Nếu Mỹ diệt Huawei, Trung Quốc có trả đũa Apple?
Tháng 8, Mỹ tuyên ‘án t.ử h.ình’ với Huawei khi chặn đứng nguồn cung chip bán dẫn. Nếu Huawei bị t.iêu d.iệt, liệu Trung Quốc có trả đũa Apple, hãng công nghệ lớn nhất nước Mỹ?
Do Mỹ không có công ty thiết bị viễn thông nào mạnh như Huawei, Trung Quốc phải tìm đối tượng khác, đó chính là Apple . Đây là nhận định của Mehdi Hosseini, nhà phân tích của hãng Susquehanna.
Vào tháng 8, Mỹ cấm bất kỳ nhà sản xuất chip nào dùng công nghệ Mỹ cung ứng cho Huawei nếu không xin giấy phép đặc biệt. Lệnh cấm có hiệu lực từ 15/9, đe dọa sự tồn vong của lá cờ đầu công nghệ Trung Quốc. Huawei có thể cạn kiệt chip bán dẫn dùng trong smartphone và thiết bị 5G vào đầu năm 2021.
Trong khi đó, Apple lại ở vị trí dễ bị trả đũa nhất. Khác với các công ty đồng hương bị Trung Quốc cấm cửa, sự hiện diện của “táo khuyết” tại thị trường này vô cùng lớn. Không chỉ là thị trường tiêu thụ khổng lồ, Trung Quốc còn là địa bàn sản xuất trọng điểm của Apple. 75% nhà cung ứng cho Apple mở ít nhất một nhà máy tại đây.
Trung Quốc chưa bao giờ công khai đe dọa như một cách trả đũa Mỹ đàn áp Huawei. Song, truyền thông trong nước và “danh sách cấm vận” trôi nổi từ lâu gợi ý chính phủ Trung Quốc sẵn sàng tấn công Apple. Trong buổi họp báo ngày 1/6/2019, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết đã chuẩn bị danh sách các công ty không đáng tin cậy, có thể gây tổn thất nghiêm trọng cho quyền và lợi ích của doanh nghiệp Trung Quốc. Buổi họp báo được tổ chức chỉ vài ngày sau khi Mỹ đưa Huawei vào danh sách đen Entity List, cấm Huawei mua linh kiện từ Mỹ.
Hơn 1 năm sau, Trung Quốc vẫn chưa công bố danh sách. Dù vậy, vào tháng 5, Thời báo Hoàn cầu gọi tên Apple, Cisco, Qualcomm và Boeing như các “ứng viên” của danh sách tử thần. Sau khi Mỹ thông báo lệnh cấm mới nhất nhằm vào Huawei, Thời báo Hoàn cầu một lần nữa nhắc lại Trung Quốc “sẵn sàng trả đũa” các doanh nghiệp trên nếu Mỹ chặn nguồn cung chip của Huawei.
Trong phát ngôn chính thức, Bộ Ngoại giao Trung Quốc bảo vệ Huawei nhưng không đưa ra lời đe dọa cụ thể nào với Apple hay công ty Mỹ khác. “Chính phủ Trung Quốc sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của công ty Trung Quốc”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Zhao Lijian nói trong họp báo 18/8 sau lệnh cấm của Mỹ.
Dù chính thức hay không, Apple sẽ bị đe dọa nếu Trung Quốc tìm cách trả đũa. Jeffrey Towson, nhà đầu tư tại Bắc Kinh, nhận định “táo khuyết” chắc chắn là mục tiêu được thảo luận. Điểm yếu của Apple là kết quả của việc CEO Tim Cook gửi gắm tất cả vào Trung Quốc, đặc biệt là sản xuất.
Theo Thời báo Phố Wall, Apple tuyển dụng gần 3 triệu người tại đây, dù trực tiếp hay gián tiếp qua các nhà thầu như Foxconn. Những năm gần đây, sự lệ thuộc ngày một tăng lên. Reuters chỉ ra từ năm 2015 tới 2019, Apple mở nhiều nhà máy tại Trung Quốc hơn mọi địa điểm khác trên thế giới cộng lại. Gần một nửa nguyên liệu của hãng đến từ Trung Quốc.
Video đang HOT
Dù vậy, Trung Quốc chưa áp dụng biện pháp cực đoan nào để chặt đứt chuỗi cung ứng cho Apple bởi lẽ bản thân nước này cũng không tránh khỏi thương vong. Trung Quốc hoàn toàn có thể cấm Apple lắp ráp điện thoại tại nhà máy Trịnh Châu, nơi làm ra gần một nửa iPhone trên thế giới hay cấm công ty trong nước cung ứng linh kiện cho Apple.
Bất kỳ quyết định nào cũng gây thiệt hại to lớn cho Trung Quốc với tư cách một đối tác đáng tin cậy trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Trung Quốc xem trọng hệ sinh thái sản xuất công nghệ cao và việc làm mà Apple mang đến đất nước. Đóng cửa nhà máy lắp ráp hay cắt nguồn cung chỉ khuyến khích Apple và doanh nghiệp nước ngoài chuyển sang nơi khác, cản trở nỗ lực củng cố năng lực sản xuất nội địa.
Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với Apple sẽ an toàn. Trung Quốc còn nhiều công cụ khác để thi triển. Chẳng hạn, họ có thể bổ sung nhiều quy định cấp phép nhà máy hay cửa hàng đối với Apple hoặc kêu gọi người dùng tẩy chay sản phẩm Apple như đã làm với Hyundai năm 2017.
Trong bài viết tháng 5/2019, nhà đầu tư kiêm Chủ tịch hãng nghiên cứu River Twice Zachary Karabell gợi ý Trung Quốc có khả năng siết chặt App Store hơn nữa, buộc Apple phải xóa thêm nhiều ứng dụng hay hạn chế địa điểm Apple được mở Apple Store .
Nếu Mỹ tiếp tục khống chế nguồn cung chip của Huawei, Trung Quốc sẽ tăng cường quy định pháp lý và điều tra hoạt động kinh doanh của Apple tại Trung Quốc, trong đó có điều tra lãnh đạo cao cấp tại công ty. Những biện pháp như vậy sẽ hạn chế khả năng tăng doanh số do làm giảm sức hấp dẫn của iPhone và sản phẩm khác với người dùng trong nước. Hiện tại, iPhone chiếm 8,5% thị trường smartphone Trung Quốc, còn Huawei là 45%. Doanh số iPhone tại đại lục chiếm tỉ trọng lớn trong doanh thu toàn cầu Apple. Quý gần nhất, tỉ lệ là 15%.
Theo ông Towson, Apple cần Trung Quốc. Trung Quốc là thị trường tiêu dùng năng động nhất thế giới, là cơ sở sản xuất thiết bị điện tử của Apple, là trung tâm toàn cầu về đổi mới trong thiết bị thông minh và ứng dụng di động.
Một lý do khác khiến Bắc Kinh “dè dặt” trong việc xử lý Apple là công ty luôn làm theo yêu cầu của Bắc Kinh. John Zhang, Giám đốc Trung tâm Wharton China thuộc Đại học Pennsylvania, đặt câu hỏi: “Nếu một công ty phương Tây gương mẫu như vậy không thể sống sót tại Trung Quốc, liệu còn ai có cơ hội”?
Vào tháng 2, Tim Cook cho biết Apple đã xóa hơn 1.000 ứng dụng khỏi App Store theo yêu cầu của chính phủ Trung Quốc. Trước đó, công ty cũng “vâng lệnh” Trung Quốc xóa ứng dụng New York Times sau khi tờ báo này đăng bài điều tra về quan hệ của Trung Quốc với Foxconn, nhà thầu lớn nhất của Apple.
Ông Zhang dự đoán vào lúc này, Bắc Kinh sẽ không chống lại Apple để trả đũa Mỹ vì giá trị mà Apple cống hiến cho họ. Dù vậy, đình chiến chỉ có thể tiếp tục nếu nhà sản xuất iPhone vẫn ngoan ngoãn trước Bắc Kinh.
Trung Quốc khó trả đũa Mỹ nếu cấm TikTok, Wechat
Lệnh trừng phạt của Mỹ vào các công ty công nghệ Trung Quốc ngày càng mở rộng, nhưng phản ứng của chính quyền Bắc Kinh vẫn là im lặng.
Sau khi hàng loạt các công ty công nghệ lớn của Trung Quốc bị Mỹ đơn phương trừng phạt, chính quyền Trung Quốc đã ngay lập tức đe dọa đáp trả và lập danh sách đen các công ty Mỹ. Ngoài hai bước đi trên, phía Trung Quốc hầu như chưa đưa ra hành động đáng chú ý nào.
Trung Quốc được cho là có ít cơ hội đáp trả lệnh cấm TikTok của Mỹ.
Một trong những lựa chọn dễ thấy mà phía Bắc Kinh có thể áp dụng để trả đũa Washington là nhắm vào các hãng công nghệ lớn, như Apple, Intel, Qualcomm, Micron Technology, Broadcom, Boeing, đặc biệt, khi doanh thu từ thị trường Trung Quốc được coi là sống còn với các công ty như Qualcomm, Broadcom và Micron Technology. Bất kỳ quyết định "cấm cửa" nào từ phía Trung Quốc đều gây thiệt hại không nhỏ cho các công ty trên. Tuy nhiên, chip bán dẫn do các hãng này sản xuất lại đang đóng vai trò thiết yếu trong ngành công nghiệp công nghệ Trung Quốc. Một lệnh cấm như vậy, suy cho cùng , lại tổn hại chính các doanh nghiệp Trung Quốc.
Với những công ty khác của Mỹ, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung buộc họ phải bớt phụ thuộc vào doanh số bán hàng của thị trường Trung Quốc. Doanh thu của Boeing từ Trung Quốc giảm từ 12 tỷ USD năm 2017 xuống 5,7 tỷ USD vào năm 2019. Tỷ lệ doanh thu từ Trung Quốc giảm từ 13% xuống 7% doanh thu toàn cầu, mặc dù vụ bê bối Boeing 737 Max cũng góp phần vào sự sụt giảm này.
Qualcomm tại Trung Quốc chứng kiến lợi nhuận giảm từ 14,6 tỷ USD năm 2017 xuống 11,6 tỷ USD năm 2019. Tỷ lệ doanh thu từ Trung Quốc giảm từ 66% xuống 48% doanh thu toàn cầu.
Doanh số bán hàng tại Trung Quốc của Apple cũng giảm từ 59 tỷ USD và 25% doanh thu toàn cầu vào thời điểm đỉnh cao năm 2015, xuống 44 tỷ USD và 17% vào năm 2019. Những xu hướng như vậy làm giảm khả năng gây thiệt hại của Trung Quốc với các công ty Mỹ.
Apple, "viên ngọc quý trên ngai vàng công nghệ" của Mỹ, được cho là mục tiêu chính của các lệnh trừng phạt sắp tới từ Trung Quốc. Một lần nữa, nếu nước này thực sự có bước đi chống lại Apple, khả năng cao sẽ nhận về hậu quả khủng khiếp hơn từ phía Mỹ. Bởi tương tự vai trò trụ cột của đồng đôla Mỹ trong hệ thống tài chính thế giới, ngành công nghệ Mỹ được coi như nền móng của hệ thống Internet toàn cầu. Ngoài mảng thiết bị bán dẫn, nước Mỹ còn sở hữu nhiều "vũ khí" khác có khả năng đ.ánh sập hoàn toàn hệ thống kỹ thuật số của Trung Quốc.
Năm 2019, 82% thị phần hệ điều hành máy tính của Trung Quốc thuộc về Microsoft với sản phẩm Windows. Việc cấm sử dụng hệ điều hành này của Mỹ tại Trung Quốc sẽ làm tê liệt các thiết bị công nghệ của Trung Quốc. Để đối phó với nguy cơ này, các nhà phát triển Trung Quốc đang chạy đua tạo ra hệ điều hành thay thế dựa trên Linux mã nguồn mở. Tuy nhiên, Trung Quốc sẽ không thể phát triển hoàn thiện một hệ điều hành máy tính trong một sớm một chiều.
Thậm chí, Mỹ cũng có thể ngắt kết nối Trung Quốc khỏi Internet toàn cầu nhờ vào quyền kiểm soát Tập đoàn Internet cấp số và tên miền (ICANN). ICANN là tổ chức chịu trách nhiệm quản lý cơ sở hạ tầng Internet, gồm hệ thống tên miền và địa chỉ IP. Bước đi tự hủy này khó có thể xảy ra, nhưng không thể loại bỏ hoàn toàn khả năng nó sẽ nằm trong chiến lược của Bắc Kinh và Washington.
Trên sân chơi khoa học công nghệ thế giới, Trung Quốc là "kẻ đến sau" trong hầu hết các lĩnh vực, từ chip và robot tới sản xuất máy bay và dược phẩm, tuy nhiên, có một vài trường hợp ngoại lệ, như công nghệ 5G của Huawei.
Trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, bao gồm nhận diện khuôn mặt và công nghệ giám sát, việc khẳng định tiến bộ của Trung Quốc dựa vào quy mô thương mại hóa lớn, số lượng công trình nghiên cứu và vốn đầu tư là hoàn toàn sai lầm.
Nếu vắng bóng các công ty công nghệ Trung Quốc, các công ty của Mỹ có chịu thiệt hại nặng không? Câu trả lời là không.
Chiến tranh công nghệ Mỹ - Trung đang căng thẳng hơn bao giờ hết.
Trung Quốc đang chuẩn bị cho một cuộc chiến công nghệ toàn diện. Cụ thể, các cơ quan chính phủ nước này bắt buộc phải thay thế tất cả máy tính chạy phần mềm và hệ điều hành không phải của Trung Quốc trong vòng ba năm tới.
Mùa hè năm ngoái, hai đơn vị của Trung Quốc đã được giao nhiệm vụ thiết lập các máy chủ nhân bản gốc tên miền để đảm bảo rằng Internet ở Trung Quốc vẫn có thể hoạt động trong trường hợp có bất kỳ cú sốc nào từ bên ngoài. Chưa kể nước này đang đầu tư nguồn vốn và nguồn lực khổng lồ vào việc xây dựng toàn bộ chuỗi công nghiệp bán dẫn của riêng mình.
Nếu tình hình xung đột công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục xấu đi, mạng Internet toàn cầu sẽ bị phá vỡ. Bởi vì Trung Quốc có nền tảng, nhân tài, nguồn lực và thậm chí cả các đồng minh để xây dựng hệ sinh thái của riêng mình, chẳng mấy chốc nước này có thể bắt kịp Mỹ.
Thế nên, một cuộc chiến công nghệ với Trung Quốc không phải là một chiến lược lâu dài của Washington.
Apple sẽ 'an toàn' nếu Trung Quốc trả đũa Mỹ Apple có thể không bị tác động nhiều nếu Bắc Kinh đáp trả vụ Wasington cấm Huawei dùng chip xử lý gốc Mỹ do còn những ràng buộc nhất định. Ngày 15/5, chính quyền Tổng thống Donald Trump ra quyết định áp đặt lệnh trừng phạt mới cho Huawei, yêu cầu các doanh nghiệp dùng phần mềm hoặc thiết bị của Mỹ để...