Nga chuyển học thuyết “Quyền lực mềm” sang “Quyền lực lịch sự”

Từ đầu năm 2014, nền chính trị thế giới có những biến động lớn trong cac mối quan hệ quốc tế, dẫn đến sự thay đổi trong học thuyết đối ngoại Nga.

Mỹ phá hủy toàn bộ trật tự thế giới từ sau Thế chiến II

Nhà quan sát của hãng tin quốc tế “Rossiya Segodnya” Vladimir Lepekhin viết, trươc hêt phai noi răng, Hoa Kỳ đa phá hủy toan bô trật tự thế giới hinh thanh sau Thế chiến II và đã làm giảm vai trò của Liên Hợp Quốc xuông mức độ “môt cơ chê trang trí”.

Một vi dụ cho điều đo là du không được uy nhiêm của Liên Hợp Quốc, Hoa Kỳ và các đồng minh của ho đa hô trơ cho cac chiên dich can quet chông ngươi dân ơ Ukraine, và đa sử dụng sưc manh quân sự ở Yemen.

Thứ hai là trên thưc tê, Hoa Kỳ thách thức Nga băng cach lôi cuôn toàn bộ châu Âu vào cuộc đối đầu kinh tế, thông tin, quân sự và chính trị với Moscow.

Thứ ba, do lâp trương không xây dưng của Washington, trung tâm của nền kinh tế thế giới và trung tâm địa chính trị đã bắt đầu chuyển hướng sang các nước ASEAN và các nươc BRICS.

Theo ông Vladimir Lepekhin, sau sự kiện nay Nga phai xem xet lai học thuyết địa chính trị. Tất nhiên, sau cac sự kiện ở Libya, Syria và Ukraine, Bộ Ngoại giao Nga đã xem xét lai cac phương hương ưu tiên trong công tác của mình. Tuy nhiên, khái niệm về chính sách đối ngoại của Nga – học thuyết “quyên lưc mềm” được phê duyệt vào tháng 2 năm 2013 – vẫn là phương hương ưu tiên.

Trong cuộc khủng hoảng chính trị ở Ukraine, quyền lực mềm của Nga cũng đã phát huy tốt những giá trị của nó. Hình ảnh đất nước và con người, văn hóa Nga đã có sức thẩm thấu rất lớn, quyết định đến xu thế quay trở về “đất mẹ” của cư dân Crimea, đồng thời cũng có ảnh hưởng quan trọng đến cư dân phía đông Ukraine.

Việc cư dân đông nam Ukraine có xu hướng thân Nga, muốn sáp nhập vào Nga phần lớn là do họ chịu ảnh hưởng của văn hóa, ngôn ngữ, tính cách Nga. Đây là sự ảnh hưởng tự nhiên chứ không phải là yếu tố gượng ép. Rõ ràng là ở đây, quyền lực mềm của Nga đã đóng vai trò tối quan trọng điều mà những sức ép về kinh tế, quân sự… không thể làm được.

Từ khi cuộc khủng hoảng chính trị Ukraine nổ ra, thế giới đã có nhiều biến động

Một ví dụ khác là trong cuộc khủng hoảng Syria, quyền lực mềm của Nga cũng đã phát huy vai trò quan trọng của nó. Moscow có ảnh hưởng lớn đối với Damascus, có uy tín cao đối với cộng đồng quốc tế, dẫn đến tiếng nói của Nga có vai trò quan trọng chủ chốt, đảm bảo giải quyết hòa binh vấn đề vũ khí hóa học Syria.

Sự thành công của Nga trong giải quyết vấn đề Syria bằng các biện pháp hòa bình đã nâng cao vị thế của Moscow trên trường quốc tế. Nó cũng góp phần xây dựng hình tượng một nước lớn “yêu chuộng hòa bình” – đối lập với hình tượng nước Mỹ “hung hăng, hiếu chiến”, góp phần củng cố và nâng cao sức mạnh của quyền lực mềm của Nga.

Nga chuyển từ học thuyết “Quyền lực mềm” sang “Quyền lực lịch sự”

Tuy nhiên, ông Vladimir Lepekhin khẳng định rằng, mặc dù học thuyết này dưa vao nhưng luân cư hơp ly, nhưng ngay vao thời điểm thông qua nó, các nhà chính trị Nga đa thây đươc là khai niêm “quyền lực mềm” không còn phù hơp vơi nhưng thách thức ma Nga đang phai đối mặt.

Hiên nay, nhấn mạnh vào đặc điểm của cuộc đối đầu giữa nên văn minh Nga và nên văn minh phương Tây đang gia tăng đên mức độ nghiêm trọng doc theo toan bô đường biên giới Nga, Moscow cần phai co một học thuyết chính tri đối ngoại mới.

Học thuyết mơi cần phai dựa vào sức mạnh của trí tuệ và tinh thần. Ban thân cuộc sống đã khiến ngươi Nga gọi đúng tên một học thuyết mơi: “Quyên lưc lịch sự”. Điều này được ông Lepekhin khái quát là “sức mạnh của sự yên tĩnh, sự rộng lượng và sư tự tin”, là sự thể hiện tối cao của “Quyền lực mềm”.

Nêu noi vê các hướng chính trong chính sách đối ngoại của Nga, thi đo la sự tăng cường các giá trị và sức mạnh của BRICS; biên nhom “G-20″ thanh “G-30″ băng cach mơi các nước lớn nhất không thuộc phương Tây tham gia vao cơ chê nay.

Trong khi anh hương va uy tin cua EU và PACE đang suy giảm, Nga nên tâp trung chu y đên hoat đông của EAEC và Nghị viện Liên minh Á-Âu. Đê đap tra viêc mở rộng NATO, Nga nên mơ rông thanh phân va tăng cường khả năng chiến đấu của CSTO.

Cuộc đối đầu với Mỹ và đồng minh khiến Nga phải xây dựng học thuyết đối ngoại mới

Thực tế này giải thích tại sao Nga đang tham gia tích cực vào hoat đông sáng lập Ngân hàng đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB). Ngoài ra, Ngân hàng BRICS đã được thành lập và do Nga làm chủ tịch bắt đầu từ tháng 1 năm nay, đồng thời Nga cũng đang khởi xướng thành lâp Ngân hàng SCO.

Theo y kiên cua nhà quan sát hãng tin quốc tế “Rossiya Segodnya”, co thê noi răng, với sự tham gia của Nga, thế giới đang hình thành một trung tâm tài chính mơi và hệ thống thanh toan toàn cầu mới, la đôi trong vơi Ngân hàng Thế giới và đồng đô la Mỹ. Đây là thực tế địa chính trị mơi trên thế giới hiên nay.

Liên bang Nga co biên giơi chung với hai chục quốc gia, vi thê Moscow nên thưc thi chinh sách mở rộng không gian an ninh tập thể xuyên lục địa Á-Âu. Vê măt nay, Nga đã nên thanh lâp ơ phía Đông môt cơ chê kiêu như OSCE. Cần phai phát triển nhưng định dạng khác trong sư hợp tác giưa cac khu vưc.

Ngay trước khi cuộc khủng hoảng chính trị ở Kiev nổ ra, Moscow đã định hướng về phía Đông. Nhưng nêu trươc đây, đó chỉ là một trong những lựa chọn, thi bây giờ đo la đinh hương không thể tránh khỏi. Một vi du quan trọng là Nga cần phải tăng cường môi liên hê với khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Vấn đề cấp bách trước mắt là Nga nên cai thiên hinh anh cua mình trong con mắt của các đối tác châu Á. Những hình ảnh tích cực từ phía Moscow sẽ đóng vai trò quan trọng phat triên quan hê kinh tế, chính trị và cac môi quan hệ ngoại gia, quân sự khác.

Các chuyên gia của INF cho rằng, Nga có nhiều công cụ đê ap dung “quyền lực mềm” vơi muc đich xây dựng một hình ảnh đẹp về đất nước. Các yếu tố có thể hấp dẫn ngươi nươc ngoai la văn học, âm nhạc cổ điển cua Nga, cac bô phim, nhạc vũ kịch, cac mon ăn đăc san đa trơ thanh phổ biến ở một số quốc gia trên thế giới.

Theo Huy Bình

Đất Việt