Nga bóc mẽ hù dọa của Mỹ: Chiến tranh lạnh kiểu mới

Xin giới thiệu với bạn đọc một diễn biến “ nóng” trong quan hệ Nga – Mỹ thời gian gần đây và quan điểm của các chuyên gia Nga về vấn đề này.

1. Một số diễn biến mới nhất trong quan hệ Nga-Mỹ

(Phần trong ngoặc kép là dịch nguyên văn, trong ngoặc đơn là ý bổ sung của người viết để làm rõ hơn)

Ngày 7/11, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ A.Carter có một phát biểu đáng chú ý tại Hội nghị quân sự- chính trị được tổ chức trong Thư viện mang tên Ronald Reagan Bang California. Một số ý chính trong bài phát biểu đó như sau:

- Nga đang thách thức trật tự thế giới và Mỹ sẽ đáp trả Nga bằng các biện pháp cả chính trị, quân sự lẫn kinh tế.

- “Tại Châu Âu, Nga vi phạm chủ quyền của Ucraine và Gruzia, dọa dẫm các nước Baltic (Estonia, Latvia và Litva), còn tại Syria Nga đang đổ thêm dầu vào lửa trong cuộc xung đột nguy hiểm, làm gia tăng chủ nghĩa cực đoan mà chính Nga cũng muốn đấu tranh chống lại”.

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ A.Carter ( bên trái) phát biểu tại cuộc họp báo ở Lầu Năm Góc (Ảnh : ZUMAPRESS.com/Global Look Press)

Nhưng điều làm Mỹ đặc biệt quan ngại là: “những đe dọa gây chiến bằng vũ khí hạt nhân, và điều đó làm cho (Mỹ và cộng đồng quốc tế) nghi ngờ những cam kết của giới lãnh đạo Nga rằng Nga mong muốn duy trì sự ổn định chiến lược”.

“Chúng ta (Mỹ) không muốn một cuộc chiến lạnh hoặc chiến tranh nóng với Nga”. “Washington dự định sẽ tiếp tục hợp tác với Matxcova trong những lĩnh vực “có lợi ích trùng hợp” nhưng Mỹ sẽ bảo vệ các lợi ích của mình và lợi ích của các đồng minh, kể cả bằng các phương tiện quân sự.

Để làm được điều đó, Mỹ “đang hiện đại hóa kho (vũ khí) hạt nhân và đầu tư vào công tác thiết kế chế tạo các hệ thống vũ khí hiện đại, trong đó có cả các máy bay ném bom chiến lược mới và vũ khí laser”. “Về một số trong những hệ thống đó, tôi không thể trình bay trên diễn đàn này được”.

- Ngoài ra, Mỹ đang cân nhắc tính toán “các phương án hành động mới” để áp dụng nhằm kiềm chế nước Nga, và tiến hành các biện pháp củng cố NATO. Trong đó có cả việc tiếp tục hỗ trợ Ucraine trong cuộc chiến chống quân nổi dậy ở Donhets và Lugansk”.

Trước đó, trong cuộc gặp với các quân nhân Mỹ ở căn cứ liên hợp Pearl Harbor Hickam, ông A.Carter đã tuyên bố về những điều chỉnh lực lượng quân sự Mỹ tại Châu Âu. Ông cho biết là Washington “sẽ sử dụng các hình thức và khả năng mới” cho các hành động đáp trả (Nga).

Ngày 28/10, tờ The Wall Street Journal đưa tin là NATO sẵn sàng tăng quân số của mình tại biên giới với Nga. Theo thông tin của tờ báo này thì Liên minh (NATO) đang xem xét khả năng bố trí tại Ba Lan và tại mỗi nước Baltic một tiểu đoàn với quân số từ 800 đến 1.000 người. Trước đó, Bộ trưởng quốc phòng Anh Michael Fallon cũng cho biết là London có dự định điều một lực lượng hạn chế quân Anh tới các nước Baltic.

Sau những tuyên bố của Bộ trưởng Bộ quốc phòng Mỹ và các thông tin vừa dẫn là gì? Có phải điều đó có nghĩa là một cuộc chay đua vũ trang mới đã bắt đầu hay không? Chúng ta hãy cùng nghe ý kiến của các chuyên gia Nga về vấn đề này (đăng trên “Svobodnaia Pressa” (Nga) ngày 9/11/2015).

2. Quan điểm của các chuyên gia Nga về những tuyên bố trên

Phó giám đốc Trung tâm thông tin- phân tích Tavrich Viện nghiên cứu chiến lược Nga Xergey Ermakov:

- Mục đích của Mỹ, một mặt, kéo Nga vào trò chơi (cái bẫy) của mình, mặt khác – không để cho Nga có thể nâng được vị thế của mình trên trường quốc tế.

Thêm nữa, (Mỹ) kiềm chế Nga bằng cách gây sức ép lên các đồng minh của mình (Mỹ). Chiến thuật này có thể thấy rõ qua ví dụ Syria. Mỹ đồng ý để Nga can dự vào cuộc xung đột Syria,- vấn đề này đã được thống nhất ở cấp cao nhất (Obama và Putin), nhưng trong khi đó vẫn tiếp tục cáo buộc Nga là Nga đã hành động ở Syria không phải như thế, ném bom không phải vào những đối tượng cần ném.

Mặc dù người Mỹ không thông báo cho chúng ta là cần phải ném bom vào kẻ nào, những mục tiêu nào là mục tiêu ưu tiên.

Về thực chất, mong muốn (của Mỹ) hợp tác với Nga mới chỉ dừng ở mức các tuyên bố. Cứ mỗi khi tiến gần đến sự hợp tác thực sự, lại xuất hiện mâu thuẫn bởi vì chúng ta không muốn hành xử theo các quy tắc của Mỹ.

Ngoài ra, trong số các chính khách và chuyên gia Mỹ ngày càng xuất hiện nhiều hơn những người có những phát biểu cứng rắn chống Nga. Những nhân vật có quan điểm như vậy rất nhiều, ví dụ như tại Hội đồng Đại Tây Dương của Mỹ.

Họ coi nước Nga là đối thủ địa chính trị nguy hiểm, và A. Carter cũng là một trong số những người đó. Theo cách nghĩ của tôi, sự hăng hái của ông ấy trong thời điểm hiện này có thể giải thích một cách rất đơn giản: các kế hoạch cải cách và tái trang bị Quân đội Mỹ đã được xây dựng từ lâu, nhưng đây (lúc này) chính là thời điểm thích hợp để thực hiện chúng (các kế hoạch đó).

“SP”:- Thời điểm đó cụ thể là gì?

Ông Xergey Ermakov: Trong mối quan hệ Mỹ- Nga, khoảng lặng chiến lược đã kết thúc. Trong một khoảng thời gian ngắn Matxcova đã khôi phục lại được khả năng tác chiến của các lực lượng vũ trang, không những thế, còn thực hiện điều đó một cách công khai trước mắt mọi người. Đối với nhiều nhà quan sát ở Phương Tây, đặc biệt là Mỹ thì đây là một bất ngờ cực kỳ khó chịu.

Chính vì thế mà hiện nay chúng ta đang chứng kiến việc Mỹ đang ráo riết thực hiện các chương trình quân sự – thực ra chúng đã được lập kế hoạch từ rất lâu rồi. Ví dụ như chương trình hiện đại hóa vũ khí hạt nhân. Trước đây các chương trình đó được ngụy trang. Nhưng hiện giờ, không cần phải che dấu nữa. Ví dụ, Mỹ dự định bố trí ở Châu Âu bom hạt nhân mới B61. Điểm đáng chú ý là ở chỗ đấy không phải là bom rơi tự do mà là bom bay.

Thêm nữa, vấn đề kiềm chế Nga vẫn là một trong những ưu tiên của Bộ tư lệnh Châu Âu của Mỹ. Hiện nay tại Washington (các chính khách Mỹ) đang ráo riết thảo luận ý tưởng nâng vị thế (và thẩm quyền) của Bộ tư lệnh này – nếu như không bằng mức trong thời Chiến tranh lạnh thì ít nhất cũng gần như thế.

Nếu điều đó xảy ra, Bộ Tư lệnh Châu Âu của Mỹ sẽ được xếp ngang hàng với Bộ Tư lệnh trung ương thống nhất và Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương và có thể giành được một phần đáng kể trong chiếc bánh ngân sách quân sự của Mỹ.

“SP”:- Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với Nga?

- Ông Xergey Ermakov: Không có bất cứ một điều tốt đẹp nào với một triển vọng như vậy. Chúng ta (Nga), quả thực đang bị lôi kéo vào một cuộc chiến tranh lạnh kiểu mới. Trên thực tế, cuộc chiến tranh này đã bắt đầu- bởi vì chính sách kiềm chế Nga đã được Mỹ tiến hành một cách công khai.

Mỹ có những nghiên cứu thiết kế quân sự (vũ khí) tiên tiến tuy hiện nay chúng mới dừng ở mức nghiên cứu trong phòng thí nghiệm hoặc mới là các mẫu thử nghiệm riêng rẽ.

Nếu nói một cách tổng thể thì đó là những loại vũ khí được chế tạo trên những nguyên tắc (vật lý) mới: laser, pháo binh điện từ tầm xa. Ngoài ra, người Mỹ cũng dành nhiều công sức để tích hợp các hệ thống điều khiển riêng rẽ trên chiến trường vào một hệ thống thống nhất.

Theo tôi, chúng ta cần phải đáp trả các hành động của Mỹ theo nguyên tắc vừa đủ thông minh. Phát triển các lực lượng vũ trang Nga, nhưng không lặp lại sai lầm của Liên Xô là đã chi quá nhiều cho phòng thủ gây tổn hại cho các khoản chi khác cũng không kém quan trọng từ ngân sách quốc gia.

Chuyên viên chính Trung tâm nghiên cứu quân sự- chính trị MGIMO (Trường đại học quan hệ quốc tế quốc gia Matxcova), tiến sỹ khoa học chính trị Mikhail Aleksandrov:

- Một đe dọa ở Châu Âu xuất hiện không phải do lỗi ở Nga, mà vì Mỹ và các đồng minh của Mỹ vi phạm các cam kết của mình và bắt đầu phát triển NATO về hướng Đông.

Đầu tiên, họ lôi kéo các quốc gia Đông Âu, và sau đó là các quốc gia trong không gian hậu Xô Viết vào khu vực ảnh hưởng quân sự -chính trị của mình và như vậy đã phá vỡ sự cân bằng lực lượng trong khu vực bất lợi cho Nga. Còn hiện nay Phương Tây bắt đầu triển khai cơ sở hạ tầng quân sự NATO về phía Đông.

Thêm nữa, khi Nga còn “rút lui” và rời bỏ “trận địa” thì không có bất kỳ một tuyên bố nào về các mối đe dọa từ phía Nga. Nhưng khi chúng ta bắt đầu bảo vệ các lợi ích của mình trong lĩnh vực an ninh, bởi vì mọi việc đã đi xa đến mức mà Mỹ cho rằng (Mỹ) có thể xâm nhập vào Ucraine. Và đến lúc này thì hóa ra là chúng ta (Nga) đã tạo ra mối đe dọa đối với Châu Âu.

Tôi cho rằng ông A.Carter đã đánh tráo các sự kiện. Ông ta không nói một lời nào về việc phương pháp tốt nhất để vô hiệu hóa mối đe dọa từ phía Nga – đấy là chấm dứt việc triển khai NATO về phía Đông, và yêu cầu các nước Baltic dừng ngay những động thái vi phạm các quyền của dân chúng nói tiếng Nga. Nhưng, rõ ràng là, Washington không hề có kế hoạch thực sự nhằm làm dịu căng thẳng ở Châu Âu.

“SP”:- Tiến trình hiện đại hóa Các lực lượng vũ trang Mỹ nguy hiểm đối với Nga đến mức độ nào?

Ông Mikhail Aleksandrov: Tôi không thấy bất cứ điều gì đáng sợ trong kế hoạch hiện đại hóa đó (của Mỹ). Vấn đề là ở chỗ Mỹ kém xa Nga trong lĩnh vực vũ khí tấn công chiến lược. Lấy ví dụ, tên lửa đạn đạo xuyên lực địa phóng từ đất liền LGM-30 Minuteman của Mỹ – đó là loại vũ khí của thế kỷ trước.

Quả thực là Mỹ có loại tên lửa ba tầng UGM-133A Trident II phóng từ tàu ngầm nguyên tử rất không tồi. Nhưng nó cũng không tạo ra một đe dọa mới nào đối với chúng ta (Nga).

Tôi cho rằng, máy bay ném bom chiến lược của Mỹ cũng kém máy bay ném bom chiến lược của Nga. Như thực tế cho thấy, máy bay ném bom chiến lược tàng hình Northrop B-2 Spirit không đáp ứng được kỳ vọng của các quan chức quân sự Mỹ, và nó là một mục tiêu dễ xơi.

Máy bay ném bom chiến lược siêu âm B-1 Lancer tốt hơn (Northrop B-2 Spirit) rất nhiều, nhưng nó (B-1) thua kém Tu-160 của Nga ở tất cả các tham số.

Còn liên quan đến các tuyên bố về những nghiên cứu thiết kế của Mỹ trong lĩnh vực vũ khí laser – thì đó thực ra là sự tiếp nối chương trình “Sáng kiến phòng thủ chiến lược” (Strategic Defense Initiative – SDI) mà Mỹ đã dùng nó để hù dọa Liên Xô và đã từng rất thành công trong việc này.

Tôi xin nhắc lại một chút là chương trình này (Strategic Defense Initiative) có mục tiêu là giành ưu thế tuyệt đối của Mỹ trong vũ trụ và thiết lập “lá chắn” chống tên lửa để bảo vệ một cách chắc chắn toàn bộ lãnh thổ Bắc Mỹ bằng các phương tiện vũ trụ tấn công.

Thời gian cho thấy là SDI, về bản chất, là công nghệ dối trá – không thể thực hiện được SDI với trình độ khoa học-kỹ thuật như hiện nay. Tôi nghĩ rằng, ít nhất phải 100 năm nữa mới có thể chế tạo được loại vũ khí hiệu quả trên cơ sở năng lượng định hướng (laser).

Theo quan điểm của tôi, không có gì phải quá sợ Mỹ. Chúng ta cần phải thực hiện chương trình vũ khí quốc gia, và triển khai các hệ thống (vũ khí) tiên tiến – tên lửa đạn đạo “Bulava-30″ cho các tàu ngầm, tên lửa đạn đạo xuyên lục địa RS-24 “Iars”, cũng như trang bị cho chúng các khối tác chiến cơ động siêu thanh.

Cũng không cần phải cuống lên trước sự gia tăng đáng kể sự hiện diện (quân sự) của Mỹ ở Châu Âu. Để tiến hành được bước đi này cần phải xây dựng cơ sở hạ tầng với trị giá nhiều tỷ đô la, trong khi nền kinh tế Mỹ không phải đang ở trong giai đoạn tốt đẹp nhất.

Hơn nữa, đối với Mỹ, những vấn đề đối Trung Quốc và ở Cận Đông sẽ trở nên căng thẳng hơn. Điều đó có nghĩa là Washington không có đủ nguồn lực để có thể dồn ưu tiên cho hướng nữa là hướng Châu Âu.

Lê Hùng(tổng hợp)

Theo_Báo Đất Việt