Mỹ muốn sớm loại biên loạt tàu chiến đấu ven biển

Hải quân Mỹ đề xuất bắt đầu loại biên 4 tàu chiến đấu ven biển từ đầu năm sau vì không còn phù hợp với chiến lược quân sự mới.

USS Freedom, USS Independence, USS Fort Worth và USS Coronado sẽ là 4 tàu chiến đấu ven biển (LCS) đầu tiên của Mỹ bị loại khỏi biên chế vào ngày 31/3/2021 và đưa vào niêm cất, theo bản ghi nhớ của Tham mưu trưởng Hải quân Mỹ Michael Gilday được công bố hôm 2/7.

Quyết định loại biên được đưa ra dù các chiến hạm này còn tương đối mới, trong đó USS Coronado mới được đưa vào biên chế 6 năm trước. Hải quân Mỹ quyết định loại biên 4 chiếc LCS nhằm tiết kiệm chi phí trong bối cảnh còn nhiều dự án đóng tàu và nâng cấp vũ khí đang chờ ngân sách.

USS Freedom (trái) và USS Independence, hai tàu đầu tiên của dự án LCS. Ảnh: US Navy.

“4 chiến hạm này đóng vai trò quan trọng trong thử nghiệm công nghệ và vũ khí, cũng như giúp thủy thủ đoàn làm quen với lớp LCS. Tuy nhiên, chúng cần được nâng cấp mọi thứ như kết cấu, hệ thống quản lý chiến đấu và vũ khí nếu muốn duy trì hoạt động. Chi phí đầu tư sẽ quá lớn”, chuẩn đô đốc Randy Crites, phó trợ lý Bộ trưởng Hải quân Mỹ phụ trách ngân sách, cho biết hồi tháng 2.

Các tàu LCS sau khi loại biên sẽ được đặt trong trạng thái niêm cất dự bị, cho phép chúng trở lại vận hành nếu khủng hoảng nổ ra.

Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ năm ngoái công bố báo cáo cho thấy hải quân Mỹ đã chi 30 tỷ USD cho chương trình LCS kể từ năm 2004. Tính đến nay, mới chỉ có 19 tàu được đưa vào biên chế, chậm hơn nhiều so với kế hoạch 49 chiếc hoạt động trước năm 2020. Giới quan sát nhận định đây là một trong những dự án vũ khí lãng phí nhất của Lầu Năm Góc, có nguy cơ hủy hoại sức mạnh hải quân Mỹ.

Vào thời điểm năm 2004, LCS được đánh giá là chiến hạm có thiết kế hiện đại, giá rẻ, linh hoạt và tối ưu cho nhiệm vụ tuần tra các vùng biển nông gần bờ, có giao thông hàng hải nhộn nhịp như ở Trung Đông. Chúng được kỳ vọng sẽ trở thành trụ cột trong lực lượng hải quân mạnh nhất thế giới vào năm 2025.

Vấn đề lớn nhất với chương trình LCS là khái niệm tác chiến. Hải quân Mỹ đầu tư hàng tỷ USD mỗi năm để đóng tàu LCS nhưng lại không xác định rõ cách sử dụng chúng trong thực tế. Do thiết kế vội vã, lớp tàu này cũng liên tiếp gặp vấn đề với kết cấu và hệ thống cơ khí.

Các tàu chiến trước đó được chế tạo rất vững chãi để đối phó thiệt hại trong chiến đấu, trong khi LCS sử dụng vật liệu nhẹ để tiết kiệm chi phí và giảm mớn nước, cho phép chúng hoạt động ở vùng biển nông gần bờ. Điều này khiến LCS dễ bị đe dọa bởi các hệ thống phòng thủ bờ của đối phương.

Hải quân Mỹ phát triển tàu chiến đấu ven biển theo nguyên lý module, cho phép kết hợp nhiều vũ khí và thiết bị không người lái khác nhau, giúp LCS dễ dàng chuyển đổi thành các loại tàu chiến khác nhau tùy thuộc nhiệm vụ. Tuy nhiên, các module lại gặp vấn đề kỹ thuật nghiêm trọng, khiến số tàu LCS nhiều hơn vũ khí có thể lắp đặt cho chúng. Lầu Năm Góc sau đó phải ngừng theo đuổi phương án lắp module vũ khí và trang bị các khí tài cố định cho từng tàu.