Mỹ phát triển phương pháp mới điều trị các chứng bệnh thần kinh

Với việc loại bỏ một gien khiến các tế bào Schwann (Schwann cells) – tế bào phụ của mô thần kinh – tạo ra nhiều myelin (một chất giàu lipid bao quanh sợi trục của một số tế bào thần kinh, tạo thành một lớp cách điện) hơn, các nhà khoa học Mỹ tin rằng sẽ có những cơ hội mới trong điều trị tổn thương thần kinh và các bệnh về hệ thần kinh như rối loạn thần kinh ngoại biên, bệnh đa xơ cứng.

Vị trí các tế bào Schwann (Schwann cells) trên sợi trục (axon) – Ảnh: Wikipedia Commons

Theo Nature Communications, các nhà nghiên cứu Mỹ đã phát hiện ra một gien mà việc loại bỏ khiến các tế bào Schwann (Schwann cells) – tế bào phụ của mô thần kinh – tạo ra nhiều myelin (một chất giàu lipid bao quanh sợi trục của một số tế bào thần kinh, tạo thành một lớp cách điện) hơn.

Khám phá mới này sẽ mang đến những cơ hội mới trong điều trị tổn thương thần kinh và các bệnh về hệ thần kinh.

Myelin tạo thành vỏ bọc của các sợi thần kinh, qua đó xung đi nhanh hơn nhiều so với các sợi không myelin. Trong cơ thể con người, có 2 loại tế bào sản sinh ra myelin: các tế bào oligodendrocyte (loại tế bào thần kinh đệm có vai trò rất quan trọng trong hoạt động của não) trong đại não cũng như trong tủy sống và các tế bào Schwann trong phần còn lại của cơ thể. Cho đến nay, người ta tin rằng chỉ có các oligodendrocyte mới có thể đồng thời myelin hóa một số sợi trục (axon), các đầu mấu dài của tế bào thần kinh mang tín hiệu điện. Nhưng kết quả của một công trình nghiên cứu mới cho thấy các tế bào Schwann cũng có thể lan truyền myelin qua một số sợi trục.

Sau một loạt thử nghiệm, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng ở cá ngựa vằn bị đột biến gien fbxw7 liên quan đến các khối u ung thư thì có nhiều myelin hơn dự kiến. Trong thử nghiệm tiếp theo, các nhà khoa học đã loại bỏ gien này khỏi những con chuột biến đổi gien, hóa ra các tế bào Schwann riêng lẻ bắt đầu sản sinh myelin trong một số sợi trục.

Nhà nghiên cứu Kelly Monk, giáo sư tại Đại học y tế và khoa học Oregon, Mỹ, giải thích rằng việc phát hiện ra cách các tế bào Schwann có độ dẻo rất cao, sản sinh myelin ở cấp độ phân tử sẽ cho phép phát triển các phương pháp trị liệu gien mới để khôi phục myelin bị tổn thương trong các rối loạn của hệ thần kinh ngoại biên, như ở bệnh Charcot-Marie-Tut – một nhóm các bệnh lý rối loạn thần kinh ngoại biên do di truyền làm người bệnh yếu cơ ở chân, bàn tay, hoặc mất cảm giác và co thắt cơ, đi lại gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng trong việc phục hồi myelin khi hoạt động của hệ thần kinh trung ương bị rối loạn, chẳng hạn như với bệnh đa xơ cứng, khi tổn thương myelin làm chậm hoặc ngăn chặn tín hiệu điện từ não.

Vũ Trung Hương

Theo motthegioi