhận định căn cứ quân sự Arctic Trefoil là dấu hiệu mới nhất cho thấy kế hoạch chuẩn bị cho một cuộc chơi lâu dài ở Bắc Cực của Nga.
Video đang HOT
Thu nhập từ dầu khí và các ngành công nghiệp khác ở Bắc Cực chiếm khoảng 20% GDP của Nga, theo chuyên gia Heather Conley, giám đốc chương trình châu Âu thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS).
Dưới tác động của tình trạng biến đổi khí hậu, các khối băng ở Bắc Cực đang tan chảy, làm gia tăng khả năng tiếp cận tới trữ lương dầu khí khổng lồ cùng các nguồn khoáng sản khác ở Bắc Cực cũng như mở ra một tuyến giao thương đường biển nhanh nhất từ châu Á sang châu Âu và Bắc Mỹ.
Nga, Canada, Mỹ, Na Uy và Đan Mạch đang chạy đua giành lợi ích ở Bắc Cực. Cục Khảo sát Địa chất Mỹ ước tính Bắc Cực nắm 30% trữ lượng khí đốt tự nhiên và 13% trữ lượng dầu thô chưa được khai thác của thế giới, tương đương 90 tỷ thùng dầu.
“Bắc Cực đã thể hiện rõ tầm quan trọng của nó và các nước sẽ nhận ra rằng khu vực này càng quan trọng hơn trong tương lai”, bà Conley nói.
Vị trí các đảo Kotelny, Wrangle và mũi Schmidt, nơi Nga xây căn cứ quân sự. Đồ họa: Straits Times
Củng cố sức mạnh
John Dyer nhận định căn cứ quân sự Arctic Trefoil còn mang lại niềm phấn chấn cho những người Nga theo chủ nghĩa dân tộc và xem Bắc Cực như là “miền Tây hoang dã” của Nga hay một chân trời mới cần chinh phục.
Sự hiện diện quân sự của Nga ở vùng Bắc Cực rộng lớn cũng như tại khu vực chiến sự Syria đang giúp Tổng thống Putin chứng tỏ bản thân là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ, cho dù chất lượng sống của người dân Nga hiện giảm sút nhanh chóng do giá dầu lao dốc, gây khốn đốn cho nền kinh tế vốn phụ thuộc vào xuất khẩu năng lượng.
Các động thái triển khai sức mạnh ra khu vực đem lại một cảm nhận về quyền thống trị mang tính biểu tượng, giúp củng cố quyền lực của ông Putin ở trong nước nhưng mặt khác lại khiến các quốc gia láng giềng lo lắng.
Nga trong năm qua tiến hành nhiều cuộc tập trận quy mô lớn trong khu vực. Hồi tháng ba, Moscow phát động cuộc tập trận 5 ngày với sự tham gia của 80.000 binh sĩ, 220 máy bay, 41 tàu chiến cùng 15 tàu ngầm ở Bắc Cực. Khi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cũng tiến hành tập trận tại khu vực này vào tháng 5, Tổng thống Putin liền gửi 12.000 binh sĩ cùng 250 máy bay trở lại đây để thao luyện. Đến tháng 9, tàu chiến thuộc Hạm đội phương Bắc của Nga lại tập trận đổ bộ ở một số đảo thuộc Bắc Cực.
Nằm trên đảo Alexandra Land, cách đông bắc Scandinavia 1.600 km, căn cứ Arctic Trefoil mang một ý nghĩa biểu trưng lớn. Công trình này có cấu trúc chia làm ba cánh, được sơn màu trắng, xanh da trời và đỏ theo màu cờ Nga. Nó được miêu tả như một biểu tượng sống động về tầm vươn xa của nước này ở Bắc Cực, đồng thời nhắc nhở bất kỳ ai tình cờ đi ngang đây rằng họ đang ở vùng lãnh thổ do Moscow kiểm soát.
Nhiều người cho rằng thật phi lý khi đầu tư nhiều nguồn lực đến một khu vực ẩm ướt, băng giá và lộng gió quanh năm, nơi mà 150 binh sĩ Nga chủ yếu chỉ ngồi chơi xơi nước chứ không thể hoạt động gì nhiều. Tuy nhiên, chuyên gia Conley nhận xét căn cứ Arctic Trefoil phản ánh tầm nhìn xa của giới lãnh đạo ở Điện Kremlin trong bối cảnh tương lai họ phải bảo vệ những giàn khoan dầu khí của các công ty nhà nước hay canh chừng các lực lượng hải quân phương Tây.
Theo trang tin Global Post, Na Uy hiện cảm thấy bất an trước hàng loạt động thái của Nga như cắm cờ dưới lòng biển Bắc Cực, triển khai máy bay né.m bo.m chiến lược sát không phân Na Uy, hay việc Phó thủ tướng Nga Dmitry Rogozin đến thăm đảo Svalbard của Na Uy vào tháng 4/2015. Ông nằm trong danh sách bị cấm nhập cảnh vào châu Âu theo lệnh trừng phạt mà phương Tây áp đặt lên Nga liên quan đến vấn đề Crimea. Theo hiệp ước Svalbard, hòn đảo là lãnh thổ thuộc chủ quyền Na Uy nhưng Nga, một trong những bên ký hiệp ước, có quyền đưa công dân đến cư trú và hoạt động thương mại tại đó.
“Cách đây vài năm, phát ngôn của Nga về Bắc Cực thường là những thuật ngữ như phát triển hòa bình, giảm căng thẳng và giảm hoạt động quân sự nhưng hiện nay, các lãnh đạo Nga thường đề cập đến sự cần thiết phải tăng cường hoạt động quân sự ở Bắc Cực”, trung tướng Kjell Grandhagen, giám đốc Cục Tình báo Na Uy, bình luận.
“Họ muốn trở thành cường quốc có vị thế quan trọng trên phạm vi toàn cầu nhưng khả năng thì có hạn. Điều này khiến họ trở nên khó lường. Giới lãnh đạo Nga đang đứng trước áp lực lớn là phải thể hiện điều gì đó cho người dân Nga thấy”, ông Grandhagen nhấn mạnh.
Lính Nga hôm 20/3 tập trận tại sân bay Severomorsk-3 ở thị trấn Severomorsk, vùng Murmansk, gần Bắc Cực. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
Hồng Vân
Theo VNE
Nga tăng cường quân sự trên đảo tranh chấp với Nhật
Nga sẽ xây dựng căn cứ quân sự mới trong khu vực đang có tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản trong kế hoạch tăng cường hiện diện tại đây.
Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev thăm một trung đoàn ở Nam Kuril/Vùng lãnh thổ phía bắc hồi tháng 8 - Ảnh: Reuters
Đài TV Zvezdad của Nga ngày 23.10 dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu thông báo căn cứ mới sẽ sớm được xây dựng trên quần đảo Kuril.
Ông Shoigu không cho biết thời điểm cụ thể nhưng khẳng định cơ sở mới sẽ bao gồm nhiều tiện ích như công trình giải trí cho binh sĩ và gia đình, khu nhà ở hiện đại, bệnh viện và các con đường mới.
Quần đảo Kuril gồm nhiều đảo nhỏ nằm trải dài từ bán đảo Kamchatka thuộc vùng Viễn Đông của Nga đến Hokkaido, đảo cực bắc của Nhật. Trong đó, 4 đảo phía nam là Iturup, Kunashir, Shikotan và Habomai đang là đối tượng tranh chấp chủ quyền giữa Moscow và Tokyo từ sau Thế chiến 2. Nga gọi đó là nhóm đảo Nam Kuril còn Nhật gọi là Vùng lãnh thổ phương bắc.
Hồi tháng 7, Bộ trưởng Shoigu cũng tuyên bố thành lập 2 đơn vị đồn trú mới ở Iturup và Kunashir. Ngoài ra, từ báo mạng tiếng Nga Gazeta đưa tin cho hay Nga đã triển khai đến quần đảo Kuril một sư đoàn 3.500 binh sĩ, được trang bị nhiều xe tăng T-80 và tên lửa chống máy bay Buk M-1. Tại quần đảo này còn có một căn cứ tàu ngầm được Gazeta mô tả là "thành tố quan trọng nhất đối với Nga trong chiến lược ứng phó nguy cơ tiềm ẩn từ tàu ngầm nước ngoài ở biển Okhotsk".
Hiện chưa rõ căn cứ mới sẽ được xây ở Nam Kuril/Vùng lãnh thổ phương bắc hay nơi khác của quần đảo Kuril nhưng giới quan sát cho rằng dù ở đâu thì cơ sở này cũng nhằm tăng cường sức mạnh quân sự của Nga ở khu vực. Cũng trong ngày 23.10, tờ Sankei Shimbun dẫn lời Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cho biết nước ông đang xác nhận về thông tin trên và sẽ phản đối mạnh mẽ nếu đây là sự thật.
Trước đó, Tokyo đã chỉ trích dữ dội chuyến thăm đến Iturup và Kunashir của Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev hồi tháng 8. Mới đây, một quan chức cấp cao thuộc Văn phòng Thủ tướng Nhật tiết lộ với tờ Asahi Shimbun rằng kế hoạch tổ chức chuyến công du chính thức đến Nhật trong năm nay của Tổng thống Nga Vladimir Putin đã bị hoãn vô thời hạn do hai bên chưa vượt qua được bất đồng liên quan đến vấn đề tranh chấp.
Tuy nhiên, quan chức trên khẳng định Tokyo và Moscow vẫn đang nỗ lực xúc tiến chuyến thăm đồng thời sắp xếp cho lãnh đạo hai nước gặp nhau bên lề các hội nghị quốc tế, trong đó có Hội nghị G-20 ở Thổ Nhĩ Kỳ và Hội nghị APEC ở Philippines, cả hai dự kiến diễn ra vào tháng tới.
Văn Khoa
Theo Thanhnien
Trung Quốc âm thầm bành trướng quân sự ở châu Phi Một quan chức quân đội cấp cao Trung Quốc đã thăm một tàu chiến Trung Quốc neo đậu tại Djibouti và Bắc Kinh được cho là có kế hoạch xây dựng căn cứ quân sự tại quốc gia Đông Phi này. Một tàu chiến Trung Quốc chuẩn bị ra khơi đến Vịnh Aden tham gia chiến dịch chống hải tặc - Ảnh: Reuters...