Mỹ, NATO thẳng thừng bác bỏ “lằn ranh đỏ” của Nga

Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương ( NATO) bác bỏ đề nghị của Nga về việc ngừng mở rộng về phía đông, song vẫn để ngỏ con đường ngoại giao để giải quyết các bất đồng.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg (Ảnh: Reuters).

Mỹ và NATO hôm qua đồng thời gửi phản hồi bằng văn bản đối với các đề xuất an ninh mà Nga đưa ra cuối tháng trước. Mỹ đã đề nghị Nga giữ kín nội dung văn bản phản hồi của Washington.

Phát biểu với báo giới sau khi văn bản được gửi cho Nga, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, cho biết NATO “sẽ không thỏa hiệp” về chính sách mở rộng về phía đông bởi điều đó mâu thuẫn với “nguyên tắc cốt lõi” của khối.

Người đứng đầu NATO đề cập đến 3 điểm chính trong văn bản phản hồi của liên minh này. Thứ nhất là đề xuất thiết lập lại quan hệ ngoại giao giữa NATO và Nga. Thứ hai, NATO sẵn sàng “đối thoại và lắng nghe những quan ngại của Nga”, nhưng mặt khác vẫn tôn trọng quyền của các nước lựa chọn chính sách an ninh của riêng mình. Văn bản cũng nhấn mạnh, Nga phải ngừng các hành động “gây hấn” nhằm vào các đồng minh của NATO. Thứ ba, NATO đề cập đến các thỏa thuận giảm rủi ro, minh bạch về các cuộc tập trận cũng như về kiểm soát vũ khí.

“Một giải pháp chính trị vẫn có thể đạt được, nhưng tất nhiên, Nga phải có sự hợp tác”, ông Stoltenberg nói. Người đứng đầu liên minh quân sự gồm 30 thành viên cho biết, NATO là một “liên minh phòng vệ, không muốn đối đầu”, nhưng “không thể và cũng sẽ không thỏa hiệp về các nguyên tắc” như quyền gia nhập liên minh của các nước. Ông nhấn mạnh, điều đó phụ thuộc vào nước đề nghị gia nhập và các thành viên của NATO.

Ông Stoltenberg cũng nói với các phóng viên rằng, NATO đã chuẩn bị sẵn các phương án đối phó có thể kích hoạt nhanh chóng nếu Nga “động binh” với Ukraine.

Về phần mình, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết, Đại sứ Mỹ tại Moscow John Sullivan đã trực tiếp chuyển văn bản phản hồi riêng của Mỹ về các đề xuất an ninh của Nga. Liên quan đến đề xuất của Nga yêu cầu NATO ngừng mở rộng về phía đông, không kết nạp Ukraine, ông Blinken cho biết: “Chúng tôi đã tuyên bố rõ nhất có thể. Cánh cửa của NATO luôn rộng mở, đó là cam kết của chúng tôi”.

Mặc dù Mỹ đề nghị Nga giữ kín nội dung văn bản, song ông Blinken cho biết, trong văn bản phản hồi, Mỹ đã để ngỏ con đường ngoại giao để giải quyết những bất đồng và hiện giờ “bóng đã ở bên sân của Nga”, phụ thuộc vào lựa chọn của Nga.

Nga coi việc NATO mở rộng về phía đông và kế hoạch kết nạp Ukraine là vấn đề sống còn và là “lằn ranh đỏ” mà phương Tây không nên bước qua. Tháng trước, Nga đã đưa ra một loạt đề xuất an ninh, trong đó yêu cầu Mỹ và các NATO cam kết từ bỏ chiến lược “Đông tiến”. Tuy nhiên, phương Tây đến nay tiếp tục bác bỏ đề xuất đó.

Giới quan sát nhận định, động thái tiếp theo của Nga sau các phản hồi và đề xuất của phương Tây sẽ quyết định cuộc khủng hoảng hiện nay giữa Moscow và phương Tây về vấn đề Ukraine. Hai tháng trở lại đây, Mỹ và các đồng minh cáo buộc Nga đang chuẩn bị cho kế hoạch “động binh” với Ukraine. Phương Tây cảnh báo, nếu kịch bản đó xảy ra, Nga sẽ phải hứng các lệnh trừng phạt “chưa từng có”.