NASA dự báo sai về năng lượng Mặt trời, Trái đất biết tránh ‘đường’ nào?

Các chuyên gia hàng đầu ở NASA dự đoán từ năm 2021, năng lượng Mặt trời bước vào chu kỳ 25 mới sẽ rất nhẹ nhàng, nhưng thực tế diễn ra hoàn toàn ngược lại.

Mặt trời liên tục tạo ra nhiều vết đen và phun ra nhiều gió Mặt trời – Ảnh: NEWSWEEK

Vào chu kỳ mới, Mặt trời đã liên tục tạo ra nhiều vết đen và phun ra nhiều gió Mặt trời, pháo sáng hơn về phía Trái đất. Hầu hết các nhà khoa học thời tiết không gian trên thế giới đang vò đầu bứt tai, nói: “Chúng ta vẫn biết rất ít về Mặt trời của mình”.

Theo trang Space.com, trong lúc đó có một nhà vật lý học đã trở thành “con ngựa đen” trong lĩnh vực dự báo thời tiết không gian. Mô hình của ông về hành vi của Mặt trời dường như đã hiểu đúng.

Chu kỳ 24, chính thức kết thúc vào tháng 12-2019. Đây là một trong những chu kỳ Mặt trời hoạt động yếu nhất được ghi nhận. Mỗi chu kỳ Mặt trời kéo dài trong 11 năm.

Khi một nhóm chuyên gia từ Cơ quan Hàng không và vũ trụ Mỹ (NASA) và Cơ quan Khí quyển và đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) cùng nhau ước tính hoạt động của Mặt trời cho chu kỳ 25 tiếp theo, họ dự đoán rằng chu kỳ mới này Mặt trời cũng sẽ yếu đi.

Tuy nhiên cùng lúc đó, một dự báo khác được đưa ra. Một nhóm nghiên cứu do ông Scott McIntosh, nhà vật lý năng lượng mặt trời và là phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu khí quyển quốc gia Mỹ (NCAR) dẫn đầu, dự đoán hoàn toàn ngược lại: chu kỳ Mặt trời 25 có thể nằm trong số những chu kỳ mạnh sẽ được lịch sử ghi lại.

Ông McIntosh nói với trang tin Space.com: “Chúng tôi đã xem lại dữ liệu hơn 140 năm về hoạt động từ trường của Mặt trời và mối quan hệ của nó với số lượng vết đen, và phát hiện một mô hình định hình chu kỳ vết đen Mặt trời sắp tới sẽ lớn hay nhỏ như thế nào. Dựa vào đó, chúng tôi đưa ra một dự đoán khoa học rằng biên độ năng lượng của chu kỳ 25 có thể cao gấp đôi biên độ của chu kỳ 24″.

Nhóm nghiên cứu đã công bố dự đoán của họ trên tạp chí Solar Physics vào tháng 11-2020.

Kể từ đó, trong khi các chuyên gia tại NOAA và NASA bối rối trước dự đoán sai, ông McIntosh và các đồng nghiệp đã theo dõi Mặt trời hoạt động chính xác theo những gì họ dự đoán.

Ví dụ, trong khi NOAA và NASA dự đoán chỉ có 27 vết đen vào tháng 12-2021, Mặt trời đã tạo ra 67 vết.

Vào tháng 5-2022, thay vì 37 vết đen như NOAA và NASA dự đoán, đã có 97 vết đen. Hoạt động Mặt trời cường độ cao cũng gây ra các cơn bão địa từ trên Trái đất, tàn phá các vệ tinh trên quỹ đạo và gây ra những màn cực quang tuyệt đẹp.

Bà Tzu-Wei Fang, nhà khoa học vũ trụ tại NOAA, đồng ý rằng dự báo chính thức về chu kỳ 25 của Mặt trời không chính xác. Bà cũng thừa nhận hiểu biết hiện tại của các nhà khoa học về các yếu tố thúc đẩy hoạt động của Mặt trời còn khá hạn chế.

“Chúng tôi không biết điều gì đang thúc đẩy hoạt động Mặt trời mạnh mẽ này”, bà Fang nói với Space.com. Tuy nhiên, bà cảnh báo rằng còn quá sớm để đưa ra kết luận về chu kỳ Mặt trời hiện tại.