Mỹ thất vọng với Trung Quốc vì Snowden

Mỹ hôm qua bày tỏ sự thất vọng với Trung Quốc vì nước này đã không bàn giao kẻ tiết lộ bí mật chính phủ đang bị truy nã Edward Snowden, và nhấn mạnh quyết định này đã gây tổn hại đến mối quan hệ song phương.

Một băng rôn ủng hộ cựu nhân viên NSA Snowden tại Hong Kong, hồi tháng 6. Ảnh: AFP

AFP dẫn thông báo của Nhà Trắng cho biết, trong cuộc gặp với các quan chức Trung Quốc đang tham gia hội đàm ở Washington, Tổng thống Brack Obama đã “bày tỏ sự thất vọng và quan ngại của ông” quanh vụ việc liên quan đến Snowden.

Thứ trưởng Ngoại giao William Burns, một trong những quan chức cấp cao của Mỹ tại cuộc hội đàm, cho biết ông Obama và Chủ tịch Tập Cập Bình tháng trước đã nhất trí hợp tác trong nhiều vấn đề, khi có cuộc gặp thượng đỉnh tại khu nghỉ dưỡng Sunnylands, California.

“Đó là lý do tại sao chúng tôi thất vọng về cách giới chức Bắc Kinh và Hong Kong xử lý vụ Snowden. Điều này đã làm suy yếu nỗ lực của chúng tôi nhằm xây dựng niềm tin để giải quyết những vấn đề khúc mắc”, ông Burns nói.

“Chúng tôi đã nói rõ rằng cách Trung Quốc xử lý vụ việc này là không phù hợp với tinh thần ở Sunnylands hay với mối quan hệ của chúng ta, một mô hình quan hệ mới mà chúng ta đang nỗ lực xây dựng”, ông Burns nói thêm trong một cuộc họp báo chung.

Ông Burns đang tạm thời thay thế vị trí của Ngoại trưởng John Kerry, người đã phải rút lui khỏi cuộc hội đàm để quay về Boston vì vợ ông nhập viện.

Tuy nhiên, ủy viên quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì, phát biểu ngay sau ông Burns, đã bảo vệ quyết định của Bắc Kinh trong vụ việc trên.

“Chính phủ Trung Quốc luôn tôn trọng cách xử lý phù hợp với pháp luật của Đặc khu Hành chính Hong Kong”, ông nói.

Snowden, một cựu nhà thầu của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), đã bỏ trốn từ Mỹ sang Hong Kong rồi khi tiết lộ về chương trình tình báo của Mỹ. Snowden cáo buộc mạng lưới Internet của Trung Quốc cũng là một mục tiêu theo dõi của Mỹ, khiến Washington vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ Bắc Kinh.

Mỹ đang tìm cách dẫn độ cựu nhân viên CIA này để truy tố các tội danh. Tuy nhiên, Snowden sau đó đã rời Hong Kong sang Nga và hiện vẫn lưu lại tại khu vực quá cảnh của một sân bay ở Moscow trong lúc tìm kiếm quyền tị nạn ở các nước. Snowden đã gửi đơn xin tị nạn đến 20 nước nhưng hầu hết trong số này đều từ chối hoặc yêu cầu anh phải có mặt ở nước họ, theo quy định của pháp luật.

Hồi đầu tuần, tổ chức phi chính phủ World Service Authority (WSA) đã cấp cho Snowden một hộ chiếu công dân thế giới, dựa trên Điều 13 trong Tuyên bố Quốc tế về Nhân quyền. Với hộ chiếu này, Snowden có quyền đi khắp thế giới mà không bị hạn chế. Tuy nhiên, công cụ này cũng không thể giúp Snowden tránh được lệnh dẫn độ về Mỹ nếu anh đặt chân lên một nước có hiệp ước dẫn độ với Mỹ.

Theo VNE