Mỹ vẫn “bó tay” trước tổ chức Nhà nước Hồi giáo, vì sao?

Các cuộc tấn công của Mỹ vẫn không ngăn được đường tiến của quân thánh chiến trên nhiều mặt trận khác.

Cư dân Kurdistan từ Thổ Nhĩ Kỳ, phía bên kia biên giới với thành phố Kobané, Syria, ủng hộ không kích của liên quân, 15/10/2014. REUTERS/Kai Pfaffenbach

Theo RFI, sau hơn hai tháng không kích liên tục, liên quân do Hoa Kỳ dẫn đầu đã cứu vãn được thành phố Kobani của Syria không bị rơi vào tay quân thánh chiến thuộc tổ chức mang tên Nhà nước Hồi giáo. Tuy nhiên các cuộc tấn công này vẫn không ngăn được đường tiến của quân thánh chiến trên nhiều mặt trận khác.

Có thể nói kết qủa các cuộc oanh kích do Hoa Kỳ và đồng minh tiến hành từ hôm 8/8/2014 đến nay là không được như ý. Lực lượng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tiếp tục chiếm thêm đất tại phía tây Iraq và gia tăng sự kiểm soát ở nhiều nơi khác.

Tuy nhiên giới chức Hoa Kỳ nhấn mạnh không nên vội vàng rút ra kết luận chừng nào các lực lượng của Iraq và người Kurd vẫn chưa khôi phục được năng lực chiến đấu của họ.

Một quan chức của sở chỉ huy quân đội Mỹ cho khu vực Cận Đông và Trung Á, đồng thời là bộ phận chỉ huy cuộc oanh kích hiện nay, giải thích: “Chúng ta mới chỉ đang ở những phút đầu của trận đấu”.

Các quan chức cao cấp chính quyền cũng như quân đội Mỹ cũng đã thừa nhận còn phải mất nhiều tháng nữa mới có thể vực lại khả năng tác chiến cho quân đội Iraq để ít ra họ có thể chiếm lại từ tay quân thánh chiến những cứ điểm quan trọng tại phía tây và bắc Iraq.

Trong khi đó các bộ tộc theo dòng Sunni ở Iraq vẫn còn chưa chính thức tham chiến. Các bộ tộc này vẫn đang chờ đợi tân thủ tướng Haider Abadi mở cửa chính trị với họ.

Tại mặt trận Kobani, thành phố của Syria nằm bên biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ, các quan chức Mỹ nhận định, sở dĩ lực lượng của người Kurd hiện tại đã đẩy lùi được các cuộc tấn công của quân thánh chiến là nhờ vào rất nhiều các cuộc oanh kích của liên quân.

Giữa các đối tác có nhiều mâu thuẫn

Theo giới quan sát, người Mỹ đã ngăn quân thánh chiến không giành được chiến thắng mang tính biểu tượng cao ở vị trí này nhưng trên thực địa tình hình vẫn còn bế tắc. Những kêu gọi trợ giúp trong tuyệt vọng của người Kurd cũng như thái độ lạnh lùng của người Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy ngay trong liên minh chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo cũng đang có sự chia rẽ sâu sắc. Theo các chuyên gia, các mục tiêu của Mỹ đã không đạt được như mong muốn, vì lợi ích của các đối tác chồng chéo, thậm chí trái ngược nhau.

Vai trò của Thổ Nhĩ Kỳ là căn nguyên của căng thẳng. Theo nhiều nhà phân tích, Hoa Kỳ đã đánh giá thấp quyết tâm của Ankara trong việc Thổ Nhĩ Kỳ muốn tránh tất cả các hành động có thể làm tăng sức mạnh của người Kurd trên chiến trường.

Song song đó, Thổ Nhĩ Kỳ và các nước Ả Rập tỏ ra khó chịu trước việc Wasington từ chối không can thiệp trực tiếp đối với chế độ của tổng thống Bachar al-Assad. Châu Âu thì chỉ tham gia vào chiến dịch tại Iraq, nhưng từ chối điều máy bay đến mặt trận Syria.

Theo một quan chức Pháp, các mục tiêu của cuộc chiến đã không được xác định rõ để có thể liên kết toàn thể các đối tác trong liên minh.

Lý do khiến không kích chỉ có tác dụng hạn chế

Mục tiêu ban đầu của chiến dịch là ngăn chặn đà tiến của quân thánh chiến, dựng lên một kiểu hàng rào lửa trong khi chờ đợi quân đội Iraq có đủ khả năng tiến hành phản công trên bộ.

Thế nhưng sau hơn 630 đợt không kích tại Syria và Iraq, quân của tổ chức Nhà nước Hồi giáo vẫn tiếp tục giành được thêm đất, đặc biệt là trong tỉnh Anbar ở phía tây Iraq. Đến lúc này Mỹ cũng đã nhận ra được là quân của Iraq vẫn còn quá yếu để có thể tự tác chiến trên bộ.

Cũng có không ít ý kiến cho rằng cường độ của các cuộc không kích của liên quân là chưa đủ. Tuy nhiên, bộ Quốc phòng Mỹ cho rằng các đòn tấn công còn bị giới hạn bởi lo ngại thiệt hại cho thường dân. Lầu Năm Góc cũng nhận định đến lúc này chiến dịch chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo về mặt chiến lược là đúng, liên quân vẫn chiếm thế thượng phong.

Theo ntd/Bizlive