Nên hiểu như thế nào về thực phẩm chức năng?
Trước hàng loạt các loại thực phẩm chức năng, bạn nên lựa chọn như thế nào? Theo các chuyên gia, khi nào cần thiết mới sử dụng, hơn nữa còn phải sử dụng một cách khoa học mới hiệu quả.
Rất nhiều chuyên gia dinh dưỡng cho rằng: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”, chính vì vậy các loại “Thực phẩm chức năng” được tung ra thị trường giúp người già bổ sung canxi, phụ nữ bổ sung dinh dưỡng cho máu, trẻ nhỏ bổ sung dinh dưỡng cho não…
Thực phẩm chức năng là gì?
Hiện chưa có một tổ chức nào đưa ra định nghĩa đầy đủ về thực phẩm chức năng, mặc dù đã có nhiều Hội nghị quốc tế và khu vực về thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, thực phẩm đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới.
Theo định nghĩa của Bộ Y tế, thực phẩm chức năng là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng những cơ quan bộ phận trong cơ thể người, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng, giảm bớt nguy cơ gây bệnh.
Thực phẩm chức năng là loại thực phẩm không chỉ cung cấp dinh dưỡng cơ bản mà còn có chức năng phòng chống bệnh tật và tăng cường sức khỏe nhờ các chất chống ôxy hóa (beta-caroten, lyconpen, lutein, vitamin C, vitamin E…), chất xơ và một số thành phần khác. Loại thực phẩm chức năng được kể đến đầu tiên là những thực phẩm mà khi ở dạng tự nhiên đã có những hoạt chất có lợi với lượng lớn. Tiếp đó là nhóm thực phẩm có ít hoạt chất hơn, phải bổ sung hoặc tinh chế cô đặc lại ở dạng dễ sử dụng, hay gây biến đổi gen để tăng hàm lượng một số chất có lợi.
Ảnh minh họa.
Các nhóm thực phẩm chức năng:
Nhóm thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất
Video đang HOT
Loại này phổ biến ở các nước Mỹ, Canada, các nước châu Âu, Nhật Bản… như việc bổ sung iốt vào muối ăn, sắt vào gia vị, vitamin A vào đường hạt, vitamin và nước giải khát, sữa… Việc bổ sung này ở nhiều nước trở thành bắt buộc, được pháp luật hóa để giải quyết tình trạng “nạn đói tiềm ẩn” vì thiếu vi chất dinh dưỡng (thiếu i ốt), thiếu vitamin A, thiết sắt). Ví dụ: Nước trái cây với các mùi khác nhau cung cấp nhu cầu vitamin A, vitamin E, B-caroten rất phát triển ở Anh. Sữa bột bổ sung axit folic, vitamin, khoáng chất rất phát triển ở Mỹ, Anh, Nhật Bản, Hà Lan, Đức, Pháp, Ý, Braxin… Bổ sung iốt vào muối ăn và một số sản phẩm bánh kẹo được phát triển ở trên 100 nước. Bổ sung vitamin và khoáng chất vào các loại nước tăng lực được phát triển mạnh ở Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc. Bổ sung DHA, EPA… vào sữa, thức ăn cho trẻ…
Nhóm thực phẩm chức năng dạng viên
Đây là nhóm phong phú và đa dạng nhất. Tùy theo nhà sản xuất, có các dạng viên nang, viên nén, viên sủi, chứa hoạt động sinh học, vitamin và khoáng chất.
Nhóm thực phẩm chức năng “không béo”, “không đường”, “giảm năng lượng”
- Nhóm trà thảo dược: Được sản xuất, chế biến để hỗ trợ giảm cân, giảm béo, phòng chống rối loạng một số chức năng sinh lý thần kinh, tiêu hóa để tăng cường sức lực và sức đề kháng các loại thực phẩm chức năng này dành cho người muốn giảm cân, bệnh tiểu đường..
- Nhóm các loại nước giải khác, tăng lực: Được sản xuất, chế biến để bổ sung năng lượng, vitamin, khoáng chất cho cơ thể khi vận động thể lực, thể dục thể thao…
- Nhóm thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ là các polysaccharide không phải là tinh bột, là bộ khung, giá đỡ của của các mô, tế bào thực vật và có sức chống đỡ với các men tiêu hóa của người. Chất xơ có tác dụng làm nhuận tràng, tăng khối lượng phân, do đóchống được táo bón, phòng ngừa được ung thư đại tràng. Ngoài ra, chất xơ còn có vai trò đối với sự chuyển hóa cholesterol, tác dụng phòng ngừa nguy cơ suy vành, sỏi mật, tăng cảm giác no, giảm bớt cảm giác đói, do đó hỗ trợ việc giảm cân, giảm béo phì, hỗ trợ giảm tiểu đường. Nhiều loại thực phẩm giàu chất xơ được sản xuất, chế biến như các loại nước xơ, viên xơ, kẹo xơ…
Nhóm các chất tăng cường chức năng đường ruột bao gồm xơ tiêu hóa sinh học (probiotics) và tiền sinh học (prebiotics) đối với hệ vi khuẩn cộng sinh ruột già: Các vi khuẩn cộng sinh (probiotics) là các vi khẩn sống trong cơ thể, ảnh hưởng có lợi cho vật chủ nhờ cải thiện hệ vi khuẩn nội sinh. Các vi khuẩn này kích thích sự miễn dịch bảo vệ của cơ thể. Các thực phẩm chức năng loại này thường được chế biến từ các sản phẩm của sữa, tạo nên sự cân bằng vi sinh trong đường ruột.
Nhóm thực phẩm chức năng đặc biệt
Thức ăn cho phụ nữ có thai, thức ăn cho người cao tuổi, thức ăn cho trẻ ăn dặm, thức ăn cho vận động viên, phi hành gia, thức ăn qua ống xông dạ dày, thức ăn cho người có rối loạn chuyển hóa bẩm sinh,… thức ăn cho người đái tháo đường, thức ăn cho người tăng huyết áp, thức ăn thiên nhiên: tỏi, trà xanh, các chất sinh học thực vật…
Vnmedia
Bí ẩn 'siêu trà' từ đỉnh Himalaya giúp cả hai giới 'yêu' không biết mệt
Với những người hoàn toàn khỏe mạnh, việc thưởng thức một tách trà "quà tặng của Chúa" này sẽ khiến họ trở nên đặc biệt sung mãn trong "chuyện ấy".
Chỉ mọc trên những đỉnh núi cao nhất của dãy Himalaya hùng vĩ, trà Moringa mang trong mình những biệt chất vô cùng quý hiếm, có thể giúp con người chế ngự hàng loạt những rắc rối về thể chất cũng như tinh thần.
"Thần trà" lộ diện
Năm 1989, một đoàn du khách Anh bất ngờ gặp nạn khi đang trên hành trình chinh phục ngọn núi thuộc dãy Himalaya hùng vĩ. Xuất phát từ thủ đô của Ấn Độ, nhóm người ưa du lịch mạo hiểm này đã bị mắc kẹt lại trên lưng chừng núi khi gặp phải một cơn bão tuyết khủng khiếp. Phải 20 ngày sau, đội cứu hộ mới có thể tiếp cận với đoàn khách gặp nạn, lúc này đang trú ẩn trong một hang đá. Đối với hoạt động leo núi tại đây, những tai nạn kiểu này thường xảy ra như cơm bữa. Nhưng điều khiến ai nấy đều phải ngạc nhiên là toàn bộ nhóm du khách này đã sống sót được trong chừng ấy ngày mà không cần đến thức ăn. Khi cơn bão tuyết ập tới, họ đã buộc phải vứt bỏ tất cả hành lý mang theo để có thể nhanh chóng tìm nơi ẩn nấp. Thật may là trong đoàn có 2 người dẫn đường bản địa đi cùng. Giây phút được cứu sống, những nhà thám hiểm nghiệp dư cũng không hiểu lý do giúp mình tồn tại suốt 20 ngày mà không có dù chỉ một mẩu bánh mỳ. Thế nhưng trái với sự kinh ngạc đó, hai người dẫn đường bản địa lại tỏ ra thản nhiên. Lý do, họ thừa biết may mắn đến với cả đoàn thám hiểm là nhờ ẩn nấp được vào hang đá mà xung quanh có rất nhiều cây trà Moringa mọc hoang dã. Trong 20 ngày mắc kẹt, họ chỉ nhai thứ cây này và sống sót cho đến khi được cứu.
Ảnh minh họa
Ngay sau khi thông tin này được loan tải, hàng loạt phòng thí nghiệm trên thế giới đã đồng loạt vào cuộc nghiên cứu về trà Moringa. Kết quả thật bất ngờ: Đây có thể được coi là một "siêu thực vật". Các thành phần có trong Moringa chứa vô số các hoạt chất cực kỳ quý báu với sức khỏe con người. Trong đó, lá trà Moringa có tác dụng làm giảm các cơn đau đầu, cầm máu, kháng viêm, trị các chứng đau dạ dày, hạ sốt. Hàm lượng sắt cao của lá cây cũng giúp ích cho các chứng bệnh liên quan đến thiếu sắt ở người, mà điển hình là bệnh thiếu máu. Hoa của loài cây này cũng sở hữu những dược tính quan trọng như giúp tăng cường quá trình tiết sữa ở phụ nữ mới sinh và đang cho con bú, lợi tiểu, trị cảm lạnh. Khi dùng làm nước tắm, có thể đánh tan các chứng bệnh ngoài da do nấm hoặc dị ứng.
Trà Moringa cũng ra trái, bên trong chứa hạt. Những trái trà này còn có nhiều tính năng tuyệt vời hơn. Người dân bản địa thường ăn sống chúng để chữa các bệnh về gan và thận. Nếu phơi khô và hãm uống, trái trà Moringa lại giúp chữa trị bệnh thấp khớp. Hàm lượng Protein và chất xơ cao khiến loại quả này trở thành thức ăn lý tưởng cho những người bị suy dinh dưỡng, bệnh nhân tiêu chảy hay béo phì đang cần ăn kiêng.
Hạt, rễ và vỏ cây trà Moringa lại chứa nhiều chất có ích cho hệ tim mạch, tiêu hóa, sinh sản và thần kinh của con người. Tinh dầu từ hạt trà giúp trị bệnh động kinh, còn nước ép rễ trà có tác dụng ngừa sảy thai rất tốt. Vỏ trà Moringa thường được chế biến thành món đồ uống khai vị vì nó kích thích hệ tiêu hóa hoạt động... Danh mục các tác dụng của trà Moringa dài đến vài trang giấy, phủ trùm lên hầu hết các loại biệt dược Tây y chuyên trị đang lưu hành. Đến lúc này, giới khoa học mới hiểu được vì sao, người dân địa phương lại gọi đây là "quà tặng của Chúa" hay "cây may mắn", "cây thần kỳ". Kinh nghiệm từ nghìn đời truyền lại cho họ rằng, đây là loài cây có thể trị bách bệnh. Mỗi khi gặp vấn đề gì về sức khỏe, cứ tìm đến những cây trà thần kỳ này trên núi cao, nó sẽ giúp họ giải quyết mọi nỗi ưu phiền.
Ảnh minh họa
Phân tích định lượng các vi chất cho thấy, lượng Vitamin C trong trà Moringa gấp 7 lần trong cam, Vitamin A cao gấp 4 lần cà rốt, lượng Canxi cao gấp 4 lần sữa bò, Kali cao gấp 3 lần chuối và sắt cao gấp 3 lần rau bina. Dù là thực vật nhưng hàm lượng Protein trong trà Moringa lại cao gấp 2 lần trong sữa chua - một sản phẩm vốn vẫn được coi là giàu Protein nhất trong nhóm thực phẩm ngoại trừ thịt.
Tác dụng phòng the bất ngờ
Từ khi được phát hiện, trà Moringa đã từng bước chinh phục người tiêu dùng khắp nơi trên thế giới. Nhiều sản phẩm từ loài cây trứ danh này đã được thương mại hóa và bán dưới dạng thực phẩm chức năng. Vốn chỉ có ở dãy Himalaya bên phía Ấn Độ và một số lượng nhỏ phân bố ở khu vực Bắc Phi, nỗ lực nhân giống trà Moringa của nhiều dự án đã vấp phải sự thất bại thảm hại. Trà Moringa không thể ươm trồng hay sinh sôi ở những vùng địa lý mới. Chính sự khan hiếm này đã góp phần làm nên tên tuổi của trà Moringa. Chúng trở thành những sản phẩm du lịch địa phương không thể thiếu trong hành lý trở về của các du khách mỗi khi có dịp đến những vùng đất này.
Nhưng tác dụng của trà Moringa không chỉ có vậy. Dù đã được khám phá từ hàng chục năm nay, nhưng dường như con người vẫn chưa biết hết về loài cây quý giá này. Mới đây, trên tạp chí chuyên ngành Dược phẩm và Dược học (The International Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences), các nhà khoa học Ấn Độ lại một lần nữa khiến giới chuyên môn phải ngỡ ngàng khi công bố về tác dụng mới được phát hiện của trà Moringa. Họ đã tìm thấy hoạt chất Saponin trong chiết xuất từ hạt và rễ của loài cây này, với hàm lượng khá lớn. Tác dụng của Saponin thì đã được ghi rõ ràng trong các tài liệu y khoa: Đây là tiền chất cần thiết để cơ thể con người sản xuất ra hoóc-môn Testosteron (ở nam giới) hay Estrogen (ở nữ giới). Đây là hai loại hoóc-môn giới tính đặc trưng ở mỗi giới, quyết định khả năng nảy sinh ham muốn tình dục cũng như năng lực hoạt động tình dục ở người.
Nhóm tác giả thuộc Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ sinh học, Đại học Jiwaji (bang Gwalior - Ấn Độ) này cho biết, họ có ý tưởng về nghiên cứu này khi tình cờ đọc được một công trình khác nói rằng, những người bản địa nơi cây Moringa sinh sôi thường có đời sống tình dục rất sung mãn. Câu hỏi về sự liên hệ giữa chúng với nhau đã có lời giải đáp nhờ các phân tích tỉ mỉ hàng năm trời này. Đúng là bấy lâu nay, con người đã "bỏ quên" mất thần dược này khi chỉ sử dụng chúng như những thứ đồ uống dưới dạng thực phẩm chức năng.
Để kiểm chứng kết luận này, một thí nghiệm đã được tiến hành trên chuột. Bằng thủ thuật, các nhà khoa học đã khiến lũ chuột đực bị "yếu sinh lý" bằng hóa chất, sau đó tìm cách phục hồi lại khả năng giao phối cho chúng bằng các mẩu rễ cây Moringa. Sau 3 tuần liên tiếp được "tẩm bổ", những chú chuột đực khốn khổ này cũng tìm lại được khả năng sinh lý bẩm sinh ban đầu. Ở nhóm đối chứng không được cho ăn rễ Moringa, dù được hưởng chế độ chăm sóc, dinh dưỡng tốt nhất, đám chuột đực bị "thiến" bằng hóa chất đã không thể phục hồi được nhu cầu giao phối. Ở nhóm chuột cái, thí nghiệm tương tự cũng thu được kết quả khả quan khi các nàng chuột có nhiều cơn động dục hơn hẳn sau khi được cho ăn rễ Moringa. Thậm chí, một số con còn sẵn sàng làm "chuyện ấy" chỉ vài giờ sau khi sinh con.
Khám phá mới này đã mở ra một hy vọng mới cho con người về một siêu thuốc "nhiều trong một": Vừa có thể tăng cường sinh lý, lại giúp giải quyết hàng loạt các chứng bệnh thường gặp, nhất là các chứng bệnh thời hiện đại như cao huyết áp, tim mạch, gan thận... Các nhà khoa học đang nỗ lực hoàn thiện quy trình chiết suất, để sớm thương mại hóa sản phẩm ra thị trường. Đây được dự báo sẽ là một "bom tấn" khi đánh vào thị trường truyền thống của nhiều "hảo thủ" đang chi phối thị trường, kể cả thần dược phòng the Viagra cũng có thể bị đe dọa. Giới nghiên cứu tin rằng, với những gì đã đạt được trong cả nghiên cứu lẫn thực tế, trà Moringa hoàn toàn có thể "xưng vương" một khi bước ra từ phòng thí nghiệm.
Thanh Tùng (Theo LiveScience và DailyMail)
'Bí kíp' ăn uống giúp phát huy phong độ trước kì thi Trước mỗi kì thi các thí sinh đều sẵn sàng chuẩn bị và dành thời giam tham khảo nhiều tài liệu học tập với tâm lí làm sao để đạt điểm cao nhất. Chính tâm lí này lại gây lo lắng và căng thẳng cho không ít thí sinh. Để đối phó với sự thay đổi cảm xúc này mẹ nên chọn cho...