Nặng chân mỗi khi chiều về, dấu hiệu của suy tĩnh mạch
Cảm giác nặng chân, bó chặt ở bắp chăn, tê mỏi, đặc biệt khi chiều về là triệu chứng thường gặp ở những người bị suy tĩnh mạch.
Bác sĩ tư vấn cho người bệnh về suy tĩnh mạch chân và các biến chứng.
Suy tĩnh mạch xảy ra khi các van trong lòng tĩnh mạch không thể khép kín để đẩy hoàn toàn má.u về tim, một lượng má.u từ tĩnh mạch chảy ngược xuống dưới chân theo chiều trọng lực và ứ lại. Chính dòng trào ngược này làm tăng áp lực trong lòng tĩnh mạch dưới, đồng thời kéo dãn thành tĩnh mạch làm nặng thêm tình trạng má.u chả.y ngược dòng.
Hậu quả là dẫn tới tình trạng ứ má.u ở chi dưới gây phù, nặng chân, vọp bẻ, tĩnh mạch giãn to, ngoằn ngoèo dưới da, viêm, loét da do loạn dưỡng. Đáng sợ nhất là nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu gây thuyên tắc phổi, có thể dẫn tới t.ử von.g. Suy tĩnh mạch rất thường gặp ở chân, xảy ra ở khoảng 10-35% người trưởng thành.
NỮ GIỚI THƯỜNG BỊ SUY TĨNH MẠCH HƠN NAM
Phụ nữ có nguy cơ bị suy tĩnh mạch cao hơn nam giới do hormone progesterone cao hơn. Mất cân bằng progesterone có thể dẫn đến tổn thương các van nhỏ bên trong tĩnh mạch, khiến chúng không còn làm tốt nhiệm vụ giữ cho má.u chả.y theo một hướng về tim.
Các nhà khoa học Pháp đã phát hiện rằng các tĩnh mạch lớn trong cơ thể, tĩnh mạch chân thường nhạy cảm với progesterone hơn là với estrogen, một nội tiết sin.h dụ.c nữ khác.
Bản thân việc mang thai cũng làm tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch ở phụ nữ. Khi thai nhi phát triển, cơ thể người mẹ tăng lưu lượng má.u đi khắp cơ thể, dẫn đến các tĩnh mạch giãn ra và các van hoạt động kém hơn. Đáng lưu ý, sự lớn lên của thai nhi trong tử cung gây áp lực lên tĩnh mạch chủ dưới, đây là tĩnh mạch đưa má.u từ chi dưới trở về tim.
May mắn thay, chứng giãn tĩnh mạch và tĩnh mạch mạng nhện thai kỳ thường biến mất trong vòng 3 đến 6 tháng sau sinh. Khả năng hồi phục sẽ kém hơn nếu phụ nữ mang thai nhiều lần.
Sự suy giảm estrogen và progesterone ở giai đoạn mãn kinh có thể làm suy yếu tĩnh mạch. Phụ nữ giai đoạn mãn kinh cần lưu ý rằng các liệu pháp hormone thay thế vốn thường được sử dụng để làm giảm tình trạng bốc hỏa và loãng xương cũng có thể làm tăng nặng thêm tình trạng suy tĩnh mạch. Do đó, cần tham vấn kỹ với bác sĩ trước khi sử dụng. Thói quen đi giày cao gót, ngồi bắt chéo chân cũng khiến phụ nữ tăng nguy cơ suy tĩnh mạch.
Ngoài vấn đề giới tính, người thừa cân, béo phì, người làm công việc đòi hỏi phải ngồi hay đứng nhiều như nhân viên văn phòng, tiếp tân, bảo vệ, bác sĩ phẫu thuật và người ít vận động là những người có nguy cơ cao bị suy tĩnh mạch. Bệnh đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa do lối sống ít vận động.
3 NHÓM TRIỆU CHỨNG SUY TĨNH MẠCH CHÂN
ThS.BS Lý Minh Tùng, khoa Phẫu thuật Tim – Mạch má.u, Bệnh viện Bình Dân cho biết, hầu hết người bệnh suy giãn tĩnh mạch thường chỉ đến bệnh viện khám khi gặp phải các cản trở trong sinh hoạt, thường với các nhóm triệu chứng chính sau:
Ứ trệ má.u hạ chi: Cảm giác bó chặt ở bắp chân, nặng chân, mỏi chân. Có khi có cảm giác tê, như có kiến bò vùng bàn chân. Vọp bẻ (chuột rút) ở bắp chân, thường xảy ra về đêm. Sưng phù xung quanh hai mắt cá.
Video đang HOT
Các triệu chứng thường nặng lên về chiều tối sau một ngày làm việc, hoặc sau khi đứng lâu; triệu chứng thuyên giảm vào buổi sáng khi ngủ dậy, hoặc sau khi nghỉ ngơi, kê cao chân.
Dãn mao mạch và dãn các tĩnh mạch nông ở chân: Dãn thân tĩnh mạch chính. Dãn tĩnh mạch nhỏ dạng mạng nhện. Dãn tĩnh mạch nhỏ dạng lưới.
Loét da, da khó lành do loạn dưỡng: Người bệnh thấy vùng da ở chân thay đổi sắc tố, da dễ bị chàm, loét da khó lành do tình trạng ứ má.u lâu ngày gây nên rối loạn vận chuyển ôxy và dinh dưỡng cho các mô.
Các biến chứng thường gặp:
- Viêm tắc tĩnh mạch.
- Huyết khối tĩnh mạch: Đây là biến chứng rất nguy hiểm vì huyết khối có thể theo dòng má.u về tim và huyết khối di chuyển lên phổi gây thuyên tắc phổi.
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ
Cũng theo ThS.BS Lý Minh Tùng, tùy vào tình trạng suy giãn tĩnh mạch mà bác sĩ có hướng điều trị khác nhau cho người bệnh. Chẳng hạn:
Điều trị nội khoa: Thay đổi thói quen sinh hoạt và công việc hằng ngày; Dùng thuố.c…; Mang vớ áp lực: đeo liên tục ban ngày giúp khép các van tĩnh mạch bị hở, nhờ vậy làm hạn chế má.u ứ trệ chảy ngược, giảm phù nề; Chích xơ: áp dụng cho các trường hợp dãn tĩnh mạch nhỏ dạng lưới và khu trú.
Phẫu thuật: Bác sĩ thực hiện phẫu thuật để loại bỏ các búi tĩnh mạch đã bị dãn, lột tĩnh mạch, sửa van, tạo hình tĩnh mạch qua da…
Can thiệp nội mạch: Bác sĩ sẽ sử dụng thiết bị để luồn vào lòng mạch má.u, sử dụng năng lượng để gây đông tắc vùng tĩnh mạch bị suy giãn bằng sóng cao tần (RFA), laser hay sử dụng keo dán để làm xơ hóa, teo tĩnh mạch suy giãn và cuối cùng theo thời gian tĩnh mạch bị xơ sẽ biến mất: Đây là kỹ thuật mới thay cho phẫu thuật lột tĩnh mạch kinh điển trước đây trong điều trị suy giãn tĩnh mạch. Phương pháp này ít gây đau, người bệnh mau hồi phục và đảm bảo thẩm mỹ. Đây là lựa chọn điều trị cho các trường hợp suy tĩnh mạch xuyên.
LỰA CHỌN ĐIỀU TRỊ
Suy tĩnh mạch nông : Loại bỏ dòng chảy trào ngược bằng phẫu thuật (nếu tĩnh mạch dãn quá to) hoặc can thiệp nội tĩnh mạch (RFA, laser, keo dán), chích xơ tĩnh mạch.
Suy tĩnh mạch sâu : Điều trị nội khoa, phẫu thuật sửa van hoặc sửa thành tĩnh mạch.
Suy tĩnh mạch xuyên: Loại bỏ các nhánh xuyên bệnh lý bằng phẫu thuật (có thể thực hiện nội soi) hoặc can thiệp nội tĩnh mạch bằng RFA, laser.
Vận động hợp lý là cách phòng suy tĩnh mạch : Để hạn chế nguy cơ bị suy tĩnh mạch chân, mọi người cần tránh để dư cân, tránh mặc quần áo bó vùng chân và hông, tránh đứng lâu, ngồi nhiều, tránh động tác bắt chéo chân tạo nhiều áp lực lên đùi, xương chậu, gây cản trở cho việc lưu thông má.u.
Mọi người nên tăng cường thể dục để tăng lưu thông má.u. Nếu đã có dấu hiệu suy tĩnh mạch, nên lựa chọn các môn thể thao có động tác nhịp nhàng và nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, đạp xe, khiêu vũ, hạn chế các môn thể thao có cử động mạnh và chuyển hướng đột ngột, dồn lực lên chân nhiều gây chấn động lên hệ tĩnh mạch như chạy tốc độ, tennis, bóng đá…Buổi tối khi nằm ngủ nên kê cao chân, tạo thuận lợi cho má.u về tim, giúp đôi chân thư giãn, tránh dồn ứ má.u ở chân.
ĐỐT SÓNG CAO TẦN – LỰA CHỌN TỐI ƯU TRONG ĐIỀU TRỊ SUY TĨNH MẠCH
Nhiệt lượng từ sóng cao tần làm co thắt tĩnh mạch và làm cho thành phần collagen của thành tĩnh mạch co vào, cuối cùng dẫn đến tắc mạch và hết dòng má.u trào ngược. Điều trị sóng cao tần (Radio Frequency Ablation – RFA) được chính thức sử dụng trong điều trị suy tĩnh mạch tại các nước châu Âu từ 1998 và tại Hoa Kỳ từ 1999. Cho đến nay, kỹ thuật này đã được sử dụng tại nhiều nước trên thế giới. Phương pháp này giúp cải thiện triệu chứng ở khoảng hơn 90% trường hợp được can thiệp.
Điều trị hiệu quả cho người bệnh : Suy tĩnh mạch nông. Có triệu chứng dãn tĩnh mạch hoặc điều trị nội khoa trên 1 tháng nhưng không giảm. Đường kính tĩnh mạch hiển dưới 18mm.
Ưu điểm : Nhẹ nhàng, không đau (chỉ cần gây tê tại chỗ). Thẩm mỹ vì không có sẹo mổ. An toàn. Hiệu quả. Có thể về trong ngày sau thủ thuật. Thời gian phục hồi nhanh.
Bác sĩ thăm khám một trưởng hợp bệnh lý suy tĩnh mạch.
Suy giảm chất lượng cuộc sống vì bệnh lý suy giãn tĩnh mạch
Là một bệnh lý mãn tính tiến triển âm thầm, nhưng nếu suy giãn tĩnh mạch không được chẩn đoán sớm, đúng phương pháp sẽ giảm chất lượng cuộc sống, từ nhẹ như tức nặng chân, chuột rút đến nặng hơn, gây ra biến chứng nguy hiểm như huyết khối tĩnh mạch, thuyên tắc phổi, ảnh hưởng tính mạng.
BS Bùi Văn Dũng can thiệp bệnh suy giãn tĩnh mạch cho bệnh nhân.
Tỷ lệ mắc trong cộng đồng tới 40%
ThS, BS Bùi Văn Dũng, Trưởng khoa Thăm dò chức năng, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, cho biết,bệnh suy giãn tĩnh mạch hiện nay vẫn chưa được nhiều người biết đến, mặc dù tỷ lệ mắc trong cộng đồng tương đối lớn, từ 20-40%.
Trung bình mỗi ngày, Bệnh viện Lão khoa Trung ương khám và điều trị cho khoảng 20-30 trường hợp bị suy giãn tĩnh mạch, có không ít trường hợp đến muộn.
Bệnh hay gặp ở phụ nữ, phụ nữ sau sinh đẻ, người thường xuyên phải làm công việc đứng lâu, ngồi lâu, những người béo phì. Bệnh lý này cũng dễ mắc ở những người tuổ.i cao, hơn 50 tuổ.i trở lên.
Nếu gia đình bố mẹ suy tĩnh mạch chi dưới thì tỷ lệ con mắc bệnh cao hơn so với người khác. Ngoài ra, bệnh có thể gặp ở những người sử dụng nhiều thuố.c corticoid, có khối u chèn ép hoặc người lười vận động, có chế độ sinh hoạt ít vận động thể thao, ít ăn chất xơ, ít uống nước....
Theo BS Dũng, bệnh lý này diễn tiến rất âm thầm, từ nhẹ đến nặng. Ở mức độ nhẹ, bề mặt da xuất hiện mạch má.u giãn theo nhiều mức độ như giãn mao mạch, tĩnh mạch dạng lưới hoặc có búi giãn loằng ngoằng trên mặt da. Nặng hơn, bệnh nhân có thể bị phù chân, thay đổi màu da, sắc tố da, có vết l.ở loé.t.
Bệnh lý này tiến triển âm thầm nếu không chẩn đoán sớm đúng phương pháp sẽ giảm chất lượng cuộc sống. Biến chứng nguy hiểm nhất của suy giãn tĩnh mạch là bị huyết khối tĩnh mạch, thuyên tắc phổi, ảnh hưởng đến tính mạng.
"Có bệnh nhân đến khám trong tình trạng chân đã bị l.ở loé.t. Họ đã đi khám nhiều nơi, nhiều chuyên khoa khác nhau với bệnh lý khác nhau nhưng không khỏi. Khi đến với chúng tôi thì tình trạng l.ở loé.t nguy hiểm. Lúc này, ngoài điều trị cho tĩnh mạch bị tổn thương, chúng tôi còn phải điều trị cả biến chứng của da", BS Dũng nói.
Nhiều người trẻ cũng đến khám vì bệnh lý này.
Đừng để bệnh lý đơn giản diễn tiến nặng âm thầm
Là bệnh nhân tái khám sau vài lần can thiệp bằng phương pháp đốt laser, bệnh nhân nữ N.T.T (Hà Nội) cho biết, chị đã từng đi khám ở nhiều tuyến khác nhau, nhưng chỉ sử dụng thuố.c điều trị nội khoa. Sau vài tháng tưởng chừng đỡ, nhưng bệnh lý vẫn nặng dần lên, chị mất tự tin vì nổi gân xanh ở chân, đêm mất ngủ vì chuột rút, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống.
BS Dũng cho biết, bệnh nhân đã được chỉ định can thiệp bằng laser. Sau khi điều trị, bệnh nhân có chất lượng cuộc sống tốt hơn, triệu chứng bệnh nhân tương đối ổn định. Tuy nhiên, BS Dũng cũng cảnh báo, người đã bị suy giãn tĩnh mạch phải can thiệp ngoại khoa, nguy cơ tĩnh mạch suy tái phát rất cao vì thế người bệnh cần phải tuân thủ theo lịch tái khám của bác sĩ.
BS Dũng khuyến cáo, người dân có thể tự khám trước cho mình khi thấy triệu chứng nổi mạch má.u dưới da,chân phù, nặng, màu da thay đổi... Những người ở triệu chứng nhẹ có thể điều trị nội khoa, thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống khoa học nhiều chất xơ, tăng cường vận động, duy trì ân nặng ổn định.
Trong trường hợp điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ có thể cho bệnh nhân sử dụng tất y khoa băng chun để ép tĩnh mạch. Bệnh diễn biến nặng lên sẽ phải can thiệp ngoại khoa.
Theo BS Dũng, trước đây khi chưa có kỹ thuật cao cấp, lựa chọn ưu tiên hàng đầu là mổ gây mê, xâm lấn dùng dao lôi tĩnh mạch bị suy giãn ra ngoài. Phương pháp này gây mất má.u, để lại sẹo, di chứng tổn thương dây thần kinh khi can thiệp. Ca mổ kéo dài 2-6 giờ và người bệnh phải nằm viện cả tuần.
Tuy nhiên, hiện nay với can thiệp laser tĩnh mạch, phương pháp này xâm lấn nhẹ, tối thiểu, đường vào chỉ là kim chọc sau đó dùng sợi đốt laser vào tĩnh mạch cần điều trị, sử dụng năng lượng dùng sóng tiêu hủy tĩnh mạch đó. Kỹ thuật chỉ tốn khoảng 30 phút và bệnh nhân sau chưa đến một giờ có thể đứng dậy đi lại sinh hoạt bình thường, xuất viện sau 2-4 giờ theo dõi và được hẹn tái khám định kỳ.
Đặc biệt, kỹ thuật can thiệp bằng laser, sóng cao tần đã được bảo hiểm yt tế chi trả.
Ung thư đường mật khó phát hiện, dễ t.ử von.g Ung thư đường mật ít gặp hơn ung thư gan, thường phát hiện khá trễ, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị và thời gian sống còn của người bệnh. Ảnh minh họa Tiến sĩ Võ Văn Hùng, Phó Khoa Tiêu hoá Gan Mật, Bệnh viện Bình Dân, cho biết ung thư đường mật tiên lượng rất xấu, đặc biệt là ung thư...