Nâng cao năng lực HTX nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu ĐBSCL
Ngày 22/11, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội nghị triển khai Đề án nâng cao năng lực hợp tác xã (HTX) nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH) vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), giai đoạn 2021 – 2025.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trần Thanh Nam cho biết: Đề án nâng cao năng lực HTX nông nghiệp thích ứng với BĐKH vùng ĐBSCL được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo quyết định số 854/QĐ-TTg ngày 22 tháng 7 năm 2022.
Ông Trần Thanh Nam – Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát biểu tại hội nghị. Ảnh Hồng Thắm
Mục tiêu của dự án nhằm nâng cao năng lực chủ động áp dụng các biện pháp thích ứng, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực, tận dụng cơ hội do BĐKH mang lại nhằm phát triển bền vững các hợp tác xã nông nghiệp vùng ĐBSCL. Cụ thể, mục tiêu đến năm 2025, mỗi tỉnh có từ 3-5 mô hình HTX nông nghiệp áp dụng các biện pháp thích ứng hiệu quả với BĐKH; 100% HTX nông nghiệp trong các lưu vực hệ thống thủy lợi cống Cái Lớn – Cái Bé áp dụng các biện pháp thích ứng hiệu quả với BĐKH; bình quân các HTX trong lưu vực tăng hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích đất nông nghiệp từ 10% trở lên…
“Để đạt được mục tiêu của đề án, các cơ quan có liên quan và các địa phương ĐBSCL cần đặt quyết tâm cao, tập trung bàn bạc kỹ các giải pháp triển khai hiệu quả nhất. Nếu làm tốt, chúng ta sẽ biến thách thức BĐKH thành tiềm năng, cơ hội lớn để chuyển đổi sản xuất, thích ứng và phát triển bền vững.” Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trần Thanh Nam nhấn mạnh.
Tính đến 10/2022, vùng ĐBSCL có 2.546 HTX nông nghiệp. Ảnh Cao Phong
Thực trạng HTX nông nghiệp vùng ĐBSCL
Theo thống kê của Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn, tính đến 10/2022, vùng ĐBSCL có 2.546 HTX nông nghiệp (chiếm 15% cả nước), tăng 1.379 HTX so với năm 2012 (là vùng có số lượng HTX tăng nhiều nhất).
Nhiều HTX nông nghiệp có các hoạt động sản xuất kinh doanh thích ứng với BĐKH hiệu quả như: Chuyển đổi cây trồng vật nuôi; ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp; áp dụng các quy trình canh tác bền vững thích ứng với BĐKH; làm bờ kè; tham gia liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị..
Video đang HOT
Tuy nhiên, trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ảnh hưởng tiêu cực của nó đến sản xuất nông nghiệp ngày càng trầm trọng, các HTX vùng ĐBSCL đang gặp nhiều khó khăn trong thích ứng với BĐKH như: nhận thức, hiểu biết của người dân và HTX về BĐKH chưa cao; chưa tổ chức áp dụng đồng bộ các giải pháp hiệu quả thích ứng với BĐKH; chưa lồng ghép được giải pháp thích ứng với BĐKH trong xây dựng và thực hiện phương án sanr xuất kinh doanh của HTX; thiếu nhân lực, thông tin, phương tiện, máy móc, dụng cụ quan trắc BĐKH…
Phát triển bền vững HTX nông nghiệp ĐBSCL
Theo PGS.TS. Lê Anh Tuấn, Khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên, Trường Đại học Cần Thơ, nông dân có thể tận dụng phụ phẩm, phế phẩm trong nông nghiệp làm nguồn tài nguyên tái tạo. Cụ thể, như mô hình nuôi ruồi lính đen của trang trại sinh thái Ecodota ở thị trấn Mỹ Tho, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp, thông qua quy trình thu gom các phụ phế phẩm từ cơ sở chế biến xoài, trang trại đã tự định hình thành các quy trình khép kín khác nhau và lấy ấu trùng ruồi lính đen làm trung tâm. Các mô hình như: Nuôi gà khép kín theo hướng hữu cơ, nuôi vịt, sản xuất thức ăn viên chậm tan hay dung dịch thủy phân từ ấu trùng dùng trong nông nghiệp và chăn nuôi cá,…
Mô hình nuôi ruồi lính đen của trang trại sinh thái Ecodota ở thị trấn Mỹ Tho, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp.
Mô hình này mang lại hiệu quả trong việc xử lý môi trường, nhất là phụ phẩm từ xoài, rau, củ quả khác, trong quá trình xử lý phân hủy nó không gây ra mùi hôi hoặc là các tác dụng phụ như hiệu ứng nhà kính, nước thải, đặc biệt tiết kiệm chi phí trong xử lý rác thải so với cách xử lý rác thải khác.
Để triển khai các biện pháp thích ứng với BĐKH có hiệu quả, Viện chính sách và Chiến lược nông thôn đã đề xuất ưu tiên hỗ trợ HTX tham gia vùng nguyên liệu, vùng lúa 1 triệu ha trong tiến tới đạt chứng chỉ carbon; phát triển vùng nguyên liệu quy mô lớn; xây dựng, ban hành hệ thống kiểm kê khí nhà kính, hệ thống giám sát phát thải khí nhà kính và hệ thống MRV ở các cấp độ (đến cả cơ sở sản xuất)…
Xây dựng hợp tác xã trở thành nền tảng để phát triển tam nông
Với việc xây dựng các mô hình xanh, sạch, kết hợp với nông nghiệp công nghệ cao, thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu..., kinh tế hợp tác xã đang làm tốt vai trò hỗ trợ thành viên trong hoạt động sản xuất, từ đó thúc đẩy tam nông (nông nghiệp, nông dân, nông thôn) phát triển.
Trong thời kỳ hội nhập, để hợp tác xã phát huy hiệu quả, bền vững rất cần có những chính sách thông thoáng, phù hợp với đặc thù của mô hình kinh tế tập thể.
Hợp tác xã là bộ phận xương sống của kinh tế tập thể
Kinh tế tập thể, hợp tác xã ở Việt Nam đã hình thành và phát triển gần 70 năm với nhiều hình thức hợp tác đa dạng (hợp tác xã, tổ hợp tác, liên hiệp hợp tác xã...) dựa trên sở hữu của các thành viên và sở hữu tập thể, liên kết và hợp tác rộng rãi những người lao động, hộ sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế.
Xã viên HTX nông nghiệp dịch vụ Quyết Tiến, xã Quảng Hiệp, huyện Cư M'Gar được hỗ trợ một phần kinh phí để đầu tư nhà màng phơi nhân cà phê. Ảnh minh họa: Hoài Thu/TTXVN.
Qua 20 năm (2002-2021) thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, cả nước hiện có hơn 26 nghìn hợp tác xã và 106 liên hiệp hợp tác xã, thu hút 33% tổng số hộ gia đình ở địa bàn nông thôn tham gia. Kinh tế hợp tác xã đã đóng góp tăng trưởng kinh tế bền vững, kiềm chế lạm phát, tăng kim ngạch xuất khẩu, đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với tái cơ cấu nền kinh tế, nhất là kinh tế nông nghiệp, đảm bảo an ninh lương thực, thực phẩm, thích ứng biến đổi khí hậu, hướng đến phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn.
Theo Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Ngọc Tấn - Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, hợp tác xã nông nghiệp ở Việt Nam là bộ phận xương sống của kinh tế tập thể. Nhiều hội thảo cấp Trung ương diễn ra gần đây không chỉ nhằm tổng kết quá trình thực hiện các Nghị quyết của Trung ương về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, mà còn tiếp tục phát triển nhận thức về vấn đề rất quan trọng của đất nước, đó là kinh tế hợp tác xã. "Hội đồng Lý luận Trung ương và các cơ quan chức năng đã rất tích cực triển khai thực hiện các công tác chuẩn bị để Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII xem xét có những quyết sách mới về đổi mới và phát triển kinh tế tập thể; đổi mới chính sách về đất đai.
Đây sẽ là những quyết sách hết sức quan trọng đối với nông nghiệp, nông dân và nông thôn nước ta trong nhiều năm tới", Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Ngọc Tấn cho biết.
Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) Lê Đức Thịnh khẳng định: Không chỉ tăng nhanh về số lượng, mà chất lượng và hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã cũng có nhiều thay đổi.
Tỷ lệ các hợp tác xã nông nghiệp được đánh giá xếp loại khá, tốt đã tăng lên, đạt trên 60%, hợp tác xã yếu kém có thời kỳ chiếm 30%, nhưng nay còn khoảng 8,5%; các sản phẩm được bán trên thị trường đảm bảo được tính an toàn, mẫu mã...
Thông qua các mô hình hợp tác xã đã thu hút được các doanh nghiệp đầu tư, trở thành đối tác của nông dân. Nhiều hợp tác xã xây dựng được vùng nguyên liệu, phát triển thị trường.
Các chuyên gia về nông nghiệp cho rằng, trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhiều hợp tác xã vẫn được thành lập, tăng trưởng hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh. Nhiều ý kiến khẳng định sự xuất hiện của các hợp tác xã trong nông thôn giúp cho các chương trình, chính sách của nhà nước có địa chỉ để đi đến. Trong quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp, hợp tác xã trở thành địa chỉ đầu tư hiệu quả.
Vẫn còn những "điểm nghẽn" trong nhận thức về vai trò của hợp tác xã
Tại các Hội thảo lấy ý kiến nhằm cung cấp thêm luận cứ khoa học cho việc xây dựng các chủ trương mới về kinh tế tập thể, hợp tác xã nông nghiệp, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, nhiều ý kiến nhấn mạnh, kinh tế hợp tác xã hiện đang phát huy hiệu quả, nhưng vẫn chưa được quan tâm, đầu tư đúng mức; nhận thức về vai trò của hợp tác xã còn chưa chính xác cũng là nguyên nhân khiến mô hình kinh tế này chưa phát triển đúng với thực chất.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Duy Lợi (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) cho rằng, hợp tác xã không chỉ là tổ chức mang tính chất xã hội, càng không phải tổ chức từ thiện, mà là tổ chức kinh tế đặc biệt thúc đẩy "hợp tác" trong cộng đồng xã viên hợp tác xã nhằm đáp ứng một cách hiệu quả nhu cầu chung trong hoạt động kinh tế và nhu cầu xã hội, văn hóa của xã viên, trước hết mang lại lợi ích kinh tế cho xã viên. Hợp tác xã là thể chế không thể thiếu được góp phần vào sự phát triển đất nước hài hòa về tất cả các mặt kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa; là tất yếu đối với việc thúc đẩy phát triển kinh tế hộ gia đình, kinh tế tư nhân, cá thể, ở cả vùng nông thôn và thành thị; đáp ứng nhu cầu phong phú của đời sống cộng đồng theo các nguyên tắc hợp tác xã.
Tuy nhiên, nhận thức về bản chất của hợp tác xã hiện chưa rõ ràng, chưa thống nhất, thậm chí lệch lạc. Nhiều nơi vẫn cho rằng hợp tác xã là một số cá nhân, góp vốn để tiến hành hoạt động sản xuất, kinh doanh đáp ứng nhu cầu thị trường kết hợp với một số nguyên tắc hợp tác xã như tham gia tự nguyện, quản lý dân chủ... Hệ thống lý luận đều nhấn mạnh việc hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã phải hoàn thành nghĩa vụ đối với cung ứng, tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ, việc làm cho thành viên rồi mới ra thị trường.
Theo Tiến sĩ Phí Thị Diễm Hồng (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) cơ chế kiểm soát và hoạt động của hợp tác xã hiện mang tính hình thức, chưa thực sự hiệu quả. Các chỉ tiêu phương án kinh doanh, kiểm tra, kiểm soát trong nội bộ hợp tác xã khó đo lường và nhận diện... Mô hình hợp tác hiện nay của Việt Nam mới chỉ đạt được một phần của giai đoạn phát triển tăng trưởng, chưa phát huy được hết tiềm năng và thế mạnh của nguồn lực hiện có.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, vẫn còn những "điểm nghẽn" trong nhận thức về vai trò của hợp tác xã, cơ chế hoạt động, pháp luật và chính sách hỗ trợ cho kinh tế tập thể, năng lực quản trị của hợp tác xã, còn yếu kém. Theo các chuyên gia, tỷ lệ lớn hộ cá thể ở địa bàn nông thôn chưa tham gia hợp tác xã, tổ hợp tác. Một bộ phận hợp tác xã có quy mô nhỏ, vốn ít, năng lực quản trị hạn chế, liên kết thành viên còn thấp, chưa có uy tín và thương hiệu trên thị trường; đóng góp cho phát triển nền kinh tế-xã hội còn hạn chế; một số cấp ủy, chính quyền địa phương, bộ, ngành chưa thực sự quan tâm đến kinh tế hợp tác và hợp tác xã.
Phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã là tất yếu khách quan, có ý nghĩa chiến lược, lâu dài, là chủ trương xuyên suốt, nhất quán của Đảng và Nhà nước, là thành phần kinh tế quan trọng, phù hợp với cơ chế thị trường định hướng chủ nghĩa xã hội, cùng với kinh tế nhà nước giữ vai trò nền tảng trong nền kinh tế-xã hội ở nước ta, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với các tầng lớp nhân dân. Thực tế cho thấy, cần tiếp tục phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong các ngành, lĩnh vực, địa bàn nông thôn và thành thị, theo phương châm tích cực và vững chắc, xuất phát từ thực tiễn, tránh duy ý chí, nóng vội, kinh tế tập thể, hợp tác xã giữ vai trò chủ đạo trong phát triển kinh tế nông nghiệp...
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hoàn thiện cơ sở pháp lý
Nhiều ý kiến chỉ ra rằng, trong bối cảnh chung mới của hội nhập toàn cầu, những biến động của kinh tế-chính trị trên thế giới, cách mạng công nghiệp lần thứ tư và biến đổi khí hậu, đòi hỏi phải có sự điều chỉnh mang tầm chiến lược vĩ mô để phát triển bền vững kinh tế tập thể, hợp tác xã. Mục tiêu trong tương lai cần phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã nhanh, bền vững, là phương thức tổ chức sản xuất, kinh doanh quan trọng, đóng vai trò nền tảng trong nền kinh tế quốc dân, mang lại lợi ích kinh tế và phúc lợi xã hội ngày càng cao cho thành viên, thu hút hầu hết hộ cá thể ở địa bàn nông thôn và thành phần kinh tế khác tham gia kinh tế tập thể.
Các chuyên gia, nhà khoa học khẳng định, việc quan trọng đầu tiên là đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan, tổ chức và nhân dân về bản chất, cơ chế hoạt động, vai trò của kinh tế tập thể, hợp tác xã trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; có quy định yêu cầu các cơ sở đào tạo trong nền kinh tế quốc dân và trường bồi dưỡng cán bộ đào tạo kiến thức về kinh tế tập thể.
Về nội dung này, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết, Học viện Nông nghiệp Việt Nam là nơi đào tạo và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu phát triển và chuyển giao khoa học công nghệ, tri thức mới trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn; đóng góp vào sự phát triển nền nông nghiệp và hội nhập quốc tế của đất nước. Thời gian tới, Học viện Nông nghiệp Việt Nam sẽ tham gia tích cực vào công tác đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên môn, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho hệ thống hợp tác xã nông nghiệp tại Việt Nam.
Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Ban Kinh tế Trung ương) Nguyễn Văn Tiến cho rằng, hoàn thiện thể chế, chính sách nhằm phát triển hợp tác xã nông nghiệp phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là hết sức cần thiết trong bối cảnh mới. Cụ thể cần sửa đổi, bổ sung Luật Hợp tác xã 2012 và các văn bản có liên quan, tạo môi trường thuận lợi thông thoáng tạo điều kiện cho hợp tác xã phát triển; có chính sách hỗ trợ, ưu đãi đối với nông dân nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, biển đảo. Đồng thời, tổ chức lại sản xuất nông nghiệp, thúc đẩy hợp tác xã nông nghiệp tham gia liên kết, hợp tác sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị; ứng dụng khoa học và công nghệ, chuyển đổi số trong các hợp tác xã nông nghiệp.
Trong bối cảnh chung mới của hội nhập toàn cầu, những biến động của kinh tế - chính trị trên thế giới, Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ Tư và biến đổi khí hậu, đòi hỏi phải có sự điều chỉnh mang tầm chiến lược vĩ mô để phát triển bền vững kinh tế tập thể. Các chuyên gia nông nghiệp đề nghị Nhà nước ban hành chương trình thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã bằng các chính sách cụ thể; ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số, tiếp cận vốn tín dụng, xây dựng thương hiệu, chính sách thuế để khuyến khích hộ cá thể tham gia hợp tác xã; quy định mức cho vay không có tài sản bảo đảm đối với hợp tác xã, thành viên hợp tác xã, phù hợp với mặt bằng chi phí sản xuất hiện nay; cấp bổ sung vốn cho các Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã Trung ương và địa phương...
'Con tôm ôm cây lúa': Mô hình sản xuất cho thu nhập cao, thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu Những năm qua, mô hình luân canh trồng lúa kết hợp nuôi tôm đã chứng minh được tính hiệu quả và ngày càng chứng tỏ được sự phát triển bền vững. Bởi, mô hình không chỉ thích ứng được với điều kiện biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn ngày càng gay gắt mà giá trị từ việc làm lúa sạch, tôm sạch...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Chủ shop "đau đầu" vì thông tin khách bị lộ, giả shipper lừa đảo tràn lan

Thông tin về clip CSGT quật ngã người đàn ông ở TPHCM

Xác minh clip 2 tài xế ô tô cầm kiếm dọa chém nhau giữa đường ở TPHCM

Vụ vé số trúng 2 tỷ đồng bị từ chối trả thưởng: Chưa hòa giải chính thức

Giải cứu cụ ông 78 tuổi khỏi căn nhà đang cháy ở Hà Nội

Hai đèn đỏ bất hợp lý liền nhau, cả ngã tư đứng im

Em gái mượn tên để đăng ký kết hôn, người chị bỗng có '2 chồng'

Ô tô 5 chỗ bị ép chặt giữa 2 xe container trên cầu Phú Mỹ, giao thông ùn ứ 2 giờ

Một công dân Thanh Hóa bị khống chế, cưỡng bức lao động tại Campuchia

Tàu chở 6 người bị sóng lớn đánh chìm trên biển Nha Trang

Xe tải lật đè xe máy của 2 người đàn ông đi làm trong đêm

Điều tra vụ cháy hơn 300 cây cà phê ở Kon Tum
Có thể bạn quan tâm

Chu Thanh Huyền thân thiết với mẹ Quang Hải như con gái ruột vẫn bị dân tình chê lố vì một hành động
Sao thể thao
23:51:05 21/02/2025
Tội ác của kẻ tạt axit 4 cấp trên vì bị nhắc nhở
Pháp luật
23:42:13 21/02/2025
Phim của Song Hye Kyo bùng nổ MXH Việt, gây tranh cãi gay gắt vẫn càn quét phòng vé
Hậu trường phim
23:38:49 21/02/2025
Phim Trung Quốc nhồi nhét cảnh quấy rối phụ nữ, bị chỉ trích khắp MXH: Nữ chính 6 lần gặp biến thái gây phẫn nộ
Phim châu á
23:34:06 21/02/2025
Sốc với ngoại hình nặng 100kg của Hoa hậu đáng thương nhất showbiz
Sao châu á
23:25:07 21/02/2025
Tỷ phú Elon Musk thách thức ông Zelensky
Thế giới
23:24:25 21/02/2025
NSƯT Hữu Châu vào bệnh viện, NSND Tự Long khoe ảnh chụp với Cục trưởng Xuân Bắc
Sao việt
23:04:47 21/02/2025
Bộ phim gây chấn động thế giới công bố lịch chiếu tại Việt Nam
Phim âu mỹ
22:53:25 21/02/2025
Diễn viên Jodie Foster khiến con trai 'phát điên'
Sao âu mỹ
22:44:46 21/02/2025
Taylor Swift nhận giải Nghệ sĩ thu âm toàn cầu lần thứ năm
Nhạc quốc tế
22:42:18 21/02/2025