Nga bán lại nhiều khí đốt hơn cho châu Âu sau khi dừng nguồn cung tới Áo
Chủ nhật 17/11 là ngày thứ hai dòng khí đốt của Nga sang Áo bị đình chỉ do tranh chấp về giá, nhưng các công ty cho biết và dữ liệu cho thấy những người mua khác ở châu Âu đã vào cuộc để mua hết lượng khí đốt chưa bán được.
Logo của công ty năng lượng Áo OMV tại Vienna. Ảnh Reuters
Nga – quốc gia cung cấp khí đốt lớn nhất cho châu Âu trước cuộc xung đột ở Ukraine, đã mất hầu hết khách hàng trên lục địa này khi EU cố gắng cắt giảm sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga.
Khí đốt của Nga vẫn đang được bán với khối lượng lớn cho Slovakia và Hungary, cũng như cho Cộng hòa Séc -khách hàng không có hợp đồng trực tiếp. Khối lượng nhỏ hơn đang được bán cho Ý và Serbia.
Ngày 16/11, Gazprom đã dừng nguồn cung cho OMV sau khi công ty Áo đ.e dọ.a sẽ tịch thu một lượng khí đốt của công ty nhà nước Nga như một khoản bồi thường cho vụ kiện tranh chấp hợp đồng mà công ty này đã thắng.
Dòng chảy tới Áo vẫn bị đình chỉ vào Chủ Nhật 17/11 nhưng tổng lượng cung cấp hằng ngày cho châu Âu qua Ukraine – tuyến đường trung chuyển chính cho khí đốt của Nga tới EU – sẽ vẫn ở mức 42,4 triệu mét khối mỗi ngày, Gazprom xác nhận, tương đương với khối lượng như thường lệ. Công ty không bình luận thêm.
Áo đã nhận được 17 triệu m3 mỗi ngày trước khi cắt giảm, và hiện tại khối lượng đó đang tìm được người mua mới ở châu Âu.
Video đang HOT
Công ty nhà nước SPP của Slovakia cho biết họ vẫn đang nhận khí đốt từ Nga và cho biết những công ty khác đang mua thêm vì vẫn còn “lợi ích lớn” đối với khí đốt của Nga ở châu Âu.
Một nguồn tin quen thuộc với nguồn cung cấp khí đốt của Nga tại châu Âu cho biết khí đốt từ Nga vẫn rẻ hơn so với nhiều nguồn khác, do đó, khối lượng khí đốt của Áo đã nhanh chóng được bán lại.
Nguồn tin này từ chối nêu tên các công ty đã mua lại khí đốt trước đó được chuyển đến Áo. Áo cho biết họ có nhiều khí đốt dự trữ để bù đắp cho sự thiếu hụt và có thể nhập khẩu từ Đức và Ý khi cần thiết.
Thị trường khí đốt châu Âu rất nhạy cảm với các diễn biến địa chính trị và vấn đề nguồn cung, đặc biệt khi hoạt động vận chuyển khí đốt từ Ukraine dự kiến sẽ kết thúc vào cuối năm.
Nhiệt độ lạnh hơn ở châu Âu cũng làm tăng nhu cầu sưởi ấm, dẫn đến việc rút khí đốt khỏi các địa điểm lưu trữ khí đốt của EU sớm hơn năm ngoái.
Aldo Spanjer, chiến lược gia hàng hóa cấp cao của BNP Paribas, cho biết: “Các yếu tố về nguồn cung và thời tiết đã gây ra mối lo ngại về lượng khí đốt dự trữ vào cuối mùa đông, nếu xét đến mục tiêu lưu trữ của EU, thì có thể châu lục này sẽ cần mua khối lượng lớn LNG vào mùa hè”.
Giá khí đốt giao ngay tại trung tâm TTF của Hà Lan, giá chuẩn của châu Âu, đóng cửa ở mức 45,72 euro cho mỗi megawatt giờ vào ngày 15/11, mức cao nhất trong gần một năm.
Vào thời kỳ đỉnh cao, Nga cung cấp 35% lượng khí đốt cho châu Âu, nhưng kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine bắt đầu vào năm 2022, Gazprom đã mất thị phần vào tay Na Uy, Hoa Kỳ và Qatar.
Dòng chảy còn lại của công ty tới châu Âu dự kiến sẽ không tiếp tục trong thời gian dài nữa, khi đường ống thời Liên Xô qua Ukraine dự kiến sẽ đóng cửa vào cuối năm nay vì Kyiv không muốn gia hạn thỏa thuận quá cảnh.
Đường ống Yamal-Europe qua Belarus đã đóng cửa sau một cuộc tranh chấp, trong khi Nga đổ lỗi cho Hoa Kỳ và Anh về vụ nổ dưới biển Baltic khiến tuyến đường Nord Stream phải đóng cửa.
Washington và London đã phủ nhận việc họ cho nổ tung các đường ống này. Tờ Wall Street Journal đưa tin các quan chức Ukraine đứng sau vụ tấ.n côn.g. Kyiv đã phủ nhận điều đó.
Nếu Ukraine đóng tuyến đường trung chuyển khí đốt, nguồn cung cấp khí đốt đáng kể của Nga chủ yếu sẽ đến Slovakia và Hungary, nơi nhận phần lớn khối lượng khí đốt thông qua đường ống chạy chủ yếu qua Thổ Nhĩ Kỳ.
Tại sao phương Tây tăng lưu trữ khí đốt ở Ukraine, bất chấp rủi ro do xung đột?
Các công ty đa quốc gia từ phương Tây đang bơm khí đốt tự nhiên vào các bể chứa của Ukraine, hy vọng xung đột không làm gián đoạn lợi nhuận tiềm năng.
Công nhân tại cơ sở Bilche-Volytsko Uherske, một trong những địa điểm lưu trữ khí đốt của Ukraine. Ảnh: WSJ
Theo tờ Wall Street Journal mới đây, một hiện tượng giao dịch "liều lĩnh" đang thịnh hành giữa các tập đoàn năng lượng: lưu trữ khí đốt tự nhiên trong các bể chứa ngầm dưới lòng đất ở Ukraine, quốc gia đang có xung đột với Nga.
Vụ đặt cược này có thể giúp các công ty đa quốc gia như Trafigura Group, Vitol và Gunvor Group thu về hàng trăm triệu USD. Các công ty liên quan hầu hết đã có nhiều giao dịch ở Ukraine trước xung đột. Shell đã ký một thỏa thuận khai thác khí đá phiến ở nước này vào năm 2013.
Vitol, nhà kinh doanh dầu mỏ độc lập lớn nhất thế giới có trụ sở tại London, đã đạt được thỏa thuận phát triển các mỏ dầu khí ở Ukraine vào năm 2012, trong khi nhà kinh doanh Thụy Sĩ Trafigura có văn phòng tại Kiev. Hai nhà giao dịch - đối thủ cạnh tranh khốc liệt - đang tìm kiếm những cách thu lợi mới sau khi kiếm được hàng tỷ USD trong những năm gần đây nhờ biến động do xung đột và đại dịch COVID-19 gây ra.
Hiện các thương nhân đang được trả tiề.n để dự trữ khí đốt phục vụ việc phát điện và sưởi ấm cho châu Âu trước mùa đông thứ hai kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine đẩy lục địa này vào một cuộc khủng hoảng năng lượng. Một lượng lớn khí đốt từ những nơi khác được chuyển đến châu Âu để thay thế nhiên liệu của Nga khiến giá đã giảm hơn 80% trong năm qua. Điều đó cũng làm cho các giao dịch trở nên sinh lợi, nếu mọi việc suôn sẻ.
Các dòng khí đốt đã tăng tốc trong những tuần gần đây vào các bể chứa của Ukraine, vốn cho đến nay vẫn là các địa điểm lưu trữ lớn nhất ở châu Âu. Khí đến từ khắp nơi trên thế giới: một số được vận chuyển dưới dạng khí tự nhiên hóa lỏng từ Mỹ, Nigeria và nhập vào mạng lưới đường ống của châu Âu. Các lô hàng khác đến trực tiếp từ các mỏ lớn ở Na Uy và Anh. Thậm chí còn có cả lượng khí đốt nhỏ từ Nga, được chuyển tới Slovakia và vào Ukraine.
Nguồn khí đốt tăng nhanh sau một loạt cuộc gặp giữa các thương nhân châu Âu và các quan chức từ các công ty năng lượng nhà nước Ukraine. Giám đốc điều hành hệ thống vận chuyển khí đốt của Ukraine Dmytro Lyppa cho biết, mạng lưới của họ có công suất dự phòng do lượng khí đốt của Nga giảm kể từ khi cuộc xung đột nổ ra. Do đó, các thương nhân nước ngoài có thể lưu trữ 3,5 tỷ mét khối khí đốt ở Ukraine trước mùa đông.
Marco Saalfrank, trưởng bộ phận thương mại tại Axpo thông báo, gần đây, họ có thể kiếm được hơn 10 euro mỗi megawatt giờ. Đó là sau khi tính đến phí lưu kho và phí vận chuyển, cũng như lãi suất và phí tín dụng. Với 3,5 tỷ mét khối như đề cập ở trên, con số này mang lại hơn 340 triệu euro, tương đương 370 triệu USD, lợi nhuận tiềm năng.
Rủi ro ở đây không phải là khí đốt sẽ tự bốc hơi. Chúng được chứa ở sâu dưới lòng đất khoảng 1 km, hầu hết cách xa tiề.n tuyến ở phía Tây Ukraine. Nhưng lợi nhuận của các công ty có thể "bốc hơi" nếu đạn pháo tấ.n côn.g vào đường ống hoặc trạm nén khí và khiến khí đốt bị tắc nghẽn, không thể được chuyển đi từ Ukraine.
Martin Pich, Giám đốc thương mại tại MND, một công ty năng lượng của CH Séc, cho biết một rủi ro khác là "Chính phủ Ukraine sẽ tịch thu khí đốt nếu tình hình năng lượng của nước này trở nên tồi tệ hơn. Do đó, các công ty cần đán.h giá lợi nhuận tiềm năng so với những tổn thất mà họ có thể gặp phải trong những tình huống này".
Ngoài ra, các công ty cũng gặp phải một thách thức đối với việc chuyển khí đốt đến kho lưu trữ ở Ukraine, đặc biệt trong việc bảo hiểm nhiên liệu trong khu vực xung đột hoặc thuyết phục các ngân hàng cho vay liên quan đến lĩnh vực này.
Gazprom sẵn sàng triển khai dự án đường ống dẫn khí đến Trung Quốc Ngày 17/2, người đứng đầu tập đoàn khí đốt Nga Gazprom, ông Alexei Miller, tuyên bố tập đoàn này đã sẵn sàng triển khai các dự án đường ống dẫn khí "Sức mạnh Siberia-2" và "Liên minh phương Đông" (Soyuz Vostok). Biểu tượng Tập đoàn năng lượng Gazprom tại Moskva, Nga. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, phát biểu...