Mỹ siết kỷ cương đội đặc nhiệm sau nhiều bê bối

Các lực lượng đặc nhiệm của quân đội Mỹ đã gây ra nhiều bê bối và vi phạm kỷ luật trong vài thập niên qua buộc quốc hội phải tăng cường giám sát.

Lính Mỹ tham gia một nhiệm vụ vào ban đêm . HẢI QUÂN MỸ

Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ Adam Smith gần đây thông báo thành lập Tiểu ban về tình báo và các chiến dịch đặc biệt (ISO), trong đó hạ nghị sĩ Ruben Gallego, cựu lính thủy đánh bộ, sẽ là người lãnh đạo.

ISO cũng sẽ phụ trách các hoạt động chống khủng bố, chống vũ khí hủy diệt hàng loạt nhưng nhiệm vụ chính được cho là giám sát các chiến dịch đặc biệt của quân đội Mỹ.

Theo Business Insider , tiểu ban mới sẽ giúp các nghị sĩ tăng cường giám sát các chiến dịch mập mờ lấy danh nghĩa là chống khủng bố của quân đội trong nhiều năm qua.

Tình trạng các chiến dịch đặc biệt thường diễn ra âm thầm, thiếu thông tin về nhiệm vụ cũng như thẩm quyền pháp lý đã gây ra nhiều chỉ trích.

Lính đặc nhiệm không quân Mỹ trong một cuộc huấn luyện . KHÔNG QUÂN MỸ

Tháng 10.2017, 4 lính Mỹ thiệt mạng vì bị nhóm tay súng có liên quan đến tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) phục kích tại Niger. Vụ việc làm dấy lên những tranh luận về sự hiện diện của lính Mỹ tại châu Phi trong những hoạt động quân sự vốn ít được báo cáo đầy đủ.

Hạ nghị sĩ Gallego nói rằng việc các đơn vị đặc nhiệm hoạt động nhưng thiếu báo cáo rõ ràng là vấn đề và quốc hội sẽ tăng cường kiểm soát, minh bạch hóa việc sử dụng các đơn vị này. “Họ là lính đặc nhiệm nhưng họ vẫn chịu sự giám sát của cơ quan dân sự. Tôi không hài lòng khi họ được sử dụng nhằm qua mặt quốc hội để gây chiến”, ông Gallego nói.

Giới nghị sĩ đã bày tỏ lo ngại về tần suất các đợt triển khai của những đơn vị đặc nhiệm và việc hoạt động liên tục, cộng với sự thiếu kỷ cương trong việc giải trình đã gây ra nhiều vụ vi phạm kỷ luật, đặc biệt là trong lực lượng đặc nhiệm hải quân (Navy SEAL).

Hồi năm 2018, thượng sĩ Eddie Gallagher của Navy SEAL bị cáo buộc phạm tội chiến tranh trong thời gian phục vụ tại Iraq năm 2017. Cụ thể, ông này bị truy tố tội cố tình sát hại một tay súng IS bị thương và chụp ảnh cùng xác của tay súng. Ông Gallagher bị kết tội chụp ảnh cùng xác chết nhưng được tuyên trắng án các đối với cáo buộc khác.

Một lính SEAL cũng bị kết án hồi tháng 6.2019 vì liên quan vụ sát hại binh sĩ Logan Melgar thuộc lực lượng Mũ nồi xanh của lục quân Mỹ ở Mali hồi năm 2017.

Hồi tháng 1, Lầu Năm Góc thông báo tiến hành một cuộc rà soát liệu Bộ chỉ huy các chiến dịch đặc biệt (SOCOM) và Bộ chỉ huy trung tâm (CENTCOM) có đang thi hành các chương trình nhằm giảm trừ vi phạm luật chiến tranh, và liệu các vi phạm có được báo cáo đầy đủ.

Theo hạ nghị sĩ Gallego, các nhà làm chính sách thường có thói quen triển khai đặc nhiệm mà không thảo luận công khai, với hy vọng rằng chiến dịch sẽ không bị phát hiện hoặc không bị đổ bể và phải giải trình. Do đó, cuộc rà soát của Lầu Năm Góc được cho là cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa những trường hợp như ở Niger, khi mà nhiều nghị sĩ thuộc ủy ban Quân vụ thậm chí còn không biết lính Mỹ hoạt động tại đó.