Mỹ, Nhật chạy đua hiện đại hóa quan hệ đồng minh

Lam Vũ09:03 01/03/2023

Xung đột ở Ukraine đã làm thay đổi địa chính trị toàn cầu, buộc Nhật Bản và Mỹ phải tìm cách nâng cấp quan hệ đồng minh để đối phó hàng loạt mối đe dọa.

QUYẾT TÂM ĐỔI MỚI

Hồi tháng 1, các lãnh đạo quốc phòng và ngoại giao của Mỹ và Nhật đã cùng nhau vạch ra tầm nhìn về quan hệ đồng minh giữa hai nước trong “kỷ nguyên cạnh tranh chiến lược” hiện nay. Lầu Năm Góc cho biết một loạt sáng kiến đã được công bố nhằm tối ưu hóa thế trận lực lượng của Mỹ tại Nhật “bằng cách triển khai các khả năng linh hoạt, cơ động và bền bỉ hơn”, theo lời Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin.

Các tiêm kích F-15 của Nhật và F-16 của Mỹ tập trận chung trên biển Nhật Bản hôm 19.2. Ảnh Reuters

Trước thềm cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida diễn ra sau đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden tiếp tục nhấn mạnh nỗ lực này. “Chúng tôi đang hiện đại hóa liên minh quân sự của mình, dựa trên việc gia tăng chi tiêu quốc phòng mang tính lịch sử và chiến lược an ninh quốc gia mới của Nhật Bản”, ông Biden nói.

Trong quan hệ đồng minh giữa hai nước trước đây, Mỹ được coi là “ngọn giáo” còn Nhật là “tấm khiên”, trong đó Mỹ cung cấp sự bảo vệ với sức mạnh quân sự áp đảo. Song sự lớn mạnh nhanh chóng của quân đội Trung Quốc được cho là không thể chống lại nếu Tokyo không gia tăng đáng kể sự đóng góp và hợp tác chặt chẽ với Washington.

Thủ tướng Nhật Fumio Kishida và Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Nhà Trắng hôm 13.1. Ảnh AFP

Theo Nikkei Asia, quá trình hiện đại hóa quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Nhật bao gồm hai yếu tố chính: chú trọng các lĩnh vực mới nổi như không gian vũ trụ và không gian mạng, đồng thời tăng cường khả năng phòng thủ cho phép hai bên hợp tác chặt chẽ hơn.

Video đang HOT

Một ví dụ cho thấy nỗ lực đó hiện diện tại căn cứ không quân Yokota ở khu vực Tokyo. Tường thuật trên Nikkei Asia cho hay, một nhóm phân tích thông tin gồm 30 thành viên đã bắt đầu hoạt động từ mùa thu năm ngoái, hợp nhất nhân sự từ Lực lượng phòng vệ Nhật Bản (SDF) và quân đội Mỹ.

Nhóm này thu thập, phân tích và phản hồi thông tin tình báo thu được từ các máy bay không người lái (UAV) MQ-9 của quân đội Mỹ, hoạt động từ căn cứ của Lực lượng phòng vệ trên biển ở tỉnh Kagoshima phía tây nam. Các UAV này cung cấp dữ liệu về các vụ xâm nhập không phận có thể xảy ra.

Một cơ sở quân sự của Mỹ tại Okinawa, Nhật Bản. Ảnh Kyodo

ĐỐI MẶT TRỞ NGẠI

Tuy nhiên, các vấn đề hậu cần cản trở sự hợp tác như vậy. “Chúng tôi không thể liên lạc với quân đội Mỹ về thông tin nhạy cảm”, một quan chức cấp cao của SDF nói với Nikkei Asia. SDF và lực lượng Mỹ tại Nhật sử dụng sóng vô tuyến ở tần số khác nhau nên không thể truyền thông tin mã hóa cho nhau, gây trở ngại cho khả năng phối hợp trong trường hợp khẩn cấp.

Có những lo ngại rằng Lực lượng phòng vệ mặt đất Nhật Bản có thể không liên lạc được một cách an toàn với các thiết bị tiên tiến sẽ được sử dụng bởi trung đoàn duyên hải thủy quân lục chiến mới mà Mỹ dự định triển khai ở Okinawa vào năm 2025.

Nhật, Úc có thể cùng Mỹ và Philippines tuần tra Biển Đông

Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Manuel Romualdez ngày 27.2 cho biết các bên đang thảo luận để lực lượng Úc và Nhật tham gia tuần tra chung với Philippines và Mỹ tại Biển Đông. “Các cuộc gặp đã được sắp xếp và có thể chúng ta sẽ thấy sự tham gia của Nhật và Úc. Họ muốn tham gia các cuộc tuần tra chung để đảm bảo quy tắc ứng xử và tự do hàng hải được duy trì”, theo Reuters dẫn lời nhà ngoại giao Philippines.

Đạn dược là một vấn đề khác. Trong khi các tiêu chuẩn chung giữa 30 nước thành viên NATO giúp Mỹ và châu Âu dễ dàng cung cấp vũ khí và đạn dược cho Ukraine, thì Washington và Tokyo lại không có những tiêu chuẩn như vậy. Ngay cả những viên đạn có cùng cỡ nòng cũng có thể khác nhau về thành phần và hiệu suất, gây khó khăn cho việc chia sẻ.

Hai nước đã thảo luận về hiện đại hóa quan hệ đồng minh trong nhiệm kỳ cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, nhưng có rất ít tiến triển trong gần một thập niên. Điều đó đã và đang thay đổi. Hai bên gần đây đã công bố một tài liệu vạch ra kế hoạch “cạnh tranh chiến lược” với Trung Quốc, gồm 3 nội dung: hiện đại hóa, tối ưu hóa thế trận lực lượng và mở rộng hợp tác.

Bộ Quốc phòng Nhật đã thảo luận về khả năng Trung Quốc, CHDCND Triều Tiên và Nga phối hợp trong một cuộc xung đột ở Đài Loan. Tình huống như vậy sẽ là thách thức to lớn nếu không có khả năng xử lý nhiều mối đe dọa cùng lúc.

Chuyên gia kinh tế cảnh báo Mỹ - Trung trên đà 'va chạm nguy hiểm'

Nhà kinh tế nổi tiếng Jeffrey Sachs nhận định xung đột địa chính trị giữa hai cường quốc Mỹ - Trung Quốc có thể làm rạn nứt mối quan hệ giữa các bên không liên quan.

Ngày 13/2, nhà kinh tế người Mỹ Jeffrey Sachs đánh giá Mỹ và Trung Quốc đang ở trong tư thế "va chạm rất nguy hiểm", có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho phần còn lại của thế giới.

Thông tin trên xuất hiện trong bối cảnh hai cường quốc này đang tranh cãi và đổ lỗi cho lẫn nhau về những khinh khí cầu tầm cao trên không phận của đối phương. Washington gần đây đã cáo buộc Bắc Kinh sử dụng các khí cầu để thu thập dữ liệu tình báo của các quốc gia trên khắp 5 châu lục.

Các vụ việc liên quan đến các khí cầu tầm cao gần đây đã làm rắc rối thêm mối quan hệ giữa Washington - Bắc Kinh. Ảnh: Reuters

"Hãy coi Ukraine như một dấu hiệu cảnh báo. Chúng ta cần Trung Quốc và Mỹ nói chuyện với nhau, đàm phán với nhau, đối thoại với nhau. Điều đó không xảy ra ngay bây giờ", Tiến sĩ Sachs, Giám đốc Trung tâm Phát triển Bền vững tại Đại học Columbia nói.

Tiến sĩ Sachs cho biết xung đột địa chính trị giữa những quốc gia lớn mạnh hàng đầu có thể buộc các bên không liên quan phải chọn bên đứng, dẫn đến những mối quan hệ căng thẳng. Ông kêu gọi các nước, trong đó có những thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), tăng cường hành động để ngăn chặn các kịch bản xấu có thể xảy ra.

"Vì vậy, tôi hy vọng rằng ASEAN với tư cách là một nhóm có thể nói với Mỹ và Trung Quốc rằng: 'Đừng bắt chúng tôi phải lựa chọn. Nếu phải lựa chọn, chúng tôi muốn có quan hệ tốt đẹp với cả hai bên. Chúng tôi không muốn lựa chọn'", Tiến sĩ Sachs phát biểu bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Chính phủ Thế giới tại Dubai.

Hội nghị này tập hợp các nhà lãnh đạo, các chuyên gia toàn cầu cùng những người ra quyết định từ khắp nơi trên thế giới để chia sẻ và phát triển nhiều chính sách cần thiết trong việc định hình các chính phủ tương lai.

"Phần còn lại của thế giới phải nói rất rõ ràng rằng họ không muốn bị kéo vào các cuộc xung đột, hoặc tốt hơn hết là ngừng các cuộc xung đột bởi vì hai cường quốc lớn có thể hợp tác với nhau và tránh xung đột", Tiến sĩ Sachs nói.

Ông tin rằng cách tiếp cận trên thậm chí có thể giúp chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Theo ông, các cường quốc bên ngoài cuộc xung đột có thể bước lên và kêu gọi chấm dứt nó.

Nhà kinh tế Jeffrey Sachs cho rằng Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia là một số quốc gia có thể lên tiếng bày tỏ mối quan ngại của họ về cuộc chiến ở Ukraine.

"Vì vậy, tôi đang tìm kiếm tiếng nói của những quốc gia không tham gia trực tiếp vào xung đột. Chúng ta đã nghe từ Mỹ, chúng tôi đã nghe từ Anh, chúng ta đã nghe từ Liên minh châu Âu (EU). Chúng tôi đã nghe từ Nga, chúng ta đã nghe từ Ukraine, nhưng phần lớn thế giới vẫn đứng bên lề", ông nhấn mạnh.

Nhà kinh tế này tin tưởng nếu những quốc gia còn lại đứng lên nói rằng cuộc xung đột Nga - Ukraine đang tàn phá tất cả các bên thì nó sẽ tạo ra một sự khác biệt lớn.

Về cuộc chiến ở Ukraine, Tiến sĩ Sachs cho biết cả hai bên cần thương thảo với nhau. Ông nói thêm rằng hai bên trong đó có liên minh do Mỹ dẫn đầu và Nga đã không ngồi đàm phán với nhau, và điều đó gây bất ổn cho toàn thế giới.

Tiến sĩ Sachs kết luận: "Chúng ta đang sống trong thời kỳ mà địa chính trị thực sự thống trị nền kinh tế toàn cầu. Và chừng nào địa chính trị còn đầy chia rẽ như hiện nay, thật khó để tin rằng chúng ta sẽ có bất kỳ sự thuận buồm xuôi gió nào về mặt kinh tế".

Các thủy thủ Mỹ thu hồi những mảnh vỡ của khí cầu bị bắn hạ ngày 5/2 ở ngoài khơi Mỹ. Ảnh: AP

Đầu tháng 2, Bộ chỉ huy Phòng thủ không gian Bắc Mỹ (NORAD) đã phát hiện và bắn hạ một khinh khí cầu trên Đại Tây Dương bị nghi ngờ là khinh khí cầu do thám của Trung Quốc. Cũng trong tuần đó, Mỹ đã phát hiện và bắn hạ một vật thể khác bay qua Alaska, Yukon (Canada) và hồ Huron.

Chỉ trong vòng 8 ngày, Mỹ đã bắn hạ 4 vật thể bay liên tiếp. Các quan chức Lầu Năm Góc tin rằng tình trạng này là chưa từng có tiền lệ trong thời bình.

Về phần mình, Bắc Kinh phủ nhận cáo buộc hoạt động do thám, nhấn mạnh đó chỉ là khí cầu làm nhiệm vụ dân sự đã đi chệch hướng do hướng gió. Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên án việc Washington sử dụng vụ việc để tấn công và bôi nhọ Trung Quốc.

Ngày 13/2, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân đã lên tiếng cáo buộc các khí cầu tầm cao của Washington nhiều lần đi vào không phận của Bắc Kinh mà không xin phép. Theo quan chức trên, tính từ tháng 1/2022 đến nay, đã xảy ra ít nhất 10 vụ khí cầu Mỹ xâm phạm không phận.

Đức kêu gọi EU mở rộng hợp tác với ASEAN Ngày 14/11, Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho rằng Liên minh châu Âu (EU) cần mở rộng hợp tác với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trong bối cảnh tình hình thế giới hiện nay. Thủ tướng Đức Olaf Scholz (trái) trong cuộc họp báo với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tại Brussels (Bỉ) ngày...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu08:43

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Xung đột Nga - Ukraine trước bước ngoặt08:59

Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt08:41

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'09:08

Ông Trump sẽ đích thân kiểm kê kho vàng trị giá 425 tỉ USD của Mỹ09:43

Không chỉ Mỹ, Pháp cũng đàm phán về khoáng sản quan trọng với Ukraine09:14

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Đặc phái viên Mỹ hé lộ điều Nga - Ukraine phải làm để đạt thỏa thuận hòa bình07:56

Vụ trộm bồn cầu làm bằng 98 kg vàng: nghi phạm ra tay trong 5 phút09:08

Xe mất thắng lao xuống rãnh ven đường, ít nhất 18 người thiệt mạng tại Thái Lan01:07

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Tháng lễ Ramadan bắt đầu tại Indonesia

19:44:28 01/03/2025

Trong tháng Ramadan, những người theo đạo Hồi kiêng ăn uống từ lúc Mặt Trời mọc đến lúc Mặt Trời lặn và tập trung làm những việc tốt và củng cố đức tin của mình.

Tổng thống Ukraine đã điện đàm ngay với 2 lãnh đạo châu Âu sau khi gặp Tổng thống Trump

19:31:53 01/03/2025

Nhật Bản và Ba Lan - quốc gia thành viên NATO có chung biên giới với Ukraine - tuyên bố an ninh của châu Âu và khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là không thể tách rời . Hai bên đồng thời cam kết tăng cường hợp tác để phục hồi và tái...

Thỏa thuận khoáng sản Mỹ - Ukraine bất thành sau màn tranh cãi cấp nguyên thủ

19:29:52 01/03/2025

Về phần mình, Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng ông Putin muốn đạt được một thỏa thuận. Bên cạnh đó, ông Trump cảnh báo rằng hoặc là nhà lãnh đạo Ukraine cần đạt được một thỏa thuận, hoặc Mỹ sẽ rút lui.

Năng lượng Mặt Trời trở thành 'miếng mồi' hấp dẫn với tin tặc

18:44:05 01/03/2025

Trong bối cảnh đó, EU đang cố gắng hạn chế các mối đe dọa an ninh bằng quy định mới. Quy định mới của EU có nội dụng yêu cầu nhà điều hành các cơ sở năng lượng Mặt Trời lớn phải có cơ chế ứng phó với các cuộc tấn công.

Hiện tượng hiếm gặp: Bảy hành tinh thẳng hàng trên bầu trời đêm

18:43:12 01/03/2025

Theo Tiến sĩ Shyam Balaji, nhà nghiên cứu tại King s College London, hiện tượng này xảy ra do tất cả các hành tinh trong hệ Mặt Trời quay quanh Mặt Trời trên cùng một mặt phẳng, gọi là mặt phẳng hoàng đạo

Israel đề xuất gia hạn giai đoạn 1 của thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza

17:23:50 01/03/2025

Cùng ngày, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục duy trì thỏa thuận ngừng bắn, trao đổi con tin giữa Israel và Hamas, trong bối cảnh thỏa thuận này hết hạn vào sáng 1/3.

Cơn sốt vàng ở Mỹ 'hút' vàng thỏi từ nhiều quốc gia khác

14:11:26 01/03/2025

Rủi ro từ thay đổi thuế quan đối với vàng đã thúc đẩy các ngân hàng, nhà đầu tư và thương nhân Mỹ chuyển kim loại quý này vào Trung tâm giao dịch hàng hóa và các kho vàng khác ở New York, trong khi thông thường nó sẽ được lưu trữ ở Lond...

Mỹ áp thuế nặng lên cáp nhôm sản xuất tại Hàn Quốc sử dụng vật liệu Trung Quốc

14:08:29 01/03/2025

Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc cho biết, nguyên liệu sản xuất dây cáp nhôm được nhập khẩu từ Trung Quốc, sau đó gia công một phần tại Hàn Quốc trước khi xuất khẩu sang Mỹ.

Thủ lĩnh PKK bất ngờ kêu gọi buông vũ khí, ngừng xung đột với Thổ Nhĩ Kỳ

14:02:51 01/03/2025

Đài Al-Jazeera đưa tin thủ lĩnh Abdullah Ocalan của tổ chức đảng Công nhân người Kurd (PKK) đã kêu gọi buông vũ khí, giải thể và chấm dứt xung đột với nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thống Ukraine có phát biểu công khai đầu tiên sau khi gặp Tổng thống Trump

14:00:54 01/03/2025

Khi được người dẫn chương trình Bret Baier hỏi liệu ông có cân nhắc từ chức sau cuộc gặp "gây tranh cãi" với Tổng thống Trump, Tổng thống Ukraine Zelensky đã dứt khoát trở lời là "không".

Đồng minh hóa đối tác

13:54:28 01/03/2025

Mức độ coi trọng của EU với Ấn Độ có thể thấy ở chỗ tất cả các thành viên của Ủy ban châu Âu đều tới Ấn Độ vào dịp này.

Trung Quốc: Ít nhất 11 người thiệt mạng trong vụ tai nạn tàu thủy

13:52:39 01/03/2025

Công tác cứu hộ đang gặp nhiều khó khăn do đặc điểm địa hình phức tạp của đoạn sông này. Đoạn sông nơi xảy ra tai nạn có độ sâu trung bình hơn 60m, chiều rộng lên đến 500m và dòng chảy xiết với nhiều xoáy ngầm.