Mỹ tăng cường ngoại giao con thoi tại Trung Đông trước thềm bầu cử

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 24/8 tới Israel, chặng dừng chân đầu tiên trong chuyến công du 5 ngày tới một loạt quốc gia Trung Đông.

Chuyến thăm Trung Đông của người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ diễn ra chưa đầy 2 tuần sau thông báo về thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE). Theo Người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ, vấn đề hạt nhân Iran và những bước đi nhằm làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa Israel và phần còn lại của Trung Đông dự kiến sẽ là trọng tâm các cuộc thảo luận.

Israel là chặng ừng chân đầu tiên trong chuyến công du 5 ngày tới một loạt quốc gia Trung Đông của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Ảnh: AP

Ngay trước thềm chuyến thăm, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã gọi ông Mike Pompeo là “người bạn thân thiết” và cho biết hai bên sẽ thảo luận về việc mở rộng “vòng hòa bình tại khu vực”. Sau thỏa thuận giữa Ixraen và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất, đã xuất hiện nhiều thông tin đồn đoán về những cái tên tiếp theo có thể ký thỏa thuận bình thường hóa quan hệ với Israel như Bahrain, Oman hay Sudan.

Điều này càng có cơ sở hơn khi Sudan sẽ là chặng dừng chân thứ 2 trong chuyến công du Trung Đông lần này của người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ. Ông Mike Pompeo dự kiến sẽ thảo luận với các quan chức Sudan về mối quan hệ với Israel và tiến trình chuyển tiếp chính trị đang diễn ra tại nước này sau 3 thập niên dưới chính quyền của cựu Tổng thống Omar el-Béchir. Sau Sudan, ông Mike Pompeo sẽ tới Bahrain và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất.

Trong một phát biểu mới đây, Tổng thống Donald Trump đã một lần nữa nhấn mạnh tới những “thành quả không thể tin được” mà ngành ngoại giao Mỹ đã làm được cho hòa bình Trung Đông.

“Tôi đã công nhận thủ đô thực sự của Israel, mở đại sứ quán Mỹ ở Jerrusalem, công nhận Israel và chủ quyền của nước này đối với Cao nguyên Golan. Rất nhiều đời Tổng thống Mỹ đã nói về vấn đề này nhưng họ chưa bao giờ làm được. Tuần trước, chúng tôi đã đạt được một bước đột phá lịch sử ở Trung Đông, hoàn tất một thỏa thuận đột phá giữa Israel và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất”, ông Trump tuyên bố.

Thỏa thuận đạt được mới đây giữa Israel và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất là một phần của kế hoạch hòa bình thế kỷ cho Trung Đông được Tổng thống Donald Trump công bố hồi đầu năm nay. Kế hoạch kêu gọi hợp tác giữa Israel và các nước Arab “đối đầu” với Iran, cũng như ủng hộ việc Israel sáp nhập các vùng lãnh thổ mà nước này chiếm đóng trái phép của Palestine ở Bờ Tây. Chính quyền Palestine đã gọi đây là một “hành vi phản bội”, cáo buộc Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất bình thường hóa quan hệ với Israel mà không đặt hòa bình giữa Israel và Palestine lên cao nhất.

Sau chuyển thăm Trung Đông của Người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ, cố vấn cấp cao đồng thời là con rể của Tổng thống Donald Trump, ông Jared Kushner cuối tuần này cũng dự kiến đến khu vực và với các chặng dừng chân tương tự. Chính quyền Tổng thống Donald Trump dường như đang muốn tận dụng động lực từ thỏa thuận lịch sử giữa Israel và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất để thúc đẩy kế hoạch hòa bình tham vọng cho Trung Đông và xa hơn là nhằm ghi dấu ấn về một chính sách ngoại giao thành công trước thềm cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sắp tới.

Theo một số nguồn tin, từ Trung Đông, ông Mike Pompeo dự kiến sẽ có phát biểu gửi tới Đại hội toàn quốc Đảng Cộng hòa, sự kiện dự kiến sẽ chính thức đề cử ông Donald Trump ra tranh cử Tổng thống vào tháng 11 tới. Nếu được xác nhận, thì điều này sẽ phá vỡ truyền thống lâu nay tại Mỹ là các ngoại trưởng sẽ không tham gia vào quá trình đề cử chính trị công khai./.