Nam Phi yêu cầu quyền phủ quyết cho các ghế của châu Phi tại HĐBA LHQ
Theo phóng viên TTXVN tại Pretoria, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa ngày 13/9 đã hoan nghênh sự ủng hộ của Mỹ đối với 2 ghế thường trực dành cho các quốc gia châu Phi tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ), nhưng cho rằng việc bác bỏ quyền phủ quyết sẽ khiến các nước châu Phi trở thành “công dân hạng hai”.
Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tại phiên bỏ phiếu của Quốc hội ở Cape Town, Nam Phi, ngày 14/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Phát biểu với báo giới, Tổng thống Ramaphosa nhấn mạnh tình trạng không có đại diện từ một châu lục có 1,3 tỷ dân tại HĐBA đã và đang làm giảm vai trò của LHQ. Ông khẳng định việc từ chối trao cho các quốc gia châu Phi những quyền giống như các nước thành viên thường trực khác tại HĐBA “có nghĩa là chúng tôi một lần nữa trở thành công dân hạng hai”.
Tổng thống Nam Phi tuyên bố: “Chúng tôi yêu cầu và đòi hỏi rằng chúng tôi phải có được sự tham gia nghiêm túc trong HĐBA LHQ. Chúng tôi không thể có sự tham gia hạng hai với tư cách là châu Phi tại HĐBA LHQ”. Theo ông, quyết định về việc 2 quốc gia châu Phi nào sẽ giữ ghế tại HĐBA sẽ phải do Liên minh châu Phi (AU) quyết định.
Trước đó, hôm 12/9, Mỹ đã công khai lập trường ủng hộ thiết lập 2 ghế thường trực tại HĐBA dành cho châu Phi, nhưng không tán thành đề xuất mở rộng quyền phủ quyết vượt quá 5 quốc gia thành viên thường trực hiện nay – bao gồm Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga và Mỹ – tại cơ quan quyền lực nhất của LHQ.
Các quốc gia châu Phi hiện nắm giữ 3 ghế không thường trực tại HĐBA, được phân bổ luân phiên cho các nhiệm kỳ 2 năm. Bất kỳ thay đổi nào về tư cách thành viên trước tiên đều phải được hai phần ba trong số 193 quốc gia thành viên LHQ thông qua và phê chuẩn.
HĐBA LHQ chịu trách nhiệm giữ gìn hòa bình, an ninh quốc tế và có quyền áp đặt lệnh trừng phạt và cấm vận vũ khí cũng như quyền cho phép sử dụng vũ lực. Khi LHQ được thành lập hồi năm 1945, hội đồng này có 11 thành viên. Số thành viên HĐBA tăng lên 15 nước từ năm 1965, gồm 10 quốc gia được bầu chọn với nhiệm kỳ 2 năm và 5 nước có quyền phủ quyết là Nga, Trung Quốc, Pháp, Mỹ và Anh.
Chương trình cải cách HĐBA LHQ – vốn đã bị đình trệ từ lâu do những khác biệt giữa các nước thành viên thường trực – cũng cần phải được 5 cường quốc nêu trên nhất trí phê chuẩn.
Nam Phi: 5 đảng tham gia liên minh cầm quyền
Theo phóng viên TTXVN tại Pretoria, ngày 17/6, đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC) cho biết hiện đã có 5 đảng tham gia liên minh cầm quyền, sau khi đảng GOOD đăng ký tham gia hiệp ước chính phủ đoàn kết dân tộc.
Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tại phiên bỏ phiếu của Quốc hội ở Cape Town, Nam Phi, ngày 14/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Tuyên bố của ANC nêu rõ với 5 đảng thành viên, chính phủ đoàn kết dân tộc đại diện cho 273 ghế trong Quốc hội, tương đương 68% số ghế trong cơ quan lập pháp. ANC khẳng định đàm phán với các đảng khác cũng đang diễn ra.
Sau cuộc bầu cử hôm 29/5, ANC đang phải xây dựng liên minh với các đảng khác, sau khi không giành được đa số trong nghị viện. Tối 14/6, lãnh đạo đảng ANC, ông Cyril Ramaphosa đã được Quốc hội bầu lại làm Tổng thống Nam Phi, khi đảng của ông nhận được sự ủng hộ từ Liên minh Dân chủ (DA), đảng Tự do Inkatha (IFP) và đảng Liên minh Yêu nước cánh hữu. Quốc hội Nam Phi có 400 ghế, trong đó ANC chiếm 159 ghế, DA là đảng lớn thứ hai với 87 ghế, IFP (17 ghế), PA (9 ghế) và GOOD (1 ghế).
ANC cho biết chính phủ đoàn kết dân tộc sẽ đảm bảo tất cả các bên tham gia có đại diện trong chính phủ và sẽ đưa ra quyết định bằng sự đồng thuận. ANC nêu rõ trong số các ưu tiên, chính phủ đoàn kết dân tộc sẽ tập trung vào tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, toàn diện và bền vững, thúc đẩy đầu tư vốn cố định, tạo việc làm, cải cách đất đai và phát triển cơ sở hạ tầng. Tổng thống Cyril Ramaphosa sẽ thực hiện đặc quyền bổ nhiệm nội các, với sự tham khảo ý kiến của lãnh đạo các đảng tham gia chính phủ đoàn kết dân tộc, tuân thủ các quy định hiện hành về việc ra quyết định và lập ngân sách của chính phủ.
Đảng Những người đấu tranh vì tự do kinh tế theo chủ nghĩa Marxist, có 39 ghế, cho biết sẽ không tham gia chính phủ bao gồm DA hoặc Mặt trận Tự do Plus. Đảng uMkhonto we Sizwe (MK), do cựu Tổng thống Jacob Zuma lãnh đạo, cũng không tham gia chính phủ đoàn kết. Với 58 ghế trong Quốc hội, các đảng này sẽ tham gia một liên minh gồm các đảng đối lập nhỏ hơn trong Quốc hội được gọi là "Cộng đồng cấp tiến".
Nam Phi chuẩn bị cho lễ nhậm chức của Tổng thống C. Ramaphosa Theo phóng viên TTXVN tại Pretoria, ngày 15/6, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Phủ Tổng thống Nam Phi, Khumbudzo Ntshavheni cho biết mọi thủ tục đã sẵn sàng cho lễ nhậm chức Tổng thống vào ngày 19/6 sắp tới, đồng thời kêu gọi tất cả người dân nước này tham dự sự kiện. Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tại phiên bỏ...