NASA nỗ lực giải đáp bí ẩn hơn 3 thập kỷ về hành tinh lạnh nhất Hệ Mặt trời
Các nhà khoa học tại NASA đang nỗ lực thúc đẩy dự án đầy tham vọng nhằm tìm hiểu về những bí ẩn của sao Thiên Vương – hành tinh lạnh nhất trong Hệ Mặt trời.
Mặt trời và các hành tinh quay xung quanh. Sao Thiên Vương là hành tinh thứ 7 tính từ Mặt trời – Ảnh: NASA
Theo báo The Guardian (Anh), Viện hàn lâm Khoa học quốc gia Hoa Kỳ đã công bố một báo cáo kêu gọi NASA phóng tàu thăm dò lên sao Thiên Vương kể từ sau lần đầu tiên con người đặt chân trên hành tinh bí ẩn nhất Hệ Mặt trời này vào năm 1986.
Đây được xem là sứ mệnh trọng tâm của NASA vào thập kỷ tới trong một nỗ lực giải đáp các bí ẩn xung quanh quá trình hình thành và cấu tạo địa chất của sao Thiên Vương.
Sao Thiên Vương – hành tinh lạnh nhất trong Hệ Mặt trời – Ảnh: NASA
“Chúng tôi ủng hộ việc sứ mệnh chinh phục sao Thiên Vương phải được bắt đầu ngay lập tức. Nếu phóng lên tên lửa Falcon Heavy vào năm 2031 hoặc 2032, tàu quỹ đạo có thể nhận được lực hấp dẫn từ sao Mộc và đến nơi sau 13 năm. Tuy nhiên, sao Thiên Vương sẽ mất nhiều thời gian hơn”, bà Robin Canup, nhà vật lý thiên văn tại Viện Nghiên cứu Tây Nam (Hoa Kỳ), đồng tác giả báo cáo, chia sẻ.
Tàu vũ trụ Falcon Heavy dự kiến sẽ được phóng lên quỹ đạo để bắt đầu hành trình khám phá sao Thiên Vương vào thập kỷ tới – Ảnh: NASA
Video đang HOT
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng sao Thiên Vương là một thế giới vô cùng bí ẩn. Trong khi các hành tinh còn lại trong Hệ Mặt trời quay với độ nghiêng khá thấp, trục tự quay của sao Thiên Vương lại nghiêng đến 97,77 độ, tức gần song song với mặt phẳng quỹ đạo trong Hệ Mặt trời.
Bất chấp những điều kỳ lạ về mặt thiên văn này, hành trình khám phá của con người để đến gần hơn với sao Thiên Vương vẫn còn bế tắc. Theo NASA, tàu du hành Voyager 2 của Hoa Kỳ là “nhân chứng” duy nhất đặt chân đến sao Thiên Vương vào năm 1986.
Bề mặt tại sao Thiên Vương được ghi lại bởi tàu vũ trụ Voyager 2 của NASA vào năm 1986 – Ảnh: NASA
Theo mô tả của báo The Guardian, đây là một thế giới vô cùng rộng lớn, có nhiều điều bí ẩn với đặc trưng là màu xanh nhạt của bầu khí quyển. Trong đó, bầu khí quyển của sao Thiên Vương chứa lượng lớn khí hydro, heli và metan.
“Đó là một tin tức cực kỳ thú vị. Trong Hệ Mặt trời, hầu hết những bí ẩn đã được giải mã, ngoại trừ sao Thiên Vương. Sao Mộc, sao Thổ và thậm chí sao Diêm Vương xa xôi đã được khám phá. Vì vậy, một sứ mệnh chinh phục sao Thiên Vương sẽ lấp đầy một khoảng trống trong kiến thức của con người về các quá trình hình thành nên Hệ Mặt trời”, giáo sư Leigh Fletcher – Đại học Leicester (Vương quốc Anh) – chia sẻ với báo Guardian.
Trang tin Science.org cho biết tàu vũ trụ Cassini của NASA đã phát hiện thấy những vệt nước mặn phun ra từ các vết nứt trên bề mặt băng giá của sao Thiên Vương vào năm 2005.
Tàu vũ trụ Cassini của NASA trong một sứ mệnh khám phá không gian – Ảnh: NASA
Hai hành tinh này được ví như những “khối băng khổng lồ” vì chúng có khối lượng nước rất lớn và được hình thành từ các nguyên liệu từ băng giá. Tuy nhiên, sao Thiên Vương và sao Hải Vương lại có rất nhiều bản sao khác trong Hệ Mặt trời.
“Khi nhìn vào các hành tinh xung quanh khác trong Hệ Mặt trời, chúng tôi nhận thấy rất nhiều hành tinh trong số đó tương tự như sao Thiên Vương và sao Hải Vương”, ông Fletcher mô tả.
Jonathan Fortney, một nhà khoa học hành tinh – Đại học California Santa Cruz (Hoa Kỳ), tiết lộ: “Tạo hóa đem lại những hành tinh có kích thước tương tự và trông khá giống nhau như thế này”.
Sao Thiên Vương (Uranus, trái) và sao Hải Vương (Neptune, phải) – Ảnh: NASA
Theo báo The Guardian, các nhà khoa học vẫn chưa xác định được lý do khiến Hệ Mặt trời có nhiều hành tinh lạnh giá như sao Thiên Vương.
Giáo sư Fletcher nhận định: “Rõ ràng có điều gì đó quan trọng về các hành tinh như sao Thiên Vương và sao Hải Vương – những hành tinh phổ biến nhất trong Hệ Mặt trời. Tuy nhiên, việc tìm hiểu về thành phần, bản chất và nguồn gốc của chúng vẫn còn là một bí ẩn tương đối”.
Bên cạnh việc lý giải tại sao có nhiều “bản sao” sao Thiên Vương trong Hệ Mặt trời, một loạt câu hỏi vẫn đang được chờ giải đáp như “Tại sao hành tinh này lại lạnh như vậy?”, “Tại sao trục quay của nó lại nghiêng sang một bên?”.
“Một giả thuyết cho rằng một vật thể rất lớn, có lẽ là một tiểu hành tinh khổng lồ đã va vào sao Thiên Vương. Điều đó khiến quá trình hình thành nên sao Thiên Vương không còn giữ được nhiệt độ thích hợp, biến nó trở thành hành tinh lạnh nhất trong Hệ Mặt trời”, nhà vật lý học Patrick Irwin – Đại học Oxford (Vương quốc Anh), nhận định với báo Guardian.
Phát hiện hành tinh có thành phần chủ yếu là sắt, lúc nào cũng nóng rực
Các nhà thiên văn học vừa phát hiện một hành tinh giàu sắt trong một hệ mặt trời gần đây, có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ bí ẩn về cách hình thành Sao Thủy.
Ảnh minh họa kính viễn vọng săn hành tinh TESS phía trước một hành tinh mắc ma quay quanh ngôi sao đỏ. Ảnh: NASA
Theo đài NPR, hành tinh mới được phát hiện này cách Trái đất 31 năm ánh sáng. Các nhà thiên văn chưa nhìn thấy trực tiếp hành tinh này nhưng họ có thể ước tính kích thước và khối lượng nhờ quan sát ảnh hưởng của nó lên ngôi sao mà nó quay quanh. Dường như hành tinh này chủ yếu có thành phần là sắt.
Kristine Lam, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Hành tinh tại Trung tâm Hàng không Vũ trụ Đức ở Berlin, cho biết: "Theo tính toán của chúng tôi, chúng tôi thấy hành tinh này nhỏ hơn, nhẹ hơn Trái đất. Nó có thể tương tự Sao Thủy và nó chủ yếu là sắt".
Hành tinh có tên GJ 367 b, quay rất gần quanh ngôi sao lùn đỏ của mình, chỉ mất 8 tiếng để quay trọn một vòng. Nhiệt độ trên bền mặt hành tinh này có thể đạt tới 1.500 độ C.
Ông Lam nói: "Chúng ta có thể hình dung hành tinh này như một hành tinh bị nấu chảy, có nhiệt độ làm tan chảy phần lớn kim loại. Có thể hành tinh này có dung nham và có thể không có khí quyển, nhưng hiện tại chúng tôi chưa biết. Điều chúng tôi biết chắc là hành tinh khá nặng và tương tự Sao Thủy".
Vì hành tinh đặc biệt này quay quanh một ngôi sao sáng và gần chúng ta nên các nhà khoa học có thể có thể thu thập nhiều thông tin hơn về nó khi kính viễn vọng không gian James Webb được phóng lên vào ngày 22/12 tới.
Nếu đại dương mắc ma bao phủ hành tinh này, và nếu nó có thể trôi trên bề mặt và thắp sáng bầu trời, ngôi sao đỏ mà hành tinh quay quanh sẽ to hơn 30 lần so với hình ảnh Mặt trời mà ta nhìn thấy trên bầu trời từ Trái đất.
Mặc dù các nhà khoa học đã tìm thấy gần 5.000 hành tinh quay quanh các ngôi sao xa trong những năm gần đây, nhưng hiếm khi tìm thấy các hành tinh quay một vòng quanh ngôi sao trong chưa đầy một ngày.
Joshua Winn, nhà thiên văn tại Đại học Princeton, nói rằng các hành tinh này khá kỳ lạ. Ông nói: "Không ai nghĩ chúng tồn tại. Chính những hành tinh kỳ lạ như vậy sẽ có nhiều thông tin nhất".
Dường như không có khả năng hành tinh như GJ 367 b thực sự hình thành tại vị trí hiện tại, vì môi trường quá nóng để các vật liệu rắn tích tụ lại. Việc hành tinh này rất nặng là điều bất thường và bí ẩn.
Từ lâu, người ta không rõ tại sao Sao Thủy trong hệ Mặt trời của chúng ta lại đặc biệt giàu sắt như vậy. Một giả thiết là Sao Thủy trải qua cú va chạm lớn trong giai đoạn đầu và bốc hơi lớp bên ngoài, để lại lõi sắt khổng lồ. Nhưng không ai biết chắc sự kiện như vậy có xảy ra hay không. Tìm thấy các hành tinh gần cũng giàu sắt như Sao Thủy có thể khiến giả thiết trên ít khả thi hơn. Hiện chưa rõ liệu có mối liên hệ nào giữa các hành tinh gần như GJ 367 b và Sao Thủy hay không, nhưng dường như đây mà một manh mối thú vị.
Hàng triệu sao chổi sẽ rơi xuống Trái đất gây ngày tận thế? Trái đất có thể bị lấp đầy bởi những sao chổi 'ngổ ngáo' chết người chỉ trong hơn 1 triệu năm nữa, khi một ngôi sao lang thang đi vào vùng ngoài của Hệ Mặt trời, theo các nhà khoa học. Hình ảnh sao chổi C/2017 K2 PANSTARRS được nhìn thấy vào ngày 26-6-2022 - Ảnh: DULUTH NEWS TRIBUNE Theo tờ Newsweek, các...