Nên cúng rằm tháng Giêng trong nhà hay ngoài trời?

NGUYÊN THẢO17:15 02/02/2023

Nghi lễ cúng rằm tháng Giêng rất quan trọng đối với người Việt Nam, liệu có phải cúng ở cả trong nhà và ngoài trời mới đầy đủ, chu đáo?

Năm nay, ngày Tết Nguyên tiêu – rằm tháng Giêng nhằm vào Chủ nhật ngày 5/2 dương lịch, đúng vào dịp nghỉ cuối tuần nên rất thuận tiện cho các gia đình chuẩn bị chu đáo lễ cúng.

Cúng rằm tháng Giêng trong nhà hay ngoài trời?

Đối với lễ cúng tại gia, nhiều gia đình chỉ làm một mâm cỗ đặt lên bàn thờ chính để mời gia tiên, thần linh thụ hưởng. Một số gia đình cầu kỳ hơn, sửa soạn mâm lễ để cúng cả trong nhà và ngoài trời vào giờ Ngọ.

Cúng ngoài trời

Đây là lễ cúng nhằm cảm ơn trời đất, thần tiên, Phật thánh cùng các vị anh hùng dân tộc. Nếu không có sân thì có thể bày lễ ở gian giữa trong nhà hoặc ở sân thượng.

Nếu có điều kiện, ở ngoài trời, có thể đặt bốn bàn lễ ở bốn hướng: Hướng bắc để thờ Thượng đế; hướng nam để thờ các vị thần; hướng tây để thờ Phật; hướng đông để thờ các vị anh hùng có công với dân với nước. Mâm lễ theo truyền thống gồm:

Gà trống trắng luộc chín 1 conThịt dê hấp 1 miếngMột đĩa xôi đỏMột đĩa trái cây99 thuyền vàng, 99 thỏi vàng, 99 lá vàng (không cúng tiền âm phủ)3 chén rượu trắng, đỏ, vàng…3 chén trà hương vị khác nhau. Mỗi bàn lễ đốt 5 ngọn nến, thắp 9 nén nhang.

Riêng ban lễ hướng tây lễ Phật thì làm cơm chay, không có tiền vàng và rượu. Trên các bàn lễ nếu có lọng che thì rất tốt.

Tuy nhiên, nếu không có điều kiện và không cầu kỳ thì chỉ cần soạn một mâm lễ giản dị, điều cốt yếu vẫn là thành tâm.

Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng

Cúng trong nhà

Lễ cúng trong nhà dành cho thần linh và gia tiên. Thời điểm cúng tốt nhất là giờ Ngọ (từ 11-13h) ngày 15/1 âm lịch.

Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng truyền thống hầu như không thể thiếu thịt gà, xôi gấc/bánh chưng. Gà là vật cúng tế linh thiêng nhất, còn xôi gấc có màu đỏ, được cho là sẽ mang đến may mắn cho gia đình trong năm mới.

Các món giò, chả, rau xào… cũng thường có mặt trên mâm cỗ mặn cúng gia tiên vào ngày rằm tháng Giêng. Ngoài ra, các gia đình còn chuẩn bị hương, hoa tươi, vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu.

Cúng rằm tháng Giêng không nhất thiết phải mâm cao cỗ đầy mà gia đình nên “tùy tiền biện lễ”, dựa vào điều kiện kinh tế và số thành viên trong gia đình mà chuẩn bị phù hợp. Nhà ít người không nên làm quá nhiều món, quá nhiều mâm cỗ, sau đó không thể thụ lộc hết sẽ rất lãng phí.

Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng

Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng hầu như không thể thiếu thịt gà, xôi gấc/bánh chưng. Gà là vật cúng tế linh thiêng nhất, còn xôi gấc có màu đỏ sẽ mang đến may mắn cho gia đình trong năm mới. Các món ăn khác như giò, chả, rau xào… cũng được dùng cúng gia tiên vào ngày này. Ngoài ra còn có hương, hoa tưởi, vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu.

Cúng rằm tháng Giêng không nhất thiết phải mâm cao cỗ đầy mà gia đình nên “tùy tiền biện lễ”, dựa vào điều kiện kinh tế của gia chủ mà chuẩn bị sao cho phù hợp, chú trọng yếu tố thành tâm, nghiêm túc.

Mâm cỗ mặn cúng rằm tháng Giêng

5 lạng thịt vai luộc

Một bát canh măng

Một đĩa xào thập cẩm

Một đĩa nem

Một đĩa rau xào

Một đĩa giòMột đĩa xôi gấcMột đĩa trái câyCác vật phẩm khác như: Hương hoa vàng mã; đèn nến; trầu cau; rượu.

Video đang HOT

Đặc biệt trong mâm lễ của nhiều gia đình luôn có bánh trôi (chè trôi nước). Ý nghĩa của việc ăn bánh trôi ngày Tết Nguyên tiêu là mong muốn mọi việc quanh năm được hanh thông, trôi chảy.

Mâm cỗ chay cúng rằm tháng Giêng

Một số gia đình còn chuẩn bị mâm cỗ chay cúng rằm tháng Giêng dâng Phật bao gồm:

Trái câyChè xôiCác món đậuCanh xào không thêm nhiều hương liệuBánh trôi nước

Cỗ chay tùy loại có từ 10, 12 tới 25 món. Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là sự hiện diện của những màu sắc tượng trưng cho ngũ hành.

Văn khấn Rằm tháng Giêng năm Quý Mão 2022

Văn khấn rằm tháng Giêng ngoài trời

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị tôn thần.

Con kính lạy Cao tằng tổ khảo, Cao tằng tổ tỷ, thúc bá đệ huynh, cô di tỷ muội nội họ ngoại.

Tín chủ (chúng) con là:…

Ngụ tại:..

Hôm nay là ngày rằm tháng Giêng năm Quý Mão 2023, gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngày Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài Bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ… nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời ông bà tiền chủ, hậu chủ tại về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia đình chúng con được vạn sự tốt lành, bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Văn khấn gia tiên rằm tháng Giêng

Hôm nay là ngày rằm tháng Giêng năm Quý Mão 2023.

Tín chủ (chúng) con là:… ngụ tại:…

Chúng con thành tâm có lời kính mời: Nhật cung Thái Dương thiên tử tinh quân; Nam Tào, Bắc Đẩu tinh quân; Thái Bạch, Thi Tuế tinh quân; Bắc cực Tử vi Đại Đức tinh quân; Văn Xương, Văn Khúc tinh quân; Nhị thập bát tú, Ngũ hành tinh quấn; La Hầu, Kế Đô tinh quân giáng lâm trước án, nghe lời mời cẩn tấu:

Ngày rằm Nguyên tiêu, theo lệ trần tục, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính mời các vị lai lâm hâm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tối lành, gia đình hoà thuận, trên bảo dưới nghe.

Đèn trời xán lạn chiếu thắp cõi trần. Xin các tinh quân lưu ân lưu phúc. Lễ tuy mọn bạc, lòng thành có dư. Mệnh vị an cư, thân cung khang thái.

Phục duy cẩn cáo!

Văn khấn Thổ công ngày rằm tháng Giêng

Nam mô A Di Đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần.

Con kính lạy ngài Đông Thần quân.

Con kính lạy ngài Bản gia Thổ địa Long mạch.

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức tôn thần.

Con kính lạy ngài tiền hậu địa chủ tài thần.

Con kính lạy các tôn thần cai quản trong khu vực này.

Tín chủ (chúng) con là:.. ngụ tại:…

Hôm nay là ngày… tháng… năm…, tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, kim ngân trà quả, đốt nén hương thơm dâng lên trước án. Chúng con thành tâm kính mời: Ngài Kim niên đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, ngài Bản gia Thổ địa, Long mạch tôn thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần, các vị tôn thần cai quản trong khu vực này.

Cúi xin các ngài nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con toàn gia an lạc, công việc hanh thông. Người người được bình an, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật!

(*) Thông tin trên chỉ mang tính tham khảo.

Cúng Rằm tháng Giêng chuẩn chỉnh, Thần linh ưng bụng ban tài

Rằm tháng Giêng là một trong những ngày quan trọng trong năm của người Việt từ xa xưa, việc cúng kiếng trong ngày này cần được chuẩn bị chu đáo, tươm tất.

Nguồn gốc ngày Rằm tháng Giêng

Rằm tháng Giêng tuy là một trong những ngày rằm quan trọng trong một năm nhưng lại ít ai biết được nguồn gốc của ngày này.

Theo truyền thuyết, ngày Rằm tháng Giêng hay còn được gọi là Tết Nguyên Tiêu bắt nguồn từ công việc đồng áng. Vào ngày rằm, bà con thường tấp nập chuẩn bị cho việc đồng áng, cấy hái nên tối hôn 15/1 Âm lịch- thời điểm ra ruộng để tập trung cỏ khô, lá khô đốt lửa nhằm tiêu diệt sâu bọ.

Song, cũng có một số ý kiến cho rằng ngày Rằm tháng Giêng khởi nguồn từ các hoạt động Phật Giáo. Vào ngày này, các chư tăng sẽ tập trung để nghe Phật thuyết pháp, vì vậy nhiều Phật tử đã sử dụng ngày này để tưởng nhớ Đức Phật.

Bởi vậy mà xuất hiện cây nói: "Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng" cũng là nhằm nói lên sự quan trọng của ngày lễ này.

Ngày Rằm tháng Giêng năm 2023 là ngày 15/1 Âm lịch, tức ngày 5/2 Dương lịch.

Lưu ý khi cúng Rằm tháng Giêng

Rằm tháng Giêng là ngày rằm lớn nhất trong năm, chính vì thế, bạn cần phải lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng, không được để sai sót. Tuyệt đối không cúng rằm tháng Giêng bằng hoa giả, trái cây giả, đầu lợn, món chay giả mặn.

Đặc biệt kiêng kỵ các điều sau:

- Mâm cúng chay dâng Phật và mâm cúng mặn cúng gia tiên thường để riêng biệt.

- Không để thùng gạo lộ đáy vì người xưa quan niệm rằng nếu để thùng đựng gạo nhìn thấy đáy tức là cả năm sẽ đói kém, làm ăn lụi bại.

- Kiêng câu cá do dân gian quan niệm câu cá vào ngày trăng tròn sẽ dễ gặp vận đen đủi.

- Kiêng nói tục chửi bậy, kiêng quan hệ nam nữ.

Mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng 2023 chuẩn phong thủy

Tùy vào điều kiện hoàn cảnh của mỗi gia đình, vùng miền, dân tộc mà lại có những sự chuẩn bị khác nhau, đa dạng và phong phú. Thế nhưng, đa phần sẽ có hai cách lựa chọn mâm cúng: cỗ chay hoặc cỗ mặn. Cũng sẽ có những gia đình lựa chọn cả hai cách này.

Mâm cỗ chay

Vào ngày rằm tháng Giêng, nhiều gia đình thường chuẩn bị một mâm cỗ chay để cúng Phật. Màu sắc của các món ăn trong mâm cỗ chay tương ứng với ngũ hành.

Cụ thể, màu đỏ tượng trưng cho hành Hỏa, màu xanh là hành Mộc, màu trắng là hành Kim, màu đen là hành Thủy và màu vàng thể hiện cho hành Thổ.

Số lượng món ăn thường được chuẩn bị dựa theo số lẻ - biểu tượng cho dương, còn chẵn là biểu tượng cho âm, mâm cỗ chay thường có các món sau:

- Bánh trôi nước, chè xôi, hoa quả

- Hương, hoa, đèn, nến...

- Các món xào chay, các món đậu...

- Bát canh măng nấm hoặc canh rau củ.

Mâm cỗ mặn

Mâm cỗ mặn thường chuẩn bị gần giống như mâm cỗ cúng tất niên mà chúng tôi đã tìm hiểu trước đó. Món mặn không thể thiếu đó là thịt gà cùng các món xào. Cụ thể như sau:

- Thịt luộc cắt thành các khẩu vừa mắt

- Một bát canh măng mọc

- Các món xào mặn

- Một đĩa giò

- Một đĩa xôi gấc, bánh

- Các vật phẩm: hương, hoa, đèn, nến, trầu cau, rượu...

* Thông tin mang tính chất tham khảo

Cúng rằm tháng Giêng có nên tiến hành trước một vài ngày? Nên cúng rằm tháng Giêng đúng ngày hay có thể cúng trước là băn khoăn của nhiều người khi Tết Nguyên tiêu đến gần. Tết Nguyên tiêu là đêm rằm đầu tiên của năm âm lịch. Trong tiếng Hán, "nguyên" là thứ nhất, "tiêu" là đêm. Tết Nguyên tiêu còn gọi là Tết Thượng nguyên, bên cạnh Tết Trung nguyên (rằm tháng Bảy)...