Mỹ và Pháp phản ứng trước động thái mới nhất của Iran

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper ngày 7/9 cho biết ông “không ngạc nhiên” khi Iran tái khởi động các máy ly tâm tiên tiến để tăng lượng dự trữ urani làm giàu, động thái mới nhất của Iran liên quan tới thỏa thuận hạt nhân lịch sử mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) năm 2015, văn kiện mà Mỹ đã rút từ năm ngoái.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper tại cuộc họp ở Washington, DC, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu tại họp báo chung với Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly tại Paris, ông Esper khẳng định bước đi tiếp theo của Iran không gây ngạc nhiên.

Về phần mình, Bộ trưởng Parly cho biết Paris sẽ tiếp tục nỗ lực để Iran tuân thủ đầy đủ thỏa thuận trên. Bà nhấn mạnh các nước phải làm mọi cách để giảm căng thẳng tại vùng Vịnh và đảm bảo an toàn hàng hải.

Bình luận trên của các Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Pháp được đưa ra sau khi Tehran cùng ngày thông báo với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) của Liên hợp quốc chi tiết bước đi mới, theo đó, các máy ly tâm IR-6 đã được nạp đầy khí urani, một chuỗi gồm 20 máy ly tâm IR-4 và IR-6 cũng đã được khởi động từ ngày 6/9, và 3 máy ly tâm IR-8 sẽ sớm được thử nghiệm. Về lý thuyết, các máy ly tâm tiên tiến có thể làm giàu urani với tốc độ nhanh hơn nhiều. Người phát ngôn Cơ quan Hạt nhân Iran Behrouz Kamalvandi tuyên bố đủ năng lực để nâng mức làm giàu vượt ngưỡng 20%, mức tinh chế urani mà Iran đã đạt được trước thời điểm ký JCPOA.

Thỏa thuận hạt nhân lịch sử ký năm 2015 giữa Iran và 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (Trung Quốc, Nga, Anh, Pháp và Mỹ) cùng Đức. Văn kiện này quy định Iran chỉ được phép làm giàu urani ở tỷ lệ 3,67%, thấp hơn nhiều so với mức 90% để chế tạo vũ khí hạt nhân và cũng thấp hơn mức 20% mà Iran đã thực hiện trước khi thỏa thuận được ký kết. Ngoài ra, Tehran được phép sản xuất urani có tỷ lệ làm giàu thấp với khối lượng tối đa 300 kg và lượng urani dư thừa có thể được bán ra nước ngoài.

Tháng 5/2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt quốc gia Trung Đông này. Quan hệ giữa hai nước ngay càng xâu đi sau một loạt các động thái gây căng thẳng từ hai phía như vụ Iran va Mỹ tuyên bô băn rơi may bay không ngươi lai cua nhau. Iran đã bắt đầu giảm dần các cam kết của mình nhằm trả đũa chiến dịch “gây sức ép tối đa” của Mỹ. Tuy nhiên, Tehran cho biết các biện pháp này hoàn toàn có thể đảo ngược nếu các nước châu Âu tham gia thỏa thuận tìm ra một cách giúp bảo vệ lĩnh vực xuất khẩu dầu mỏ quan trọng của Iran trước các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Theo Bích Liên (TTXVN)