Mỹ vẫn muốn loại bỏ Tổng thống Syria al-Assad

Mai Hoàng Minh17:00 25/10/2015

Mặc dù đề xuất tổ chức cuộc gặp đa phương về Syria vào cuối tháng này, nhưng Mỹ vẫn chưa từ bỏ ý định loại Tổng thống Syria Bashar al- Assad ra khỏi tiến trình chính trị tại Syria sắp tới.

Từ trái sang, Bộ trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Sinirlioglu, Ngoại trưởng Mỹ Kerry, Bộ trưởng Ả-rập Xê-út al-Jubeir và Ngoại trưởng Nga Lavrov nhóm họp tại Vienna hôm thứ Sáu tuần này về tình hình Syria (Ảnh: WSJ)

Trong thông điệp chung đưa ra sau cuộc hội đàm giữa Quốc vương A-rập Xê-út với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ở thủ đô Riyadh, hai bên kêu gọi cộng đồng quốc tế nỗ lực nhiều hơn nữa nhằm khôi phục ổn định ở Syria mà không cần sự lãnh đạo của Tổng thống Assad.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby cho biết, tại cuộc gặp, hai bên cũng bày tỏ ủng hộ mục tiêu xây dựng một “Syria thống nhất, đa nguyên và ổn định cho toàn bộ người dân”.

“Hai bên lưu ý tầm quan trọng của việc vận động cộng đồng quốc tế ủng hộ mục tiêu này và tái khẳng định phải theo đuổi tiến trình chuyển giao quyền lực mà ông Assad không là một phần trong đó”, người phát ngôn nói.

Không chỉ giữ quan điểm loại bỏ Tổng thống Assad, cả Mỹ và A-rập Xê-út cũng cam kết tiếp tục chống lưng cho lực lượng đối lập “ôn hòa” ở Syria.

“Họ cam kết sẽ tiếp tục tăng cường hỗ trợ cho lực lượng đối lập ôn hòa ở Syria song song với việc theo đuổi tiến trình chính trị”, ông Kirby cho biết thêm.

Ngoại trưởng Kerry vừa đặt chân đến Riyadh trong chuyến công du Trung Đông để bàn về cuộc khủng hoảng Syria hiện nay. Hiện A-rập Xê-út nằm trong liên minh do Mỹ đứng đầu tiến hành chiến dịch không kích nhằm vào các mục tiêu của tổ chức “Nhà nước Hồi giáo” (IS) tự xưng vốn đang kiểm soát phần lớn lãnh thổ Syria.

Video đang HOT

Chuyến thăm diễn ra ngay sau khi ông Kerry vừa có cuộc gặp với người đồng cấp A-rập Xê-út, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tại Vienna để thảo luận về lối thoát cho cuộc chiến tại Syria. Mặc dù cuộc gặp không đạt được bước đột phá lớn nào, song các bên nhất trí sẽ sớm tổ chức một cuộc họp “có quy mô mở rộng hơn” về Syria. Phía Mỹ bày tỏ hy vọng cuộc họp sẽ diễn ra vào ngày 30/10 tới.

Vũ Anh

Theo Dantri/AFP

Bashar al-Assad, sinh viên y khoa được dọn đường thành tổng thống Syria

Từ một người học ngành y, không hề có ý định theo đuổi nghiệp chính trị, Bashar al-Assad đã được dọn đường để trở thành tổng thống Syria, tiếp nối đường lối lãnh đạo cứng rắn do người cha để lại.

Bashar al-Assad (phải) trở thành tổng thống Syria sau cái chết của người cha năm 2000 - Ảnh: Reuters

Tổng thống hiện nay của Syria tên đầy đủ là Bashar Hafez al-Assad sinh năm 1965, là con trai thứ của cựu tổng thống Hafez al-Assad. Ông Hafez gia tăng quyền lực từ quân đội và đảng Alawite thiểu số của ông nắm quyền điều hành Syria từ năm 1970 với một chính sách cứng rắn.

Bashar al-Assad lúc đầu không có ý định theo đuổi sự nghiệp chính trị như cha và anh trai Bassel. Ông tốt nghiệp y khoa năm 23 tuổi. Ông Assad làm việc tại khoa mắt ở bệnh viện quân sự ngoại ô Damascus rồi sau đó chuyển đến London, Anh vào năm 1992.

Tuy nhiên, sau cái chết của người anh trai vì một tai nạn giao thông năm 1994, Bashar được gọi về nước và cuộc đời ông thay đổi từ đó. Lặng lẽ và nhanh chóng, ông Hafez đưa Assad vào học viện quân sự Homs rồi sau đó đưa ông Assad vào hàng cấp tá chỉ trong 5 năm. Trong thời gian này, Assad còn là cố vấn cho cha mình, đồng thời tiếp thu những ý kiến, phàn nàn từ người dân. Ông Assad còn dẫn đầu một chiến dịch chống tham nhũng và nhờ đó mà loại được nhiều đối thủ cạnh tranh chức tổng thống.

Dọn đường để thành tổng thống

Sau khi ông Hafez qua đời hồi tháng 6.2000, quốc hội Syria đã nhanh chóng tiến hành cuộc bỏ phiếu nhằm giảm độ tuổi ứng cử tổng thống xuống còn 34-40 tuổi, hành động nhằm dọn đường cho ông Assad có thể ngồi vào ghế tổng thống. Và Bashar al-Assad nhậm chức chỉ 10 ngày sau khi cha mình qua đời với 97% người ủng hộ sau cuộc trưng cầu dân ý.

Khi vừa nhậm chức, ông Assad được xem là lãnh đạo thuộc thế hệ trẻ của các nước Ả Rập, người có thể mang lại sự thay đổi cho Syria, cho khu vực đầy rẫy những nhà độc tài lớn tuổi. Ông được giáo dục tốt, nhiều người tin rằng ông có thể thay đổi chính sách cứng rắn dưới thời cha mình để làm đất nước hiện đại hơn.

Từ một sinh viên ngành y không có ý định theo đuổi sự nghiệp chính trị, ông al-Assad được dọn đường để trở thành tổng thống Syria - Ảnh: AFP

Tổng thống Syria khi đó nhấn mạnh rằng dân chủ là công cụ cho một cuộc sống tốt hơn. Trong năm đầu tiên làm tổng thống, ông Assad hứa hẹn về cuộc cải cách chống nạn tham nhũng trong chính quyền, đưa Syria đến với công nghệ máy tính, internet và điện thoại di động của thế kỷ 21. (Dưới thời ông Hafez, quyền truy cập các phương tiện hiện đại như máy fax, internet đều bị cấm vì bị cho là phương tiện làm suy yếu chính phủ của ông, theo New York Times.)

Kinh tế Syria khi ấy đang trong tình trạng tồi tệ. Syria mất đi nguồn trợ cấp từ Liên Xô sau khi khối này tan rã năm 1991. Bên cạnh đó là cuộc suy thoái trầm trọng giữa những năm 1990 do nguồn thu từ dầu mỏ bị tiêu xài lãng phí vào quân đội. Tuy nhiên đến năm 2001, Syria cho thấy những dấu hiệu về xã hội hiện đại, điện thoại di động, truyền hình vệ tinh, nhà hàng và quán cà phê internet thời thượng có mặt tại nước này.

Nhưng đó chỉ là một chút ít lạc quan trong nền kinh tế còn nhiều khó khăn do nhà nước kiểm soát. Những cải cách kinh tế mà ông Assad đã hứa không thấy đâu. Tình trạng thừa thãi quan chức và nạn tham nhũng khiến những lời hứa ấy càng khó thực hiện. Còn ông Assad thì dường như chẳng thể tạo ra sự thay đổi mang tính hệ thống cần thiết để đưa 17 triệu người Syria đến với thế kỷ 21.

Về đối ngoại, ông Assad gặp lại những thách thức mà người cha vấp phải: mối quan hệ biến động với Israel, can thiệp quân sự tại Lebanon, căng thẳng với Thổ Nhĩ Kỳ về quyền sử dụng nguồn nước... Hầu hết các nhà phân tích dự đoán rằng Assad sẽ lại tiếp tục chính sách đối ngoại của người cha, hỗ trợ trực tiếp cho các nhóm vũ trang như Hamas, Hezbollah mặc dù Syria vẫn chính thức phủ nhận điều này.

Sau khi bị cáo buộc có liên qua đến vụ ám sát cựu thủ tướng Lebanon, Syria buộc phải rút quân đội ra khỏi Lebanon, vốn đóng quân tại đây từ năm 1976 sau cuộc nội chiến. Cáo buộc này đã khiến người dân Lebanon nổi giận, cùng với đó là áp lực từ cộng đồng quốc tế; mối quan hệ của Syria với phương Tây và nhiều nước Ả Rập trở nên xấu đi sau sự kiện này. Người bạn còn lại của Syria trong khu vực dường như chỉ còn lại Iran.

Trong gần một thập niên, ông Assad thực hiện chính sách cứng rắn với những người bất đồng chính kiến. Lệnh cấm đi lại được mở rộng nhằm ngăn chặn những người bất đồng về nước hoặc xuất ngoại. Năm 2007, quốc hội Syria thông qua luật quy định phải đăng tải công khai tất cả những bình luận trên các diễn đàn. Năm 2008 và 2011, các trang mạng xã hội như YouTube và Facebook bị khóa. Các tổ chức nhân quyền thường nói rằng những chính trị gia chống chính quyền Bashar al-Assad thường bị tra tấn, cầm tù và giết hại.

Đất nước Syria đã trải qua cuộc nội chiến kéo dài dưới thời ông Assad - Ảnh: Reuters

Cuộc nội chiến toàn diện

Sau các cuộc thay đổi chế độ thành công ở Tunisia, Ai Cập và Libya, các phong trào biểu tình đòi cải cách tại Syria cũng nổi lên vào ngày 26.1.2011 và nhanh chóng lan rộng. Các cuộc biểu tình nhằm kêu gọi khôi phục nhân quyền, kết thúc tình trạng khẩn cấp được ban bố từ năm 1963. Đến tháng 5.2011, quân đội Syria đáp trả bằng các cuộc đàn áp bạo lực tại Homs và Damascus. Một tháng sau, ông Assad hứa mở cuộc đối thoại quốc gia và bầu cử quốc hội mới nhưng chẳng có gì thay đổi. Tháng 6.2011, phe nổi dậy lập Hội đồng quốc gia để đấu tranh.

Cuối năm 2011, nhiều nước kêu gọi ông Assad từ chức và Liên đoàn Ả Rập khai trừ Syria, những điều này khiến chính phủ Syria đồng ý cho phép các quan sát viên Ả Rập vào nước để theo dõi. Tháng 3.2012, Liên Hiệp Quốc vạch ra kế hoạch hòa bình do Tổng thư ký Kofi Annan khởi xướng nhưng không ngăn chặn được bạo lực.

Tháng 6.2012, Liên Hiệp Quốc tuyên bố xung đột tại Syria đã trở thành một cuộc nội chiến toàn diện. Mỗi ngày, vẫn có nhiều người thương vong. Phe nổi dậy tố chính quyền Assad giết hại dân thường trong khi chính quyền phản bác lại, cho rằng các vụ giết người bị dàn dựng hoặc có bàn tay từ bên ngoài nhúng vào.

Năm 2013, ông Assad bị phương Tây lên án mạnh mẽ với cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học với dân thường, trong đó có cả trẻ em và phụ nữ. Sự chú ý của quốc tế cũng chuyển dần từ ông Assad sang tổ chức cực đoan Nhà nước Hồi giáo (IS) sau khi nhóm này trỗi dậy và xâm chiếm nhiều vùng tại Iraq và Syria từ giữa năm 2014.

Cho đến nay, một số nước phương Tây vẫn đang tìm ra giải pháp để giải quyết cuộc khủng hoảng tại Syria cùng chế độ của ông Assad.

Bảo Vinh

Theo Thanhnien

Cuộc chiến Syria: Từ nội chiến trở thành cuộc chiến quốc tế hoá Syria là nước đa sắc tộc, đa tôn giáo, giành độc lập từ Pháp năm 1946, nhưng từ đó phải sống trong những giai đoạn bất ổn chính trị bắt nguồn từ những xung đột lợi ích của nhiều tổ chức. Cuộc nội chiến Syria bùng phát do những căng thẳng giữa phe nổi dậy và lực lượng chính phủ, dần dần trở...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

Căn cứ hải quân ngầm ở độ sâu 500 m của Iran08:37

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Bức điện tín hé lộ nỗi lo của Đức về ông Trump08:02

Tỉ phú Musk gây tranh cãi với cử chỉ 'chào Hitler' trong lễ nhậm chức của Tổng thống Trump10:12

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Cuộc chiến thương mại mới của Tổng thống Trump: Đồng minh thành mục tiêu

10:32:03 04/02/2025

Philip Verleger, nhà phân tích năng lượng kỳ cựu, nhận định: Ông Trump có ý định làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại bằng cách làm giảm sức mạnh của mọi quốc gia khác. Hợp tác không phải là mục tiêu, trọng tâm của ông ấy là thống trị .

Các đồng nội tệ châu Á lao đao sau khi Tổng thống Trump khiến giá USD tăng

10:14:35 04/02/2025

Đồng nhân dân tệ giao dịch bên ngoài Trung Quốc giảm 0,36% xuống còn 7,347 đổi 1 USD, sau khi Tổng thống Trump ngày 1/2 áp thuế 10% đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ.

Động thái của Panama sau khi Mỹ ra 'tối hậu thư' liên quan kênh đào

09:10:36 04/02/2025

Ông Trump đã nhắc lại cảnh báo của mình vào sáng 2/2, nói với các phóng viên rằng Trung Quốc đang điều hành Kênh đào Panama và Mỹ sẽ lấy lại kênh đào hoặc sẽ có một điều gì đó rất mạnh mẽ xảy ra.

Nổ bom xe tại Syria làm ít nhất 15 người tử vong

06:36:53 04/02/2025

Theo SANA, đây là vụ nổ bom xe thứ hai tại khu vực trên chỉ trong 3 ngày qua. Trước đó, hôm 1/2, một vụ việc tương tự đã xảy ra ở trung tâm thành phố Manbij khiến 4 dân thường thiệt mạng và 9 người bị thương, bao gồm cả trẻ em.

Tân Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo về đàm phán với Ukraine và Liên bang Nga

06:34:00 04/02/2025

Tuy không cung cấp chi tiết về vấn đề này, nhưng ông Trump lưu ý rằng mọi thứ hiện đang diễn ra theo chiều hướng tích cực và bày tỏ niềm tin rằng các cuộc thảo luận hiện tại đang diễn ra khá tốt.

Trung Quốc đề xuất khôi phục thỏa thuận thương mại năm 2020 với Mỹ

06:28:41 04/02/2025

Hiện Bộ Thương mại Mỹ chưa đưa ra phản hồi nào về thông tin của WSJ, trong khi Bộ Thương mại Trung Quốc cũng chưa bình luận do đang kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.

Học giả Trung Quốc đề xuất nhiều giải pháp thúc đẩy hợp tác thực chất Việt - Trung

06:26:33 04/02/2025

Ngay từ năm 2018, Việt Nam đã bắt đầu mở rộng phạm vi thanh toán xuyên biên giới bằng đồng Nhân dân tệ tới nhiều ngân hàng và khách hàng.

Hàn Quốc xét xử các lãnh đạo quân đội và cảnh sát liên quan đến lệnh thiết quân luật

06:00:22 04/02/2025

Tòa án trung tâm quận Seoul sẽ tổ chức phiên điều trần đầu tiên đối với Tư lệnh Cơ quan cảnh sát quốc gia Hàn Quốc Cho Ji Ho và cựu Giám đốc Cơ quan Cảnh sát Thủ đô Seoul Kim Bong Sik vào lúc 10h00 ngày 6/2.

Chiến sự tại Gaza và những giới hạn của hệ thống phòng thủ tên lửa

05:56:40 04/02/2025

Tuy nhiên, giống như Chiến tranh vùng Vịnh từng phơi bày cả tiềm năng lẫn hạn chế của hệ thống phòng thủ tên lửa, cuộc chiến Gaza cũng cho thấy rõ những giới hạn của công nghệ này.

Thủ tướng Israel công du Mỹ: Thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza đứng trước ngã rẽ?

09:23:29 03/02/2025

Đây cũng là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của Thủ tướng Netanyahu tới Mỹ kể từ khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ban hành lệnh bắt giữ ông vào tháng 11/2024 liên quan đến cáo buộc phạm tội ác chiến tranh ở Dải Gaza.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu lên đường thăm Mỹ

09:21:08 03/02/2025

Phát biểu tại sân bay trước khi lên đường, ông Netanyahu nhấn mạnh: Những quyết định mà chúng tôi đưa ra trong chiến tranh đã thay đổi bộ mặt Trung Đông.

Lý do nhiều người dân Anh trả tiền để sống trong các công trình bỏ hoang

09:08:48 03/02/2025

Sáu năm qua, khi trở thành "người bảo vệ tài sản", Luke Williams đã tiết kiệm được hàng nghìn bảng Anh tiền thuê nhà. Người đàn ông 45 tuổi này hiện đang sống trong một tòa nhà văn phòng cũ ở phía Đông London.