Nể nang và thiếu trách nhiệm trong quản lý nhà công vụ
Việc buông lỏng quản lý nhà công vụ là những kẽ hở dân đên hiên tượng lợi dụng nhà công vụ đê tư lợi cá nhân.
Việc quản lý nhà ở công vụ lâu nay chưa được thực hiện nghiêm túc, dẫn đến tình trạng một bộ phận cán bộ Nhà nước sau khi nghỉ hưu hoặc chuyển công tác sang địa phương khác vẫn được sử dụng nhà, gây ra những bức xúc dư luận thời gian qua.
Sự việc ông Hoàng Văn Nghiên, nguyên Chủ tịch UBND TP Hà Nội sau khi nghỉ công tác vẫn không trả lại nhà công vụ là biệt thự số 12 Nguyễn Chế Nghĩa, quận Hoàn Kiếm đã làm “ nóng” lên vấn đề quản lý nhà biệt thự trên địa bàn Thủ đô nói riêng, nhà công vụ nói chung.
Tại kỳ họp HĐND TP Hà Nội vừa qua, ông Nguyễn Hoài Nam, Trưởng Ban Pháp chế HĐND thành phố đã chất vấn lãnh đạo thành phố đề nghị làm rõ kết quả thanh tra nhà biệt thự đang được quản lý, đồng thời nêu thực tế là qua giám sát, HĐND thành phố phát hiện nhiều nhà công vụ đang bị tư nhân chiếm dụng.
“Không chỉ là các biệt thự, nhà của Nhà nước sau khi cải tạo, vẫn có rất nhiều diện tích là tài sản của Nhà nước nhưng không quản lý, vẫn để cho một số người dân tự ý lấn chiếm, quản lý và hợp thức dần thành nhà tư nhân. Ở đây có vấn đề khiếm khuyết trong quản lý, có việc lợi dụng trách nhiệm, chức vụ để sử dụng không đúng mục đích các tài sản công”, ông Nam chỉ rõ.
Ông Hoàng Văn Nghiên vẫn chưa bàn giao biệt thự số 12 Nguyễn Chế Nghĩa. (Ảnh: KT)
Ông Hoàng Văn Nghiên đã sử dụng căn biệt thự số 12 Nguyễn Chế Nghĩa trong thời gian tại chức, sau khi ông nghỉ hưu, TP Hà N.ội yêu cầu bàn giao, nhưng suốt 8 năm qua vẫn chưa thu hồi được. Trả lời báo chí, ông Hoàng Văn Nghiên cho biết, ông “không bận tâm gì” và “chả có gì để nói”, “cơ quan người ta cũng không nói gì với tôi”…
Một sự việc nữa gây bức xúc dư luận là sau 3 năm nghỉ hưu, ông Trần Văn Truyền, nguyên Tổng Thanh tra Chính phủ vẫn nắm quyền sử dụng căn nhà công vụ được Nhà nước cho thuê tại số 61 đường Trần Quang Diệu, quận Đống Đa. Chỉ khi báo chí lên tiếng, ông Trần Văn Truyền mới đề nghị trả lại nhà. Đây chỉ là 2 trong số nhiều trường hợp tài sản công đang có dấu hiệu bị tư nhân hóa.
Video đang HOT
Hiện tổng quỹ nhà ở công vụ của cả nước là hơn 61.000 căn các loại, bao gồm nhà biệt thự, căn hộ chung cư và nhà ở liền kề, tương đương với hơn 1,6 triệu mét vuông sử dụng. Bên cạnh nhiều lãnh đạo, cán bộ Nhà nước đã gương mẫu trả lại nhà, biệt thự công ngay sau khi thôi giữ chức vụ, thì có không ít người đã tự cho mình quyền vẫn được sử dụng tài sản công. Thậm chí, có người không ở nhưng cầm chìa khóa đem về địa phương, có người cho con cháu ở, có người tranh thủ cho thuê…
Tài sản của Nhà nước đang bị sử dụng sai mục đích. Điển hình như khu nhà công vụ tại Hoàng Cầu (quận Đống Đa, Hà Nội), ngoài 20 cán bộ đang công tác sử dụng nhà đúng quy định, đã có tới 30 cán bộ đã nghỉ hưu chưa trả lại nhà vẫn đang sử dụng 30 căn, 29 căn hộ khác đang được người nhà của các cán bộ nghỉ hưu (hoặc đã c.hết) ở hoặc khóa cửa bỏ không. Một số cán bộ đã nghỉ hưu những vẫn đang sử dụng nhà công vụ tại đây cho biết, trong hợp đồng thuê nhà không ghi rõ thời gian phải trả nhà, hơn nữa không có cơ quan nào đến đòi nhà để mà trả.
Theo Luật sư Trương Thanh Đức, Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam, một thời gian dài, cơ quan quản lý, chính quyền địa phương đã lờ đi, không quan tâm đến ai đang sử dụng nhà công, hoặc biết nhưng cố tình làm ngơ. Hậu quả là tạo ra sự bất công khi còn nhiều cán bộ khác cần nhà ở, gây thiệt hại kinh tế cho Nhà nước.
“Lỗ hổng lớn nhất là lỗ hổng về trách nhiệm. Trong khi 10 căn nhà không thu hồi được về trong 3 năm nay, thì đã có 10 cán bộ khác phải thuê nhà khác hoặc Nhà nước phải đầu tư xây nhà cho người ta ở trong 3 năm, thiệt hại như vậy vô cùng lớn. Bất hợp lí khi đa số cán bộ không có nhà, phải đi thuê nhà giá cao thì lại có nhiều người được thuê giá rẻ mạt gần như cho không, tạo ra đặc quyền đặc lợi, người ta kéo dài thời gian thuê nhà để có lợi, hợp pháp”, Luật sư Trương Thanh Đức đ.ánh giá.
Bức xúc trước tình trạng nhiều nhà công vụ biến thành nhà tư với giá trị rất lớn, tại Kỳ họp Quốc hội vừa qua, ông Lê Như Tiến, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội thẳng thắn đề nghị: Đã đến lúc nên nhận dạng và đưa vào Bộ Luật Hình sự một tội danh tham nhũng mới là tham nhũng nhà công vụ.
Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Sỹ Cương, Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nêu nghịch lý: Tham nhũng vài chục triệu thì có thể ở tù đến nhiều năm, trong khi tham nhũng nhà công vụ trị giá vài tỷ đến vài chục tỷ thì không phải chịu trách nhiệm gì. Ở đây không chỉ có sự nể nang, mà còn là né tránh và thiếu ý thức, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước khi không quản lý tốt công vụ, không thu hồi nhà bị sử dụng sai đối tượng.
Trong việc cho thuê nhà công vụ, còn có thiếu sót do không nói rõ thời hạn cho thuê trong hợp đồng, nếu không trả nhà thì phải cưỡng chế thế nào. Giá cho thuê nhà sau khi hết thời hạn công vụ cũng không được quy định rõ nên quá rẻ, thậm chí chỉ 500.000 đồng/ tháng. Đây là những kẽ hở dẫn đến hiện tượng lợi dụng nhà công vụ để tư lợi cá nhân. Ông Nguyễn Sỹ Cương cho rằng, phải thu hồi một cách dứt điểm nhà công vụ bị sử dụng sai đối tượng.
“Có nhiều người cứ nghĩ và cứ đòi hỏi với cơ quan Nhà nước là lấy lại nhà công vụ thì phải đáp ứng nhà cửa của tôi như thế nào, đấy là đòi hỏi hết sức vô lí. Hàng triệu cán bộ công chức, viên chức, thậm chí nhiều người từ lúc đi làm đến lúc nghỉ hưu không bao giờ được một mét nhà, một mét đất hay một sự ưu đãi về đất đai nào cả. Thứ hai là nếu không trả nhà thì phải có sự cưỡng chế, thu hồi dứt điểm. Thứ 3 là đối với những người thuê nhà, nếu vẫn chây ì không trả thì phải xem xét kỷ luật về cả mặt chính quyền và mặt Đảng, nếu đã nghỉ hưu thì kỷ luật về mặt Đảng”, ông Nguyễn Sỹ Cương nói rõ.
Đã đến lúc cần thẳng thắn nhìn nhận trách nhiệm buông lỏng quản lý nhà công vụ trong thời gian qua của các cơ quan chức năng để có biện pháp khắc phục kịp thời, tránh tình trạng tài sản của Nhà nước bị tư nhân chiếm dụng. Các quy định về nhà công vụ được nêu rõ trong Luật Nhà ở (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua. Thời gian tới, các quy định này cần được thể chế hóa một cách cụ thể, chặt chẽ hơn để nhà công vụ được sử dụng đúng đối tượng, đúng mục đích.
Theo Lưu Huyền
VOV – Trung tâm Tin
Nên công khai nhà công vụ để xã hội giám sát
Ông Trịnh Huy Thục, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý nhà - Bộ Xây dựng, đề xuất như trên nhằm ngăn chặn tình trạng chây ì, không trả nhà công vụ đang gây bức xúc trong dư luận.
Phóng viên: Thưa ông, Luật Nhà ở năm 2005 mà ông từng tham gia biên soạn khi ấy đã đặt ra những quy định về nhà công vụ để ngăn chặn việc chây ì, không chịu trả, như cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hoàng Văn Nghiên, nguyên Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền... hay chưa?
- Ông Trịnh Huy Thục: Từ trước đến nay chứ không phải khi có Luật Nhà ở thì mới có quy định về nhà công vụ. Theo đó, quy định việc nhà nước cho cán bộ thuê nhà là căn cứ trên chức vụ và khi được cấp hoặc mua được nhà thì phải trả nhà được thuê. Đến khi Luật Nhà ở ra đời, quy định về nhà công vụ càng rõ ràng hơn. Cán bộ ở chức vụ, cương vị cụ thể nào thì được cấp nhà công vụ tương đương và khi kết thúc nhiệm kỳ thì phải trả nhà.
Biệt thự 12 Nguyễn Chế Nghĩa (Hà Nội) vẫn chưa được nguyên Chủ tịch UBND TP Hà Nội, ông Hoàng Văn Nghiên, trả lại dù ông đã nghỉ hưu Ảnh: BẢO TRÂN
Có 2 nguyên nhân xảy ra việc hàng loạt cán bộ, thậm chí là cán bộ có chức vụ cao, cố tình không trả nhà công vụ là do cán bộ không chấp hành quy định trả nhà công vụ; cơ quan chịu trách nhiệm giao nhà công vụ không có trách nhiệm đầy đủ và quá nể nang. Chỉ đến khi người dân, báo chí lên tiếng thì cơ quan này mới đổ cho cơ quan kia.
Trên thực tế, có rất nhiều cán bộ cấp cao sau khi nghỉ hưu đã trả lại nhà ở thành phố để về quê tự xây nhà. Những tấm gương như vậy đối nghịch với lớp cán bộ quá tham lam. Họ tham lam, không chịu trả bởi biệt thự ở Hà Nội và TP HCM có giá trị tới cả ngàn cây vàng. Trong khi đó, các cơ quan có trách nhiệm lại không thấy xót cho tài sản của nhà nước và cũng là của nhân dân.
Trường hợp cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội là cán bộ ở thủ đô và đã có nhà nhưng lại được cấp nhà công vụ, như vậy có hợp lý không?
- Trước hết, phải khẳng định nhà công vụ là tài sản nhà nước và có tính luân chuyển cho những người có chức vụ đủ tiêu chuẩn được ở. Đối với một số trường hợp là cán bộ cấp cao, nếu thấy cần thiết phải ở nhà công vụ thì nhà nước vẫn bố trí. Tuy nhiên, phải nói rõ việc cấp nhà công vụ là khi cán bộ đó thực hiện công vụ tương xứng với chức vụ của mình. Thậm chí, có những trường hợp phải bắt buộc ở nhà công vụ. Điều quan trọng là khi hết nhiệm vụ thì phải trả lại nhà chứ không thể ở chây ì rồi để lại cho con cháu.
Vậy việc TP Hà Nội đàm phán đổi ngôi nhà có diện tích đất 163 m2, giá trên thị trường gần 30 tỉ đồng để ông Nghiên trả lại biệt thự 12 Nguyễn Chế Nghĩa là không đúng?
- Về nguyên tắc, cán bộ được cấp nhà công vụ thì khi rời nhiệm sở phải trả lại nhà chứ không có chuyện chính quyền phải "đền" căn khác. Còn khi cán bộ thật sự khó khăn về nhà ở thì địa phương xem xét tạo điều kiện, có thể cho mua đất, nhà theo chế độ chung. Thậm chí, trong trường hợp thấy ông Nghiên có công lớn, TP Hà Nội có thể tặng căn biệt thự to hơn nếu xứng đáng. Tuy vậy, dù công lớn đến đâu nhưng khi đã nghỉ hưu thì theo nguyên tắc, ông Nghiên phải trả lại biệt thự 12 Nguyễn Chế Nghĩa.
Luật Nhà ở (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, theo ông có ngăn chặn được tình trạng "nhà công thành nhà ông"?
- Quy định về nhà công vụ trong Luật Nhà ở (sửa đổi) đã rõ ràng hơn, cụ thể như việc giao cho Bộ Xây dựng làm "tổng chỉ huy". Tuy nhiên, theo tôi, nên quy định cụ thể người được ở nhà công vụ cam kết là phải trả nhà ngay khi nghỉ hưu hoặc chuyển công tác. Việc này không có gì mới vì thời bao cấp, khi nhà nước phân phối nhà cho cán bộ, nhân viên cũng yêu cầu phải cam kết đủ thứ, như không có chỗ ở khác... Tại sao lại có chuyện phân biệt nhân viên thì phải tuân thủ nghiêm, còn cán bộ có chức, có quyền thì lại không gương mẫu?
Điều đáng quan tâm là người dân, báo chí cũng không được biết những ai đang được ở nhà công vụ. Vì vậy, việc cấp thiết và có tính quyết định để ngăn chặn cán bộ không trả nhà công vụ là công khai quỹ nhà công vụ đang giao cho ai để từ đó người dân, cơ quan chức năng và công luận giám sát chặt chẽ số tài sản này. Như trường hợp ông Trần Văn Truyền bị báo chí nêu và Ủy ban Kiểm tra trung ương vào cuộc thì mới phát hiện ông có nhiều nhà ở TP HCM, Bến Tre. Mất gì mà không công khai? Tôi cho rằng chỉ có những đối tượng thuộc diện phải bảo vệ bí mật, còn lại nên công khai hết.
Luật Nhà ở (sửa đổi) có quy định trường hợp không bàn giao lại nhà ở công vụ thì cơ quan đai diên chu sơ hưu nha thực hiện cưỡng chế thu hồi liệu có khả thi khi mà tình trạng né tránh, nể nang vẫn còn, nhất là với những vị cán bộ cấp cao, thưa ông?
- Tôi cho rằng không có sự phân biệt cán bộ cấp cao hay cấp thấp, vấn đề là luật và nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành phải quy định rõ việc cưỡng chế nhà công vụ, như cơ quan thi hành việc cưỡng chế, cưỡng chế như thế nào, thời hạn bao lâu thì phải cưỡng chế... Bộ Xây dựng làm gì có lực lượng để trực tiếp cưỡng chế, thế nên cần phải có quy định cụ thể để phối hợp.
Không chịu trả thì sẽ cưỡng chế thu hồi Nhằm quản lý chặt chẽ quỹ nhà ở công vụ, Luật Nhà ở (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua (có hiệu lực từ ngày 1/7/2015) quy định khá rõ về quản lý, sử dụng, thu hồi quỹ nhà này. Theo đó, nhóm đối tượng là cán bộ, công chức thuộc các cơ quan của Đảng, nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội được luân chuyển hoặc điều động có thời hạn theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền từ địa phương lên trung ương, từ trung ương về địa phương hoặc từ địa phương này sang địa phương khác thì được áp thêm điều kiện mới được ở nhà công vụ. Cụ thể, đối tượng thuộc nhóm này phải giữ chức vụ từ cấp thứ trưởng hoặc tương đương trở lên (nếu ở trung ương); từ cấp chủ tịch huyện, giam đôc sơ hoặc tương đương trở lên (nếu ở địa phương) và phải chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình tại nơi đến công tác mới được thuê nhà công vụ. Đôi vơi cac đối tượng can bô, công chưc khac nêu được điều động, luân chuyển đến công tác tại các vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo thi mơi đươc bô tri thuê nha ơ công vu, như giao viên, bac sĩ. Về nguyên tắc quản lý quỹ nhà ở công vụ, Luật Nhà ở (sửa đổi) cũng nêu rõ chỉ sử dụng để cho thuê. Việc cho thuê nhà ở công vụ phải bảo đảm công khai, minh bạch, đúng mục đích, đúng đối tượng và đúng điều kiện quy định tại luật này. Đáng lưu ý, khi người thuê nhà ở công vụ hết tiêu chuẩn thuê hoặc chuyển đi nơi khác, nghỉ công tác thì phải có trách nhiệm trả lại nhà ở công vụ cho nhà nước. Trường hợp sau khi trả lại nhà ở công vụ mà người thuê nhà ở công vụ có khó khăn về nhà ở thì cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác phối hợp với UBND cấp tỉnh nơi người đó sinh sống, căn cứ vào tình hình cụ thể để giải quyết cho họ được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội hoặc giao đất để họ xây dựng nhà ở. Về việc thu hồi nhà ở công vụ, luật quy định rõ khi người thuê nhà hết tiêu chuẩn được thuê; khi người thuê trả lại nhà; khi người thuê c.hết; khi người thuê sử dụng nhà sai mục đích hoặc chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê lại hoặc tự ý cải tạo, sửa chữa, phá dỡ nhà ở công vụ... đều bị thu hồi. Luật cũng quy định cụ thể trách nhiệm và thời hạn thực hiện việc cưỡng chế thu hồi nhà ở công vụ. Theo đó, người đang thuê, thuê mua nhà ở thuộc diện bị thu hồi phải bàn giao lại nhà ở cho đơn vị được giao quản lý nhà. Trường hợp không bàn giao lại nhà thì cơ quan đai diên chu sơ hưu nha thực hiện cưỡng chế thu hồi, UBND câp tinh co trach nhiêm tô chưc cương chê thu hôi nha nay trong thơi han 30 ngay, kê tư ngay ban hanh quyêt đinh cương chê thu hôi. Thùy Dương
Theo Thế Dũng (Người lao động)
Ông Nghiên lên tiếng vụ không trả biệt thự: Sống đàng hoàng chả phải nói với ai Ông Hoàng Văn Nghiên, cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội, cho biết nguyện vọng của mình đã nói từ 10 năm nay, còn nay "chả có gì để nói" và "sống đàng hoàng thì chả phải nói gì với ai cả". Cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hoàng Văn Nghiên. Trao đổi qua điện thoại với Báo Người Lao Động sáng...
