Mỹ và Israel: Siết chặt “gọng kìm” ở Trung Đông

“Chảo lửa” Trung Đông những ngày cuối tháng 3 tiếp tục nóng lên với hàng loạt động thái mới từ phía Mỹ và quốc gia đồng minh Israel. Trong khi Washington đang gây sức ép lên Iran thì tại khu vực Gaza, Tel Aviv tiếp tục lộng hành. Bùng phát bạo lực có nguy cơ tái diễn.

Từ cuộc đụng độ nảy lửa

Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Palestine mới đạt được hồi trung tuần tháng 3 đã bị phá vỡ sau vụ binh sĩ Israel tấn công và bắn chết một thanh niên Palestine ở độ tuổi 20. Tin từ hãng AP cho hay, đến chiều 31/3, bạo lực bắt đầu lan tràn khắp dải Gaza khi hàng ngàn người Palestine và người dân ở các quốc gia láng giềng tham gia cuộc biểu tình tưởng niệm người thanh niên thiệt mạng ở Israel cũng như biểu tình bày tỏ thái độ phản đối chính sách mở rộng đất đai của nhà nước Do Thái. Lực lượng an ninh Israel đã dùng hơi cay, vòi rồng để giải tán đám đông người biểu tình. Hành động này đã làm bùng phát ngọn lửa căm phẫn trong những người biểu tình.

Người ta đang lo ngại, nguy cơ lặp lại thảm cảnh bạo lực hồi năm ngoái làm ít nhất 38 người thiệt mạng ở gần biên giới với Lebanon và Syria. Nói thế là bởi vì ngay sau động thái từ phía Israel, ban đầu những người biểu tình đi theo từng tốp nhỏ có tổ chức, sau đó, họ tản ra và có những hành động khiêu khích.

Cái chết của thanh niên Adham Abu Salmia sau cú bắn của một binh sĩ Israel đã thổi bùng ngọn lửa bạo lực. Hiện đã có gần 50 người biểu tình bị thương và được đưa tới bệnh viện ở dải Gaza để chữa trị. Con số lính Israel bị thương cũng lên tới gần 40 người.

Điều đáng lo ngại là không chỉ khoanh vùng trong khu vực dải Gaza, đụng độ giữa người Palestine và Israel đã lan tới Bờ Tây và cả Jerusalem. Riêng ở khu vực phía Nam Lebanon, hàng ngàn người Palestien và người Lebanon đã tụ tập trước khu căn cứ cách Israel khoảng 15km để thể hiện sự phản đối của mình. Lực lượng an ninh Lebanon buộc phải triển khai dọc vùng biên giới để ngăn những người quá khích chạy sang Israel… Mỹ đã buộc phải lên tiếng bằng cách hối thúc Israel và Palestine kiềm chế.

Các cuộc đụng độ giữa quân đội Israel và người biểu tình Palestine.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner nói với báo giới: “Chắc chắn chúng tôi không muốn chứng kiến bất cứ hành vi bạo lực nào của cả hai bên. Như các bạn biết, chúng tôi ủng hộ các quyền được biểu tình hòa bình của người dân ở khắp mọi nơi và vì vậy chúng tôi kêu gọi hãy kiềm chế”.

Đến chiến thuật ngoại giao khôn khéo

Trong khi tình hình ở dải Gaza chưa ổn định, Mỹ vẫn tiếp tục các chiến thuật mới nhằm tạo “gọng kìm siết chặt” Iran. Đầu tiên là một lệnh trừng phạt mới đối với các ngân hàng liên quan đến hoạt động mua bán dầu lửa của Iran do chính Tổng thống Mỹ Barack Obama ký. Lệnh trừng phạt này cho phép Mỹ trừng phạt những ngân hàng nước ngoài vẫn thực hiện giao dịch về dầu mỏ của Iran và gây thêm áp lực cho các nước nhập khẩu dầu lớn của Iran như Hàn Quốc, Ấn Độ, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Nam Phi… Như vậy, song song với những lệnh trừng phạt từ phía Mỹ, Iran còn phải gánh thêm cả lệnh cấm vận dầu do Liên minh châu Âu (EU) thông qua và bắt đầu thực hiện từ tháng 6 tới.

Bên cạnh động thái này, Washington còn tìm kiếm sự ủng hộ của các đối tác vùng Vịnh để cô lập cả Iran và Syria. Cụ thể là hôm 30/, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã có cuộc nói chuyện kéo dài tới 2 tiếng đồng hồ với Vua Arab Saudi Abdullah xung quanh chiến lược quân sự trong vùng và cách thức gây ảnh hưởng, tăng cường trừng phạt với Iran trong lĩnh vực dầu mỏ. Mỹ đang hy vọng, Arab Saudi sẽ ủng hộ những biện pháp mới này và tăng cường việc cung cấp dầu thô trên thị trường thế giới để tránh nguy cơ thiếu hụt dầu mỏ, gây náo loạn về giá cả.

Dù chi tiết cuộc nói chuyện không hề được tiết lộ, song theo nhiều nhà phân tích, đây là những bước đi tiếp theo của Mỹ trong việc gia tăng sự hiện diện quân sự cũng như ảnh hưởng ở khu vực Trung Đông, nới rộng khoảng cách giữa Iran, Syria với các quốc gia Arab khác trong khu vực.

Trước chuyến thăm Arab Saudi của Ngoại trưởng Hillary Clinton, Mỹ đã thông báo về kế hoạch bán hệ thống phòng thủ tên lửa cho Các tiểu vương quốc Arab thống nhất và những chương trình hợp tác quân sự khác. Bên cạnh đó, vấn đề Syria cũng được nêu ra và Mỹ muốn có được sự chấp thuận của các đối tác vùng Vịnh trong việc lật đổ chế độ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad

Theo CAND