Mỹ tính chi 65,3 tỷ USD ngăn chặn “đại dịch có thể tồi tệ hơn Covid-19″
Nhà Trắng thông báo kế hoạch nhằm nâng cao khả năng sẵn sàng ứng phó trước dịch bệnh và các mối đ.e dọ.a sinh học khác, nhấn mạnh nguy cơ xảy ra đại dịch “có thể còn tồi tệ hơn Covid-19″.
Mỹ cho tới nay đã ghi nhận hơn 40 triệu ca Covid-19 và trên 666.000 người chế.t vì dịch bệnh (Ảnh minh họa: Getty).
“Chúng ta cần năng lực (phòng chống dịch) tốt hơn vì có nguy cơ một đại dịch tồi tệ hơn cả Covid-19 có thể xảy ra, có thể là trong thập niên tới”, Eric Lander, Giám đốc Văn phòng Chính sách Khoa học & Công nghệ của Nhà Trắng phát biểu hồi cuối tuần qua.
Mỹ đã công bố một kế hoạch tỷ USD với mục tiêu nhằm nâng cao sự sẵn sàng để ứng phó với đại dịch và các mối đ.e dọ.a sinh học trong tương lai. Nhà Trắng dự tính sẽ chi cho chương trình phòng dịch 15 tỷ USD từ gói ngân sách đang được trình lên Quốc hội. Về lâu dài, chính phủ Mỹ đặt ra kế hoạch chi 65,3 tỷ USD cho chương trình kéo dài 7-10 năm.
Giới chức Mỹ so sánh kế hoạch này với chương trình đưa người lên Mặt trăng đầy tham vọng của Mỹ những năm 1960 và 1970.
Video đang HOT
Mục tiêu đầu tiên của chương trình là “cải tiến hệ thống phòng thủ y tế của Mỹ” thông qua việc tăng cường khả năng phát triển vắc xin và phương pháp điều trị nhằm chống lại các mối đ.e dọ.a sinh học trong tương lai. Thứ hai, Mỹ muốn phát triển một hệ thống cảnh báo sớm và giám sát thời gian thực mạnh mẽ hơn trước những mối nguy hiểm tiềm tàng.
Mục tiêu thứ ba trong kế hoạch của chính quyền là “nâng cấp hệ thống y tế công cộng” bằng cách hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, tập trung vào cộng đồng có nguy cơ cao và thiết lập cơ sở hạ tầng quốc tế và tài chính cho việc sẵn sàng chống đại dịch. Yếu tố thứ tư là “xây dựng các năng lực cốt lõi”, có nghĩa là dự trữ và phát triển các thiết bị bảo hộ cá nhân một cách thích hợp và mở rộng chuỗi cung ứng của Mỹ.
Cuối cùng, kế hoạch tập trung vào việc thiết lập một cơ quan “để quản lý, tích hợp và đảm bảo trách nhiệm giải trình cho tất cả các khía cạnh” liên quan tới nỗ lực chống đại dịch tương lai của Mỹ.
“Tôi nghĩ rằng chính quyền đã xác định được hầu hết các vấn đề chính. Nếu họ đầu tư tiề.n nghiêm túc và quan trọng hơn là cam kết bền vững, có lẽ chúng ta có thể đạt được tiến bộ thực sự”, Tiến sĩ Eric Toner, chuyên gia từ Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins, nhận định về kế hoạch.
Những căn hầm chống tận thế trên thế giới
Chiến tranh hạt nhân, nạn đói, dịch bệnh, thậm chí thiên thạch đi lạc, sự dịch chuyển trục trái đất... khiến con người nghĩ ra nhiều cách ứng phó, trong số này có hầm chống tận thế.
Hầm lưu giữ công thức bánh quy
Hầm của công ty Oreo (Ảnh: Oreo).
GOV (Global Oreo Vault) được xây dựng tại Na Uy để bảo vệ các mẫu bánh quy và công thức của món ăn này để tránh bị tuyệt chủng nếu một thiên thạch ghé thăm trái đất. Thực chất đây là công trình dạng hầm lưu trữ mẫu bánh quy và công thức sản xuất của Oreo xuất hiện vào cuối tháng 10/2020. Theo phát ngôn viên của Oreo, để tránh kịch bản xấu nhất xảy ra, các mẫu bánh Oreo được bọc bằng sợi mylar, chịu được nhiệt độ từ -80 độ đến -300 độ F (-62 đến - 150 độ C), không thấm nước và chống phản ứng hóa học, chịu ẩm. Cách bảo quản này sẽ giúp cho bánh Oreo được kéo dài nhiều năm so với hạn sử dụng thông thường.
Oreo thuê kiến trúc sư Markus Johansdotter để quản lý dự án, xây dựng GOV trong vòng 30 ngày. Nó có cơ chế hoạt động giống như SGSV (Svalbard Global Seed Vault), hầm bê tông được chôn vùi dưới lớp băng giá ngàn năm, lưu giữ hơn 1 triệu mẫu hạt giống quan trọng, đề phòng thảm họa diệt vong xảy ra. Johansdotter mô tả công việc của mình là "quan trọng", nhưng ngụ ý rằng nó cũng hơi đáng sợ và là "một trách nhiệm lớn."
Hầm bảo vệ vi sinh vật
Hầm chống tận thế GMV (Global Microbiota Vault) là sáng kiến để bảo vệ hệ thống vi sinh vật hiếm. Lý do, không phải mọi vi khuẩn đều xấu, bởi ngay con người cũng phải cần đến vi khuẩn tốt để duy trì sức khỏe. Hệ vi sinh vật của con người bao gồm một cộng đồng hàng nghìn tỷ vi sinh vật, như vi khuẩn, nấm và vi rút..., chúng thực hiện các chức năng sức khỏe. Từ việc hỗ trợ tiêu hóa cho đến tăng cường hệ thống miễn dịch. Đây là lý do tại sao các nhà nghiên cứu ở Đại học Rutgers (RU), Mỹ quyết tâm xây dựng một kiến trúc để lưu trữ và bảo quản các vi sinh vật thân thiện này.
Theo nữ giáo sư hóa-sinh Maria Gloria Doinguez-Bello ở RU, người tham gia dự án, trong 5 đến 7 thập niên trở lại đây, sự suy giảm đáng kể hệ vi sinh vật của con người đã gây ra một mối đ.e dọ.a nghiêm trọng đối với con người theo cơ chế "hiện tại, bây giờ và tương lai". Dominguez-Bello cảnh báo "bệnh hen suyễn, đường ruột, dị ứng, tiểu đường loại 1 và bệnh tự kỷ đang tăng vọt. Việc mất đi sự đa dạng vi sinh vật có thể làm cho sức khỏe con người trở nên trầm trọng hơn, vì vậy sự ra đời của GMV là cần thiết. Nó đóng vai trò như là một " ngân hàng sinh học" trong tương lai. GMV sẽ được "đặt tại một quốc gia trung lập về chính trị" để khuyến khích "tất cả các quốc gia. . . đóng góp vào bộ sưu tập nhằm làm tăng tính đa dạng, toàn diện. Các nhà khoa học RU dự báo, GMV sẽ tiêu tốn hàng triệu đô la cho việc xây dựng, vận hành nhưng đổi lại, lợi ích lại vô cùng to lớn, đó là sức khỏe.
Hầm bảo quản tin.h trùn.g và phôi động vật
Không chỉ có thực vật, mà cả động vật cũng đang được bảo quản đông lạnh, như tin.h trùn.g và phôi. Chương trình bảo quản lạnh đông của Tổ chức SVF (SVF Foundation) bao gồm "45.000 mẫu tin.h trùn.g và phôi từ 20 giống gia súc, cừu và dê quý hiếm". Các mẫu được bảo quản ở nhiệt độ -312 độ trong môi trường nitơ lỏng. SVF là tổ chức phi lợi nhuận được thành lập bởi Dorrance Hill Hamilton, người từng là cổ đông lớn của Công ty Campbell Soup. Linh vật của SVF có tên Chip, đây là một con dê ở Tennessee (Mỹ), được chọn làm logo của các loài động vật được sinh ra từ vật liệu lạnh đông.
New York Times mô tả quá trình tạo ra dê Chip như sau: "Đầu năm 2004, khi còn là một phôi thai 6 ngày tuổ.i, nó bị tống ra khỏi bụng mẹ và đưa vào đông lạnh vài tháng sau đó. Sau khi được rã đông, phôi được cấy vào dạ con một con dê cái mang thai hộ có tên Nubian, và ra đời ngày 7/5/2004, hoàn toàn bình thường và khỏe mạnh". Quy trình tương tự cũng được sử dụng để bảo quản các mẫu vật mới. Mặc dù Chip sống sót và hiện đang được nuôi tại Newport, Rhode Island, cơ sở của Quỹ SVF, nhưng không phải tất cả các động vật được sinh ra từ quá trình cấy ghép đều có thể may mắn như vậy. Tin.h trùn.g đông lạnh và phôi được giữ để phòng trường hợp bất trắc. Theo tiến sĩ George Saperstein, cố vấn khoa học của SVF những phôi đông lạnh này sẽ có sẵn để đưa ra sinh sản, tạo ra một thế hệ mới, đặc biệt là khi có trường hợp bất trắc xảy ra, khiến các loài động vật bị tuyệt chủng.
Hầm chống tận thế ULV
Các nhà khoa học đã đưa ra một ý tưởng phi thường về một căn hầm dự phòng bổ sung, một phương án C, để đảm bảo sự tồn tại của nông nghiệp trong trường hợp xảy ra ngày tận thế. Họ đề xuất xây dựng một hầm ngầm trên mặt trăng (Underground Lunar Vault (ULV) - Hầm tận thế Mặt Trăng Ngầm) như một dạng "chính sách bảo hiểm toàn cầu".
Tuy nhiên, trước khi một "chiếc hòm" như vậy được tạo ra, cần phải có sự tiến bộ trong công nghệ bảo quản lạnh. Để bảo quản, vật liệu trong hầm ULV phải được đông lạnh ở nhiệt độ -292 độ F (-180 độ C) và tế bào gốc sẽ phải được giữ ở -320 độ F (-196 độ C), nhiệt độ này thể ảnh hưởng xấu đến chi tiết kim loại của hầm.
Ngoài ra, còn có những vấn đề tiềm ẩn khác phải được khắc phục, liên quan đến tác động của lực hấp dẫn đối với việc bảo quản hạt giống và sự liên lạc giữa trái đất với hầm. Một mạng lưới gồm 200 ống dung nham dưới lòng đất sẽ bảo vệ các hạt đông lạnh khỏi bị bức xạ mặt trời, thay đổi nhiệt độ bề mặt và ảnh hưởng của các vi sinh vật. Các trục thang máy sẽ kết nối bề mặt của hầm, được trang bị hệ quang điện, ăng-ten băng tần Ka để liên lạc và lối vào không khóa, với các ống dung nham dưới lòng đất, bên trong có các mô-đun bảo quản và phòng thí nghiệm phân tích hoạt động. Ngoài các trở ngại nói trên, để biến ước mơ thành hiện thực, các nhà khoa học phải tận dụng tối đa tiến bộ công nghệ, đặc biệt là công nghệ robot lạnh, đây là thách thức không nhỏ, giống như "phóng 250 quả tên lửa. . . để vận chuyển khoảng 50 mẫu từ mỗi loài trong số 6,7 triệu loài lên mặt trăng".
Cứ than vãn vì ngồi nhà học online, nhưng nhìn những buổi học "có một không hai" dưới đây mới thấy mình còn hạnh phúc lắm Không phải ai cũng có điều kiện ngồi nhà, máy lạnh phà phà và học online thoải mái. Trong giai đoạn dịch bệnh phức tạp, học trực tuyến là giải pháp của nhiều quốc gia trên thế giới để vừa khỏi lo hổng kiến thức mà vẫn đảm bảo an toàn. Tuy vậy, không phải ai học online cũng có nghĩa là ngồi...