Mỹ nhượng bộ để tìm kiếm đột phá trong đàm phán với Trung Quốc

Khánh Ly20:58 28/07/2025

Tờ Financial Times (FT) ngày 28/7 đưa tin, Mỹ đã tạm dừng các biện pháp hạn chế xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc nhằm tránh gây gián đoạn các cuộc đàm phán thương mại với nước này, đồng thời hỗ trợ nỗ lực của Tổng thống Donald Trump trong việc thu xếp một cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình trong năm nay.

Container hàng hóa ở Liên Vân Cảng, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc ngày 13/1/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Dẫn lời các quan chức đương nhiệm và cựu quan chức, tờ báo cho biết cơ quan công nghiệp và an ninh thuộc Bộ Thương mại Mỹ – cơ quan giám sát việc kiểm soát xuất khẩu – trong những tháng gần đây đã được chỉ thị phải tránh các động thái cứng rắn đối với Trung Quốc.
Dự kiến trong ngày 28/7, các quan chức kinh tế hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc sẽ nối lại đàm phán tại Stockholm để giải quyết các bất đồng kinh tế lâu nay, vốn là tâm điểm của cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới .
Hồi đầu tháng này, “gã khổng lồ” công nghệ Nvidia cho biết sẽ nối lại việc bán các bộ xử lý đồ họa (GPU) H20 cho Trung Quốc. Động thái này đã đảo ngược một lệnh hạn chế xuất khẩu mà chính quyền Tổng thống Trump áp đặt hồi tháng Tư nhằm ngăn Trung Quốc có được các chip AI tiên tiến vì các lo ngại về an ninh quốc gia. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho biết, kế hoạch nối lại việc bán chip này là một phần trong các cuộc đàm phán của Mỹ về đất hiếm và nam châm.
Tuy nhiên, Financial Times cho biết 20 chuyên gia an ninh và cựu quan chức, trong đó có cựu phó cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Matt Pottinger, sẽ gửi thư cho ông Lutnick vào ngày 28/7 để bày tỏ quan ngại rằng động thái trên là một sai lầm chiến lược, gây nguy hiểm cho lợi thế kinh tế và quân sự của Mỹ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Mỹ - Trung đàm phán tại London: Đất hiếm có xoay chuyển cục diện?

Khi đàm phán thương mại Mỹ - Trung bước vào vòng cam go tại London, đất hiếm trở thành át chủ bài chiến lược của Bắc Kinh.

Ai sẽ nhượng bộ trước trong cuộc chơi sống còn về công nghệ và nguồn lực?

Video đang HOT

Phái đoàn Mỹ và Trung Quốc tại vòng đàm phán thương mại ở London, Anh ngày 9/6/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Theo kênh CNN ngày 10/6, khi vòng đàm phán thương mại mới giữa Mỹ và Trung Quốc diễn ra tại London, "đất hiếm" nổi lên như một công cụ đòn bẩy chiến lược của Bắc Kinh. Việc kiểm soát chuỗi cung ứng khoáng sản thiết yếu này đang trở thành tâm điểm, định hình lại cục diện cuộc đối đầu kinh tế giữa hai cường quốc.

Vòng đàm phán thương mại mới giữa Mỹ và Trung Quốc, bắt đầu tại London vào ngày 10/6, được kỳ vọng sẽ xoa dịu những căng thẳng bùng phát sau thỏa thuận đình chiến mong manh đạt được tại Geneva vào tháng trước. Dù tâm trạng ban đầu rất lạc quan với việc hai bên nhất trí giảm mạnh thuế quan trong 90 ngày, nhưng chỉ ít lâu sau, những bất đồng sâu sắc đã xuất hiện, xoay quanh hai điểm bế tắc chính: sự kiểm soát của Trung Quốc đối với khoáng sản đất hiếm và khả năng tiếp cận công nghệ bán dẫn có nguồn gốc từ Mỹ.

Đất hiếm: Công cụ mặc cả chiến lược của Bắc Kinh

Xuất khẩu đất hiếm và nam châm liên quan của Trung Quốc được dự đoán sẽ là trọng tâm chính trong các cuộc đàm phán ở London. Các chuyên gia nhận định, Bắc Kinh khó có thể từ bỏ quyền kiểm soát chiến lược đối với các khoáng sản thiết yếu này - vốn cần thiết cho nhiều loại thiết bị điện tử, xe cộ và hệ thống quốc phòng hiện đại.

Robin Xing, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc của Morgan Stanley, nhấn mạnh: "Sự kiểm soát của Trung Quốc đối với nguồn cung đất hiếm đã trở thành một công cụ được hiệu chỉnh nhưng quyết đoán để gây ảnh hưởng chiến lược. Việc Trung Quốc gần như độc quyền chuỗi cung ứng có nghĩa là đất hiếm sẽ vẫn là một con bài mặc cả quan trọng trong các cuộc đàm phán thương mại". Trung Quốc hiện kiểm soát 90% hoạt động chế biến đất hiếm toàn cầu, mặc dù các nguyên tố này có thể được tìm thấy ở nhiều quốc gia, bao gồm cả Mỹ, nhưng việc khai thác và chế biến chúng lại phức tạp, tốn kém và gây ô nhiễm môi trường.

Kể từ các cuộc đàm phán ở Geneva, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cáo buộc Bắc Kinh ngăn chặn việc xuất khẩu đất hiếm, đồng thời công bố các biện pháp hạn chế chip bổ sung và đe dọa thu hồi thị thực của sinh viên Trung Quốc. Những động thái này đã vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ phía Trung Quốc, vốn coi quyết định của Washington là sự bội ước trong các cam kết thương mại.

Mỹ sẵn sàng đánh đổi gì?

Đoàn đàm phán Mỹ, do Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent dẫn đầu, cùng với Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Jamieson Greer, sẽ gặp phái đoàn Trung Quốc do Phó Thủ tướng He Lifeng dẫn đầu.

Tổng thống Trump đã ủy quyền cho nhóm đàm phán của mình nới lỏng một số hạn chế xuất khẩu quan trọng đối với hàng hóa của Mỹ sang Trung Quốc - những hạn chế được áp đặt do lo ngại về an ninh quốc gia. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ cụ thể những gì sẽ được đưa ra. Điều chắc chắn là chính quyền Trump sẽ không chấp nhận từ bỏ một số công nghệ quan trọng mà Mỹ cho là rất cần thiết cho khả năng cạnh tranh với Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Đổi lại việc nới lỏng hoặc dừng ngay lập tức một số - hoặc có thể là phần lớn - các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, Mỹ muốn Trung Quốc giải phóng khối lượng lớn vật liệu đất hiếm. Kevin Hassett, người đứng đầu Hội đồng Kinh tế Quốc gia tại Nhà Trắng, phát biểu trên CBS rằng phía Mỹ sẽ tìm cách khôi phục dòng chảy khoáng sản đất hiếm. Ông cho biết: "Việc xuất khẩu các khoáng sản quan trọng này đã được thực hiện với tốc độ cao hơn trước, nhưng không cao bằng mức mà chúng tôi tin rằng đã đồng ý tại Geneva".

Vào sáng 9/6, ông Hassett cũng nói thêm trên CNBC rằng: "Đây là một điểm bế tắc rất quan trọng, vì Trung Quốc kiểm soát khoảng 90% đất hiếm và nam châm. Nếu họ chậm chạp trong việc gửi những thứ đó cho chúng tôi vì một số thỏa thuận cấp phép mà họ thiết lập, điều đó có khả năng làm gián đoạn sản xuất của một số công ty Mỹ phụ thuộc vào những thứ đó". Ông lấy ví dụ các công ty ô tô là những bên bị ảnh hưởng đáng kể.

Chính quyền Trump có thể cởi mở nới lỏng các hạn chế đối với một số vi mạch mà Trung Quốc coi là quan trọng đối với lĩnh vực sản xuất của mình, mặc dù Mỹ sẽ duy trì các hạn chế đối với các chip "rất, rất cao cấp của Nvidia" có khả năng cung cấp năng lượng cho các hệ thống trí tuệ nhân tạo.

Vào cuối tuần trước, Bắc Kinh dường như đã gửi tín hiệu hòa giải. Một phát ngôn viên của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết họ đã "phê duyệt một số lượng đơn nhất định" và "Trung Quốc sẵn sàng tăng cường hơn nữa trao đổi và đối thoại với các quốc gia liên quan về kiểm soát xuất khẩu để tạo điều kiện cho hoạt động thương mại". Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc cũng thông báo rằng một số nhà cung cấp Trung Quốc của các công ty Mỹ đã nhận được giấy phép xuất khẩu có thời hạn sáu tháng. Reuters cũng đưa tin các nhà cung cấp của các hãng sản xuất ô tô lớn của Mỹ như General Motors, Ford và Stellantis đã được cấp giấy phép xuất khẩu tạm thời.

Tuy nhiên, theo một báo cáo nghiên cứu của Leah Fahy và các chuyên gia khác tại Capital Economics, khả năng tiếp cận toàn cầu đối với khoáng sản đất hiếm của Trung Quốc có thể vẫn bị hạn chế hơn so với trước tháng 4 năm nay. Bắc Kinh đã trở nên quyết đoán hơn trong việc sử dụng biện pháp kiểm soát xuất khẩu như một công cụ để bảo vệ và củng cố vị thế toàn cầu của mình trong các lĩnh vực chiến lược, ngay cả trước khi chính quyền Trump tăng thuế đối với Trung Quốc trong năm nay.

Trong khi đó, Trung Quốc đang đối mặt với những khó khăn kinh tế nội bộ. Dữ liệu thương mại và giá cả được công bố hôm 9/6 đã vẽ nên một bức tranh ảm đạm cho nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của nước này. Tổng lượng hàng xuất khẩu của Trung Quốc chỉ tăng 4,8% vào tháng 5 so với cùng kỳ năm ngoái - mức giảm mạnh so với 8,1% vào tháng 4 và thấp hơn ước tính 5,0% của Reuters. Đáng chú ý, xuất khẩu sang Mỹ đã giảm mạnh 34,5%, nới rộng từ mức giảm 21% vào tháng 4, bất chấp lệnh "ngừng bắn" thương mại.

Áp lực giảm phát cũng tiếp tục đeo bám nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Vào tháng 5, Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Trung Quốc giảm 0,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Dong Lijuan, Giám đốc thống kê tại NBS, cho rằng sự sụt giảm giá sản xuất, thước đo mức thay đổi trung bình về giá mà nhà sản xuất hàng hóa và dịch vụ nhận được, là do giá dầu và khí đốt toàn cầu giảm, cũng như giá than và các nguyên liệu thô khác giảm do nhu cầu theo chu kỳ thấp. Những khó khăn kinh tế này có thể sẽ tác động đến lập trường đàm phán của Trung Quốc, nhưng với "lá bài đất hiếm" trong tay, Bắc Kinh vẫn nắm giữ một lợi thế đáng kể.

Thỏa thuận thương mại được đàm phán ra sao sau cánh cửa kín? Các thỏa thuận thương mại hiện nay đã trở thành tâm điểm chú ý, khi Tổng thống Donald Trump liên tục đe dọa mức thuế quan cao hơn đối với nhiều quốc gia, cho đến khi họ ký kết thỏa thuận mới với Mỹ. Bộ trưởng phục hồi kinh tế Ryosei Akazawa (thứ 2, trái) trong cuộc đàm phán Bộ trưởng Tài chính...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Phi thuyền bí ẩn X-37B của quân đội Mỹ vừa trở lại không gian08:27

Xe tăng Nga sống sót sau khi trúng liên tiếp 24 UAV02:50

Phát hiện hàng chục tử thi sau cánh cửa bí mật của nhà tang lễ09:07

Ấn Độ thử lửa mạng lưới "Vòm sắt": Đòn đánh hạ gục tên lửa, UAV03:03

'Lá bài' của Nhà Trắng với Trung Quốc08:33

Tàu chiến Mỹ và Venezuela 'dàn trận' ở Caribbean08:54

Mỹ dọa trừng phạt cả Nga lẫn Ukraine08:03

Giám đốc CDC Mỹ bị sa thải sau chưa đầy một tháng?09:12

Nga bác tin thả UAV sang Đức theo dõi tuyến vận chuyển vũ khí Mỹ08:21

Israel tuyên bố thành phố Gaza thành 'vùng chiến sự', phát hiện thi thể con tin07:08

Mỹ điều thêm tàu chiến, Tổng thống Venezuela tuyên bố cứng rắn08:45

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Diễn đàn Kinh tế Phương Đông lần thứ 10 dự kiến vượt kỷ lục về thoả thuận ký kết

20:24:14 03/09/2025

Theo truyền thống, diễn đàn EEF sẽ tổng kết những gì đã đạt được, thảo luận về các cơ chế khác cần được phát triển để phát triển kinh tế và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân Viễn Đông, đồng thời đề ra các kế hoạch cho triển v...

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un cam kết hỗ trợ Nga bằng 'mọi cách có thể'

20:13:58 03/09/2025

Trong phát biểu tại buổi lễ, ông Tập Cận Bình gửi lời cảm ơn đến các quốc gia đã hỗ trợ Trung Quốc trong Thế chiến II. Ông nhấn mạnh thông điệp khẳng định sức mạnh dân tộc: Nhân dân Trung Quốc là dân tộc không sợ bạo lực, tự lực và mạnh...

ASEAN đặt ưu tiên về môi trường và khí hậu

20:04:43 03/09/2025

Các cuộc họp cũng ghi nhận tiến độ trong việc phát triển Kế hoạch chiến lược ASEAN về môi trường sau năm 2025 (ASPEN) và Kế hoạch hành động chiến lược về biến đổi khí hậu ASEAN (ACCSAP).

Tòa án EU giữ nguyên thỏa thuận chuyển giao dữ liệu giữa châu Âu và Mỹ

19:56:14 03/09/2025

Trong phán quyết của mình, Tòa án chung đã kết luận rằng Mỹ đã đảm bảo mức độ bảo vệ đầy đủ cho dữ liệu cá nhân được chuyển từ EU sang các tổ chức tại Mỹ.

Tên lửa hành trình tầm xa Flamingo mới của Ukraine có khiến Nga phải 'báo động đỏ'?

19:52:11 03/09/2025

Việc Ukraine ra mắt Flamingo diễn ra trong bối cảnh các báo cáo cho thấy Lầu Năm Góc đã ngăn chặn Kiev sử dụng tên lửa tầm xa do Mỹ cung cấp, như Hệ thống Tên lửa chiến thuật Lục quân (ATACMS), để tấn công các mục tiêu bên trong lãnh th...

Chính sách cứng rắn của Mỹ thách thức tham vọng xuất khẩu vũ khí của Ấn Độ

19:51:50 03/09/2025

Tham vọng trở thành cường quốc xuất khẩu vũ khí của Ấn Độ đang vấp phải thách thức lớn từ chính sách cứng rắn của Mỹ, đe dọa làm chệch hướng chiến lược quốc phòng đầy tham vọng.

Đánh bom liều chết tại Pakistan, ít nhất 13 người thiệt mạng

19:49:07 03/09/2025

Balochistan là khu vực bất ổn của Pakistan, nơi các nhóm phiến quân thường tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào lực lượng an ninh và người dân từ Punjab đến Balochistan để kinh doanh hoặc làm việc.

Trung Quốc ghi nhận mùa Hè nóng nhất lịch sử

19:46:31 03/09/2025

CMA cho biết hiện tượng áp cao cường độ mạnh trong mùa Hè năm nay đã khiến bầu trời nhiều nơi quang đãng hơn, đồng nghĩa với việc người dân phải hứng chịu mức bức xạ nhiệt Mặt Trời cao hơn trong thời gian dài.

Tổng thống Putin tuyên bố về tính chất quan hệ giữa Liên bang Nga và Triều Tiên

19:29:23 03/09/2025

Tuy nhiên, Cố vấn của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin, ông Yury Ushakov khẳng định không có một thuyết âm mưu nào được sắp đặt như những gì Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc.

Lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ tại Liban bị tấn công

19:23:19 03/09/2025

Theo UNIFIL, quân đội Israel trước đó đã được thông báo về hoạt động dọn đường của UNIFIL trong khu vực, nằm ở phía Đông Nam làng Marwahin.

Nguy cơ cháy nổ từ pin bị bỏ lẫn trong rác

19:22:02 03/09/2025

Theo bà Valérie Rampi, người phát ngôn của Recupel, các cuộc kiểm tra định kỳ cho thấy ngày càng có nhiều pin và thiết bị điện tử nhỏ lẫn vào dòng rác không đúng.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nhận định về tiềm năng hội nghị thượng đỉnh Nga-Ukraine

19:13:28 03/09/2025

Tuy nhiên, qua các cuộc điện đàm và trao đổi trực tiếp gần đây với ông Zelensky và ông Putin, Tổng thống Erdogan nhận định rằng dù cả hai đều có thái độ tích cực, nhưng họ chưa sẵn sàng để gặp mặt.