NATO khởi động sáng kiến mới: Châu Âu rót 1 tỷ USD mua vũ khí cho Ukraine

Hà Lan , Thụy Điển, Na Uy và Đan Mạch sẽ chi tổng cộng 1 tỷ USD mua vũ khí từ Mỹ nhằm tăng cường năng lực phòng thủ cho Ukraine trước Nga.

Đây là khoản chi tiêu đầu tiên trong khuôn khổ sáng kiến hỗ trợ mới của NATO , các nước trên thông báo hôm 5/8.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tham dự một cuộc họp bên lề hội nghị thượng đỉnh NATO tại The Hague, Hà Lan tháng 6/2025. Ảnh: Cơ quan dịch vụ báo chí của Tổng thống Ukraine

Theo hãng tin AFP, thỏa thuận được thực hiện thông qua Danh sách Yêu cầu Ưu tiên cho Ukraine (PURL) – một cơ chế do Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng Thư ký NATO Mark Rutte khởi xướng hồi tháng trước nhằm tinh giản hỗ trợ quốc phòng của các đồng minh dành cho Kiev. Washington hiện đang giải phóng vũ khí và thiết bị quân sự từ kho dự trữ, mỗi đợt trị giá khoảng 500 triệu USD.

Trong gói tài trợ này, chính phủ Hà Lan công bố khoản mua 500 triệu euro (tương đương 577 triệu USD) từ kho dự trữ của Mỹ, bao gồm các bộ phận thuộc hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot. Ba quốc gia Scandinavia sẽ đóng góp 500 triệu USD, trong đó riêng Thụy Điển cam kết 275 triệu USD.

Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Ruben Brekelmans tuyên bố trên mạng xã hội X rằng: “Bằng cách kiên quyết ủng hộ Ukraine, chúng tôi đang gia tăng sức ép buộc Nga phải đàm phán”, đồng thời lên án các cuộc không kích gần như hàng ngày của Nga. Ông nhấn mạnh: “Nga càng ưu thế trước Ukraine, thì mối nguy hiểm đối với Hà Lan và các đồng minh NATO càng lớn”.

Tại Stockholm, Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pal Jonson khẳng định Ukraine đang chiến đấu không chỉ vì an ninh của chính họ mà còn vì an ninh chung của châu Âu. Khoản đóng góp của Thụy Điển sẽ bao gồm hệ thống phòng không, đạn Patriot, vũ khí chống tăng, đạn dược và phụ tùng thay thế.

Trong phát biểu cùng ngày, Tổng Thư ký NATO Mark Rutte ca ngợi Hà Lan là quốc gia đầu tiên công bố tài trợ theo chương trình mới, đồng thời đánh giá cao sự ủng hộ nhanh chóng từ các nước Scandinavia. “Kể từ những ngày đầu tiên xung đột tại Ukraine nổ ra, Đan Mạch, Na Uy và Thụy Điển đã kiên định sát cánh cùng Kiev. Tôi hoan nghênh những đồng minh này vì nỗ lực triển khai nhanh chóng sáng kiến mới”, ông nói.

Cũng trong ngày 5/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Zelenskyy hoan nghênh các cam kết mới từ châu Âu, gọi đây là “một sáng kiến mạnh mẽ, giúp tăng cường đáng kể khả năng bảo vệ sinh mạng của chúng ta”. Nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh: “Những bước đi này là nền tảng mới cho an ninh lâu dài của châu Âu. Nga sẽ không bao giờ biến châu Âu thành một lục địa chiến tranh.”

Cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo diễn ra chỉ ba ngày trước thời hạn mà ông Trump đặt ra để Nga đưa ra đề xuất chấm dứt xung đột. Trên mạng xã hội, ông Zelenskyy cho biết hai bên đã thảo luận về các lệnh trừng phạt và hợp tác quốc phòng song phương, song không tiết lộ chi tiết. Ông khẳng định cuộc trao đổi với người đồng cấp Mỹ “rất hiệu quả”.