Mỹ – Trung nhất trí không tạo ‘khủng hoảng quân sự’

Bộ Quốc phòng Mỹ, Trung Quốc thảo luận trực tuyến về kiểm soát khủng hoảng, nhằm ngăn ngừa các hành vi “khiêu khích trên biển và trên không”.

Cuộc hội đàm trực tuyến về liên lạc trong khủng hoảng được quân đội Mỹ và Trung Quốc tổ chức ngày 28-29/10, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm cho biết. Hội đàm diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa hai nước gia tăng liên quan đến tình hình trên Biển Đông.

Trước đó, tạp chí Air Force, có trụ sở tại Mỹ, đưa tin quân đội Mỹ đã tổ chức một cuộc diễn tập sử dụng máy bay không người lái (UAV) MQ-9 Reaper mô phỏng tấn công đảo ở California hồi tháng 9. Tạp chí Air Force cho biết cuộc diễn tập là sự kiện huấn luyện đầu tiên tập trung vào chiến thuật sử dụng UAV ở khu vực Thái Bình Dương, phù hợp với xu hướng rút dần hoạt động ở Trung Đông của quân đội Mỹ.

Điều đáng chú ý là bức ảnh đăng trên tạp chí này cho thấy các binh sĩ Mỹ tham gia diễn tập đeo biểu tượng hình UAV MQ-9 chồng lên bản đồ Trung Quốc màu đỏ, hình ảnh bị truyền thông Bắc Kinh coi là động thái “khiêu khích”.

Giới chuyên gia cho rằng Trung Quốc lo ngại Mỹ có thể sử dụng UAV như MQ-9 tấn công vào các đảo nhân tạo nước này bồi đắp và quân sự hóa trái phép trên Biển Đông trong trường hợp Tổng thống Donald Trump gặp bất lợi trong cuộc bầu cử sắp tới.

Global Times, tờ báo thuộc People’s Daily, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, hôm 29/9 đăng bài xã luận tuyên bố một đòn tấn công như vậy của UAV MQ-9 Reaper “sẽ là hành động gây chiến” và khẳng định quân đội Trung Quốc “chắc chắn sẽ phản công, khiến quân đội Mỹ trả giá nặng nề”.

Phát ngôn viên Ngô Khiêm cho hay trong cuộc hội đàm hai ngày qua, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper bác bỏ thông tin trên. “Mỹ không có ý định tạo ra một cuộc khủng hoảng quân sự với Trung Quốc”, ông Ngô dẫn lại lời Bộ trưởng Esper.

Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper phát biểu tại buổi lễ ở Lầu Năm Góc, ngày 11/9. Ảnh: Reuters.

“Chúng tôi kêu gọi Mỹ nói lời giữ lời và thực hiện các biện pháp ngăn chặn hành vi khiêu khích quân sự trên không và trên biển với Trung Quốc”, phát ngôn viên quân đội Trung Quốc nói, tuyên bố Bắc Kinh sẽ “phản kích mạnh mẽ” nếu bị tấn công trên biển.

Quân đội hai nước cũng nhất trí thảo luận trực tuyến về hỗ trợ nhân đạo vào giữa tháng 11 và an ninh hàng hải trước cuối năm nay, Ngô Khiêm cho hay.

Lầu Năm Góc không cho biết Bộ trưởng Esper có tham giá cuộc hội đàm hay không, song khẳng định đây là cơ hội tạo lập các nguyên tắc nhằm “ngăn chặn và quản lý khủng hoảng, đồng thời giảm thiểu rủi ro cho quân đội hai nước”.

“Hai bên nhất trí về tầm quan trọng trong việc thiết lập các cơ chế liên lạc kịp thời trong khủng hoảng, cũng như cần thiết phải duy trì các kênh liên lạc thường xuyên để ngăn chặn khủng hoảng và đánh giá sau khủng hoảng”, Lầu Năm Góc cho biết trong thông cáo.