Mỹ vẫn muốn loại bỏ Tổng thống Syria al-Assad

Mai Hoàng Minh17:00 25/10/2015

Mặc dù đề xuất tổ chức cuộc gặp đa phương về Syria vào cuối tháng này, nhưng Mỹ vẫn chưa từ bỏ ý định loại Tổng thống Syria Bashar al- Assad ra khỏi tiến trình chính trị tại Syria sắp tới.

Từ trái sang, Bộ trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Sinirlioglu, Ngoại trưởng Mỹ Kerry, Bộ trưởng Ả-rập Xê-út al-Jubeir và Ngoại trưởng Nga Lavrov nhóm họp tại Vienna hôm thứ Sáu tuần này về tình hình Syria (Ảnh: WSJ)

Trong thông điệp chung đưa ra sau cuộc hội đàm giữa Quốc vương A-rập Xê-út với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ở thủ đô Riyadh, hai bên kêu gọi cộng đồng quốc tế nỗ lực nhiều hơn nữa nhằm khôi phục ổn định ở Syria mà không cần sự lãnh đạo của Tổng thống Assad.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby cho biết, tại cuộc gặp, hai bên cũng bày tỏ ủng hộ mục tiêu xây dựng một “Syria thống nhất, đa nguyên và ổn định cho toàn bộ người dân”.

“Hai bên lưu ý tầm quan trọng của việc vận động cộng đồng quốc tế ủng hộ mục tiêu này và tái khẳng định phải theo đuổi tiến trình chuyển giao quyền lực mà ông Assad không là một phần trong đó”, người phát ngôn nói.

Không chỉ giữ quan điểm loại bỏ Tổng thống Assad, cả Mỹ và A-rập Xê-út cũng cam kết tiếp tục chống lưng cho lực lượng đối lập “ôn hòa” ở Syria.

“Họ cam kết sẽ tiếp tục tăng cường hỗ trợ cho lực lượng đối lập ôn hòa ở Syria song song với việc theo đuổi tiến trình chính trị”, ông Kirby cho biết thêm.

Ngoại trưởng Kerry vừa đặt chân đến Riyadh trong chuyến công du Trung Đông để bàn về cuộc khủng hoảng Syria hiện nay. Hiện A-rập Xê-út nằm trong liên minh do Mỹ đứng đầu tiến hành chiến dịch không kích nhằm vào các mục tiêu của tổ chức “Nhà nước Hồi giáo” (IS) tự xưng vốn đang kiểm soát phần lớn lãnh thổ Syria.

Video đang HOT

Chuyến thăm diễn ra ngay sau khi ông Kerry vừa có cuộc gặp với người đồng cấp A-rập Xê-út, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tại Vienna để thảo luận về lối thoát cho cuộc chiến tại Syria. Mặc dù cuộc gặp không đạt được bước đột phá lớn nào, song các bên nhất trí sẽ sớm tổ chức một cuộc họp “có quy mô mở rộng hơn” về Syria. Phía Mỹ bày tỏ hy vọng cuộc họp sẽ diễn ra vào ngày 30/10 tới.

Vũ Anh

Theo Dantri/AFP

Bashar al-Assad, sinh viên y khoa được dọn đường thành tổng thống Syria

Từ một người học ngành y, không hề có ý định theo đuổi nghiệp chính trị, Bashar al-Assad đã được dọn đường để trở thành tổng thống Syria, tiếp nối đường lối lãnh đạo cứng rắn do người cha để lại.

Bashar al-Assad (phải) trở thành tổng thống Syria sau cái chết của người cha năm 2000 - Ảnh: Reuters

Tổng thống hiện nay của Syria tên đầy đủ là Bashar Hafez al-Assad sinh năm 1965, là con trai thứ của cựu tổng thống Hafez al-Assad. Ông Hafez gia tăng quyền lực từ quân đội và đảng Alawite thiểu số của ông nắm quyền điều hành Syria từ năm 1970 với một chính sách cứng rắn.

Bashar al-Assad lúc đầu không có ý định theo đuổi sự nghiệp chính trị như cha và anh trai Bassel. Ông tốt nghiệp y khoa năm 23 tuổi. Ông Assad làm việc tại khoa mắt ở bệnh viện quân sự ngoại ô Damascus rồi sau đó chuyển đến London, Anh vào năm 1992.

Tuy nhiên, sau cái chết của người anh trai vì một tai nạn giao thông năm 1994, Bashar được gọi về nước và cuộc đời ông thay đổi từ đó. Lặng lẽ và nhanh chóng, ông Hafez đưa Assad vào học viện quân sự Homs rồi sau đó đưa ông Assad vào hàng cấp tá chỉ trong 5 năm. Trong thời gian này, Assad còn là cố vấn cho cha mình, đồng thời tiếp thu những ý kiến, phàn nàn từ người dân. Ông Assad còn dẫn đầu một chiến dịch chống tham nhũng và nhờ đó mà loại được nhiều đối thủ cạnh tranh chức tổng thống.

Dọn đường để thành tổng thống

Sau khi ông Hafez qua đời hồi tháng 6.2000, quốc hội Syria đã nhanh chóng tiến hành cuộc bỏ phiếu nhằm giảm độ tuổi ứng cử tổng thống xuống còn 34-40 tuổi, hành động nhằm dọn đường cho ông Assad có thể ngồi vào ghế tổng thống. Và Bashar al-Assad nhậm chức chỉ 10 ngày sau khi cha mình qua đời với 97% người ủng hộ sau cuộc trưng cầu dân ý.

Khi vừa nhậm chức, ông Assad được xem là lãnh đạo thuộc thế hệ trẻ của các nước Ả Rập, người có thể mang lại sự thay đổi cho Syria, cho khu vực đầy rẫy những nhà độc tài lớn tuổi. Ông được giáo dục tốt, nhiều người tin rằng ông có thể thay đổi chính sách cứng rắn dưới thời cha mình để làm đất nước hiện đại hơn.

Từ một sinh viên ngành y không có ý định theo đuổi sự nghiệp chính trị, ông al-Assad được dọn đường để trở thành tổng thống Syria - Ảnh: AFP

Tổng thống Syria khi đó nhấn mạnh rằng dân chủ là công cụ cho một cuộc sống tốt hơn. Trong năm đầu tiên làm tổng thống, ông Assad hứa hẹn về cuộc cải cách chống nạn tham nhũng trong chính quyền, đưa Syria đến với công nghệ máy tính, internet và điện thoại di động của thế kỷ 21. (Dưới thời ông Hafez, quyền truy cập các phương tiện hiện đại như máy fax, internet đều bị cấm vì bị cho là phương tiện làm suy yếu chính phủ của ông, theo New York Times.)

Kinh tế Syria khi ấy đang trong tình trạng tồi tệ. Syria mất đi nguồn trợ cấp từ Liên Xô sau khi khối này tan rã năm 1991. Bên cạnh đó là cuộc suy thoái trầm trọng giữa những năm 1990 do nguồn thu từ dầu mỏ bị tiêu xài lãng phí vào quân đội. Tuy nhiên đến năm 2001, Syria cho thấy những dấu hiệu về xã hội hiện đại, điện thoại di động, truyền hình vệ tinh, nhà hàng và quán cà phê internet thời thượng có mặt tại nước này.

Nhưng đó chỉ là một chút ít lạc quan trong nền kinh tế còn nhiều khó khăn do nhà nước kiểm soát. Những cải cách kinh tế mà ông Assad đã hứa không thấy đâu. Tình trạng thừa thãi quan chức và nạn tham nhũng khiến những lời hứa ấy càng khó thực hiện. Còn ông Assad thì dường như chẳng thể tạo ra sự thay đổi mang tính hệ thống cần thiết để đưa 17 triệu người Syria đến với thế kỷ 21.

Về đối ngoại, ông Assad gặp lại những thách thức mà người cha vấp phải: mối quan hệ biến động với Israel, can thiệp quân sự tại Lebanon, căng thẳng với Thổ Nhĩ Kỳ về quyền sử dụng nguồn nước... Hầu hết các nhà phân tích dự đoán rằng Assad sẽ lại tiếp tục chính sách đối ngoại của người cha, hỗ trợ trực tiếp cho các nhóm vũ trang như Hamas, Hezbollah mặc dù Syria vẫn chính thức phủ nhận điều này.

Sau khi bị cáo buộc có liên qua đến vụ ám sát cựu thủ tướng Lebanon, Syria buộc phải rút quân đội ra khỏi Lebanon, vốn đóng quân tại đây từ năm 1976 sau cuộc nội chiến. Cáo buộc này đã khiến người dân Lebanon nổi giận, cùng với đó là áp lực từ cộng đồng quốc tế; mối quan hệ của Syria với phương Tây và nhiều nước Ả Rập trở nên xấu đi sau sự kiện này. Người bạn còn lại của Syria trong khu vực dường như chỉ còn lại Iran.

Trong gần một thập niên, ông Assad thực hiện chính sách cứng rắn với những người bất đồng chính kiến. Lệnh cấm đi lại được mở rộng nhằm ngăn chặn những người bất đồng về nước hoặc xuất ngoại. Năm 2007, quốc hội Syria thông qua luật quy định phải đăng tải công khai tất cả những bình luận trên các diễn đàn. Năm 2008 và 2011, các trang mạng xã hội như YouTube và Facebook bị khóa. Các tổ chức nhân quyền thường nói rằng những chính trị gia chống chính quyền Bashar al-Assad thường bị tra tấn, cầm tù và giết hại.

Đất nước Syria đã trải qua cuộc nội chiến kéo dài dưới thời ông Assad - Ảnh: Reuters

Cuộc nội chiến toàn diện

Sau các cuộc thay đổi chế độ thành công ở Tunisia, Ai Cập và Libya, các phong trào biểu tình đòi cải cách tại Syria cũng nổi lên vào ngày 26.1.2011 và nhanh chóng lan rộng. Các cuộc biểu tình nhằm kêu gọi khôi phục nhân quyền, kết thúc tình trạng khẩn cấp được ban bố từ năm 1963. Đến tháng 5.2011, quân đội Syria đáp trả bằng các cuộc đàn áp bạo lực tại Homs và Damascus. Một tháng sau, ông Assad hứa mở cuộc đối thoại quốc gia và bầu cử quốc hội mới nhưng chẳng có gì thay đổi. Tháng 6.2011, phe nổi dậy lập Hội đồng quốc gia để đấu tranh.

Cuối năm 2011, nhiều nước kêu gọi ông Assad từ chức và Liên đoàn Ả Rập khai trừ Syria, những điều này khiến chính phủ Syria đồng ý cho phép các quan sát viên Ả Rập vào nước để theo dõi. Tháng 3.2012, Liên Hiệp Quốc vạch ra kế hoạch hòa bình do Tổng thư ký Kofi Annan khởi xướng nhưng không ngăn chặn được bạo lực.

Tháng 6.2012, Liên Hiệp Quốc tuyên bố xung đột tại Syria đã trở thành một cuộc nội chiến toàn diện. Mỗi ngày, vẫn có nhiều người thương vong. Phe nổi dậy tố chính quyền Assad giết hại dân thường trong khi chính quyền phản bác lại, cho rằng các vụ giết người bị dàn dựng hoặc có bàn tay từ bên ngoài nhúng vào.

Năm 2013, ông Assad bị phương Tây lên án mạnh mẽ với cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học với dân thường, trong đó có cả trẻ em và phụ nữ. Sự chú ý của quốc tế cũng chuyển dần từ ông Assad sang tổ chức cực đoan Nhà nước Hồi giáo (IS) sau khi nhóm này trỗi dậy và xâm chiếm nhiều vùng tại Iraq và Syria từ giữa năm 2014.

Cho đến nay, một số nước phương Tây vẫn đang tìm ra giải pháp để giải quyết cuộc khủng hoảng tại Syria cùng chế độ của ông Assad.

Bảo Vinh

Theo Thanhnien

Cuộc chiến Syria: Từ nội chiến trở thành cuộc chiến quốc tế hoá Syria là nước đa sắc tộc, đa tôn giáo, giành độc lập từ Pháp năm 1946, nhưng từ đó phải sống trong những giai đoạn bất ổn chính trị bắt nguồn từ những xung đột lợi ích của nhiều tổ chức. Cuộc nội chiến Syria bùng phát do những căng thẳng giữa phe nổi dậy và lực lượng chính phủ, dần dần trở...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Nạn nhân sống sót kể khoảnh khắc cuối cùng trên máy bay Hàn Quốc gặp nạn02:10

Hàn Quốc tìm thấy một hộp đen của máy bay gặp nạn, hé lộ những phút cuối cùng02:23

Tỉ phú Elon Musk giục Mỹ bổ sung tên lửa siêu thanh, UAV08:01

Cô bé kể vanh vách chuyện "kiếp trước", có cả cơn đau đẻ, khoa học cũng bó tay04:33

Điểm bất thường trong vụ rơi máy bay ở Kazakhstan khiến gần 40 người chết09:48

Ông Trump đòi quyền quyết định số phận TikTok07:51

Máy bay chiến đấu bí ẩn Trung Quốc gây xôn xao08:28

Ukraine trước nguy cơ rút khỏi Kursk16:54

Bên trong khoang máy bay trước khi rơi làm 38 người thiệt mạng ở Kazakhstan04:16

Chiến thuật 'nghìn vết cắt' của Nga gây sức ép lớn cho Ukraine16:54

Hé lộ lối đánh cận chiến đô thị của quân đội Nga ở Ukraine01:00:42

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Châu Âu bày tỏ lập trường cứng rắn về vấn đề Greenland

06:28:48 09/01/2025

Tuy nhiên, EC bày tỏ mong muốn thúc đẩy mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương mạnh mẽ hơn với chính quyền mới tại Mỹ, hướng tới các mục tiêu chung và lợi ích chiến lược quan trọng.

Phần Lan: Tàu chở dầu liên quan đến vụ hỏng cáp ngầm có khiếm khuyết nghiêm trọng

06:03:23 09/01/2025

Cảnh sát Phần Lan đã bắt giữ tàu chở dầu Eagle S chở dầu của Nga hôm 26/12/2024 và nghi ngờ con tàu này đã làm hỏng đường dây điện Estlink 2 và 4 dây cáp viễn thông nối Phần Lan với Estonia do kéo lê mỏ neo dưới đáy biển.

Năm bước ngoặt cho cuộc xung đột Nga-Ukraine

06:00:44 09/01/2025

Chiến dịch ở Kursk, dù được kỳ vọng sẽ buộc Nga phân tán lực lượng khỏi miền Đông Ukraine, lại biến thành một cuộc chiến tiêu hao khác, khiến nhiều binh sĩ Ukraine ở tiền tuyến hoài nghi về tính hiệu quả của chiến dịch này.

Thâm hụt thương mại Mỹ nới rộng do nhập khẩu tăng mạnh

05:59:22 09/01/2025

Theo dữ liệu của Bộ Thương mại công bố ngày 7/1, thâm hụt thương mại hàng hóa và dịch vụ đã tăng 6,2% so với tháng trước, lên 78,2 tỷ USD. Con số này phù hợp với dự báo trung bình của các nhà kinh tế trong một cuộc khảo sát của Bloomber...

Ấn Độ cân nhắc dỡ bỏ lệnh cấm nông sản

05:54:04 09/01/2025

Sau khi ông Modi được bầu làm Thủ tướng Ấn Độ nhiệm kỳ thứ ba, chính phủ của ông đã dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu một số loại gạo và bán ngũ cốc từ kho dự trữ nhà nước.

Kiev thúc đẩy 'mô hình Đan Mạch' hút vốn nước ngoài đầu tư sản xuất vũ khí ở Ukraine

22:52:54 08/01/2025

Mô hình Đan Mạch đã được áp dụng thành công khi nước này đầu tư vào ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine. Vào tháng 7/2024, Đan Mạch đã tài trợ cho 18 khẩu pháo tự hành bánh lốp Bohdana do Ukraine sản xuất.

Ngoại trưởng Alexander Schallenberg giữ chức Thủ tướng lâm thời của Áo

22:43:51 08/01/2025

Tháng 9/2024, đảng Tự do đã lần đầu tiên giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử với 29% số phiếu ủng hộ, trong khi đảng Nhân dân Áo vốn đang cầm quyền ở Áo chỉ về thứ hai với 26,27% số phiếu.

Ngoại trưởng Pháp: EU sẽ sớm dỡ bỏ một số biện pháp trừng phạt Syria

22:41:48 08/01/2025

Syria đang bị thiếu điện nghiêm trọng khi nguồn điện do nhà nước cung cấp chỉ có trong hai hay ba giờ đồng hồ mỗi ngày ở hầu hết các khu vực. Chính phủ lâm thời Syria đặt mục tiêu cung cấp điện tới 8 giờ mỗi ngày trong vòng hai tháng tớ...

Quốc hội Hàn Quốc bác bỏ dự luật điều tra đặc biệt nhắm vào Tổng thống Yoon Suk-yeol

22:39:12 08/01/2025

Dự luật của công tố viên đặc biệt nhắm vào Tổng thống Yoon kêu gọi chỉ định các công tố viên đặc biệt để xem xét các cáo buộc nổi loạn liên quan đến việc ban bố lệnh thiết quân luật trước đó.

Kho dữ liệu quan trọng về tài sản và bất động sản của Nga bị tin tặc tấn công

22:30:54 08/01/2025

Tờ Agenstvo của Nga đã kiểm tra ngẫu nhiên 15 mục trong danh sách và xác nhận rằng những cá nhân được liệt kê là có thật. Một số địa chỉ bất động sản trong đoạn dữ liệu trùng khớp với địa chỉ nơi ở của họ.

Cơ quan thực phẩm Bỉ cảnh báo nguy hại từ cảm hứng 'ăn lá cây thông Noel'

22:29:10 08/01/2025

Trong một bài viết đăng trên mạng xã hội, thành phố này cho biết: "Cây thông Noel của bạn vẫn ăn được miễn là nó không phải là cây thủy tùng và cây của bạn chưa được phun thuốc chống cháy".

Thực hư trong những đề xuất đáng chú ý của ông Trump về Tây Bán cầu

22:27:14 08/01/2025

Lịch sử cũng cho thấy Mỹ có tiền lệ về việc mua lại lãnh thổ từ Đan Mạch. Năm 1917, nước này đã mua Quần đảo Virgin với giá 25 triệu USD sau nhiều thập kỷ đàm phán.