Mỹ nêu điều kiện công nhận chính quyền mới ở Afghanistan
Giới chức Mỹ cho biết, hành động của Taliban sẽ quyết định liệu Washington có công nhận chính quyền mới ở Afghanistan hay không.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price (Ảnh: Reuters).
Hãng tin Aljazeera dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price ngày 16/8 cho biết, Mỹ và các đồng minh quốc tế sẽ “theo dõi chặt chẽ” sau khi Taliban giành quyền kiểm soát ở Afghanistan cuối tuần qua và tuyên bố sẽ lập ra Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan.
“Chính quyền tương lai của Afghanistan phải là tôn trọng các quyền cơ bản của người dân, không dung túng khủng bố, bảo vệ quyền cơ bản của người dân, trong đó có quyền của phụ nữ và trẻ em gái. Đó là mới là chính phủ chúng tôi có thể hợp tác. Ngược lại, chúng tôi sẽ không ủng hộ một chính quyền không tuân thủ được những điều đó”, ông Price nói.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết thêm, cộng đồng quốc tế có sự đồng thuận về các điều kiện đối với chính quyền mới ở Afghanistan. Ông Price trích dẫn lại tuyên bố của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đưa ra sau cuộc họp khẩn hôm qua, trong đó kêu gọi hòa giải dân tộc ở Afghanistan do Afghanistan dẫn đầu và làm chủ.
Các nước thành viên Hội đồng Bảo an đều nhất trí quan điểm rằng, xung đột chỉ có thể chấm dứt thông qua các giải pháp chính trị thực tiễn và bền vững nhằm bảo vệ nhân quyền, trong đó có quyền của phụ nữ, trẻ em gái và các nhóm thiểu số.
Video đang HOT
Nga, một thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, cho biết Moscow chưa công nhận lực lượng Taliban là chính quyền mới có thẩm quyền hợp pháp ở Afghanistan nhưng sẵn sàng hợp tác với chính quyền lâm thời ở Afghanistan. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm qua cũng cho biết, Bắc Kinh sẵn sàng phát triển “quan hệ hữu nghị” với Taliban sau khi lực lượng này giành kiểm soát Afghanistan.
Chính phủ Afghanistan sụp đổ hôm 15/8 chỉ vài ngày sau khi Taliban đẩy mạnh chiến dịch tiến công, mở rộng quyền kiểm soát lãnh thổ Afghanistan. Tổng thống Ashraf Ghani cùng với một số quan chức cấp cao của chính quyền đã rời đất nước trước khi Taliban kiểm soát thủ đô và chiếm dinh tổng thống. Hiện chưa rõ hành tung của vị tổng thống Afghanistan được phương Tây hậu thuẫn, song một số nguồn tin cho biết, ông đã đến Tajikistan, sau đó đến Oman và chuẩn bị cho kế hoạch tới Mỹ.
Bình luận về diễn biến ở Afghanistan, trong bài phát biểu trên truyền hình ngày 16/8, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói, ông không hối tiếc về quyết định rút quân khỏi chiến trường Afghanistan sau 20 năm. Ông cho biết sẽ giữ nguyên kế hoạch hoàn tất rút quân khỏi Afghanistan vào cuối tháng này.
“Nhiệm vụ quân sự hiện tại của chúng tôi bị giới hạn về phạm vi và chỉ tập trung vào mục tiêu là đưa người dân và các đồng minh của Mỹ đến nơi an toàn càng nhanh càng tốt. Khi hoàn thành nhiệm vụ này, chúng tôi sẽ kết thúc việc rút quân, kết thúc cuộc chiến dài nhất của nước Mỹ”, ông Biden nói.
Chủ nhân Nhà Trắng cũng thừa nhận, chính quyền Afghanistan sụp đổ nhanh hơn so với dự đoán và điều này là do giới lãnh đạo và quân đội Afghanistan bỏ cuộc thậm chí khi chưa hề chiến đấu chống lại đà tiến công của Taliban. “Chúng tôi đã cho họ mọi cơ hội để định hình tương lai của chính mình. Điều mà chúng tôi không thể không cho họ là ý chí chiến đấu vì tương lai đó”, ông Biden nói.
Mỹ "cấm cửa" Taliban đụng vào kho tiền của Afghanistan
Quan chức Mỹ cho biết Taliban sẽ không được phép tiếp cận bất kỳ khoản dự trữ nào của Afghanistan đang được cất giữ trong các tài khoản ở Mỹ.
Các tay súng Taliban trên đường phố Kabul (Ảnh: AFP).
"Bất kỳ tài sản nào của Ngân hàng trung ương mà chính phủ Afghanistan có tại Mỹ sẽ không được cung cấp cho Taliban", một quan chức trong chính quyền Mỹ nói với AFP ngày 16/8.
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tổng dự trữ của Ngân hàng trung ương Afghanistan đạt 9,4 tỷ USD tính đến cuối tháng 4/2021. Một nguồn thạo tin cho biết hầu hết các khoản dự trữ này đều được cất giữ bên ngoài lãnh thổ Afghanistan.
Hiện chưa rõ khoản dự trữ của Afghanistan được cất giữ tại Mỹ là bao nhiêu.
Theo AFP , Mỹ cũng có thể ngăn các tổ chức đa phương như IMF và Ngân hàng Thế giới viện trợ cho Afghanistan, như những gì nước này đã làm với các chính quyền mà Washington không công nhận như Venezuela.
IMF hồi tháng 6 đã giải ngân khoản vay 370 triệu USD mới nhất cho Afghanistan, vốn được phê duyệt vào tháng 11 năm ngoái, để hỗ trợ nền kinh tế của nước này trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát.
Vào thời điểm đó, IMF cho biết chính phủ Afghanistan vẫn duy trì nền kinh tế đi đúng hướng, bất chấp "tình hình an ninh xấu đi và bất ổn gia tăng khi các cuộc đàm phán hòa bình giữa chính phủ Afghanistan và lực lượng Taliban bị đình trệ, với việc quân đội Mỹ và NATO sẽ rút quân khỏi Afghanistan vào tháng 9".
Trong khi đó, Ngân hàng Thế giới có hơn 20 dự án phát triển đang thực hiện tại Afghanistan và cho đến nay đã cung cấp 5,3 tỷ USD cho Afghanistan, chủ yếu là viện trợ không hoàn lại.
Taliban ngày 15/8 đã giành quyền kiểm soát thủ đô Kabul của Afghanistan và chiếm dinh tổng thống khi Tổng thống Ashraf Ghani cùng nhiều quan chức cấp cao của chính quyền vội vã rời khỏi đất nước.
Sputnik dẫn thông tin từ một người phát ngôn Đại sứ quán Nga tại Afghanistan Nikita Ishenko cho biết, ông Ghani rời Afghanistan cùng với 4 ô tô chất đầy tiền. Số tiền này sau đó đã được chất lên trực thăng nhưng không vừa, nên một phần đã bị bỏ lại trên đường băng.
Taliban khởi động chiến dịch tiến công để mở rộng quyền kiểm soát lãnh thổ Afghanistan từ cuối tháng 5 khi Mỹ và các nước đồng minh bắt đầu rút quân khỏi quốc gia Trung Nam Á này. Chỉ trong vài ngày gần đây, Taliban liên tục chiếm quyền kiểm soát ở hàng loạt thành phố ở Afghanistan, thậm chí, ở một số thành phố, Taliban tiến vào mà không gặp bất cứ sự kháng cự nào.
"Chiến lợi phẩm" mà Taliban thu được ngoài các tài sản mà quan chức Afghanistan để lại còn là vũ khí hiện đại của quân đội chính phủ như máy bay chiến đấu, xe bọc thép, đạn dược.
Trong suốt 20 năm mở rộng lực lượng tại Afghanistan, Taliban có nhiều nguồn thu khác nhau, trong đó có nguồn thu từ thuế tại những khu vực mà họ kiểm soát ở Afghanistan. Ngoài ra, lực lượng này cũng nhận tài trợ từ những người ủng hộ.
Một quan chức Liên Hợp Quốc cho biết Taliban có nguồn thu chính từ sản xuất và buôn bán ma túy. Hoạt động này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Afghanistan gặp nhiều khó khăn do chiến tranh tàn phá cũng như tình hình chính trị rối ren suốt hàng chục năm qua.
Mỹ rơi vào thế khó khi Tổng thống Afghanistan chạy ra nước ngoài Các cuộc đàm phán hòa bình giữa Taliban và chính phủ Afghanistan do Mỹ và đồng minh làm trung gian đã sụp đổ sau cuộc tháo chạy bất ngờ của Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani ra nước ngoài. Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani (Ảnh: Reuters). Theo Reuters, đằng sau cuộc tấn công chớp nhoáng của Taliban và sự sụp đổ chóng vánh của...