Mỹ mua dữ liệu điện thoại theo dõi người nhập cư

Chính phủ Mỹ mua dữ liệu theo dõi vị trí hàng triệu chiếc điện thoại để phát hiện người đã hoặc có ý định nhập cư trái phép.

“ Bộ An ninh Nội địa sẽ dùng dữ liệu chuyển động và vị trí được lấy ra từ các ứng dụng trên hàng triệu chiếc điện thoại để phát hiện những người đã hoặc có ý định nhập cư trái phép vào Mỹ”, Wall Street Journal dẫn một số nguồn tin ngày 7/2.

Các nguồn tin cho biết Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) thuộc Bộ An ninh Mỹ dùng thông tin để xác định người nhập cư trái phép và bắt họ. Cục Hải quan và Biên phòng (CBP) sử dụng dữ liệu để tìm kiếm hoạt động của điện thoại ở những nơi bất thường, ví dụ như sa mạc dọc theo biên giới Mỹ-Mexico.

Chính phủ Mỹ chưa báo cáo việc sử dụng dữ liệu vị trí của điện thoại di động cho hoạt động thực thi pháp luật nói trên.

Lực lượng biên phòng Mỹ bắt người nhập cư bất hợp pháp gần thành phố Mission, bang Texas tháng 12/2019. Ảnh: AFP.

Giới chuyên gia nhận định việc cơ quan thực thi pháp luật Mỹ sử dụng một trong những kho dữ liệu lớn nhất về vị trí người sử dụng điện thoại là hợp pháp, bởi chính phủ đã mua quyền truy cập từ một nhà cung cấp giống cách làm của công ty tư nhân. Tòa án Mỹ chưa sử dụng dữ liệu theo cách của chính phủ nước này.

“Đây là một tình huống kinh điển khi giám sát thương mại của khối tư nhân hiện trực tiếp phục vụ cho chính quyền”, theo Alan Butler, luật sư trưởng của Trung tâm Thông tin Bảo mật Điện tử, một nhóm chuyên gia đang cố gắng thúc đẩy luật về quyền riêng tư mạnh hơn.

Hợp đồng chi tiêu liên bang cho biết một bộ phận chuyên tạo ra các sản phẩm thử nghiệm thuộc Bộ An ninh Nội địa bắt đầu mua dữ liệu vị trí của Venntel từ năm 2017. Venntel, có trụ sở tại Herndon, bang Virginia, có chung nhân sự điều hành và bằng sáng chế với Gravy Analytics, một hãng lớn trong lĩnh vực quảng cáo trên điện thoại di động.

ICE chi 190.00 USD mua giấy phép của Venntel năm 2018. CBP chi 1,1 triệu USD mua giấy phép cho ba loại phần mềm tháng 9/2019, trong đó có đăng ký sử dụng dữ liệu vị trí của Venntel.

Bộ An ninh Nội địa Mỹ và các bộ phận dưới quyền cho biết đã mua quyền truy cập dữ liệu vị trí điện thoại song từ chối thảo luận chi tiết về cách sử dụng. Các nguồn tin cho biết Bộ An ninh nội địa Mỹ có thể dùng chúng để xây dựng hướng dẫn phát hiện âm mưu vượt biên bất hợp pháp, đồng thời phát hiện và theo dõi các nhóm di dân.

“Chúng tôi không thể bình luận thay khách hàng của mình. Mọi thắc mắc về hợp đồng nên được chuyển đến Bộ An ninh Nội địa”, chủ tịch Venntel Chris Gildea nói. Trang web của Venntel cho biết công ty hỗ trợ lợi ích quốc gia thông qua “đổi mới công nghệ, độ tin cậy của dữ liệu và các kết quả đã được chứng minh”.

Di dân giặt quần áo trên dòng Rio Grande đoạn chảy qua thị trấn Matamoros, Mexico tháng 12/2019. Ảnh: AFP.

Trong cơ sở dữ liệu, mỗi điện thoại được đại diện bởi một định danh quảng cáo gồm chữ và số không liên quan đến tên chủ sở hữu. Người sử dụng điện thoại có thể thay đổi số nhận dạng trong phần cài đặt điện thoại hoặc giới hạn các ứng dụng có quyền truy cập thông tin vị trí của họ. Dù được ẩn danh, dữ liệu vị trí di động có thể được sử dụng để xác định và theo dõi cá nhân dựa trên hành vi ngoài đời của họ.

CBP cho biết họ có các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư và đặt giới hạn về cách sử dụng thông tin về vị trí điện thoại. “Dù có quyền truy cập thông tin vị trí, chúng tôi nhấn mạnh rằng chúng không bao gồm dữ liệu từ cột phát sóng điện thoại động, không được sử dụng hàng loạt và không bao gồm nhận dạng người dùng”, phát ngôn viên CPB nói. Dữ liệu từ cột phát sóng di động có thể định vị được một điện thoại cụ thể, theo Tòa án Tối cao Mỹ.

ICE ban đầu được cấp quyền sử dụng dữ liệu vị trí điện thoại động phục vụ cho đơn vị điều tra theo dõi các tổ chức vận chuyển ma túy và buôn người. Sau đó dữ liệu sẽ được chia sẻ với bộ phận chịu trách nhiệm trục xuất công dân nước khác của ICE, một nguồn tin cho biết.

“Chúng tôi không thảo luận về chiến thuật hoặc kỹ thuật thực thi pháp luật cụ thể, cũng như việc có hay không của các khả năng thực thi pháp luật nhạy cảm riêng biệt. Nhìn chung chúng tôi không sử dụng cơ sở dữ liệu về vị trí điện thoại cho các hoạt động trục xuất thông thường”, phát ngôn viên của ICE Bryan Cox nói.

Cửa hầm xuyên biên giới Mỹ-Mexico do những kẻ buôn lậu ma túy đào bên trong một nhà hàng gần San Luis, bang Arizona bị phát hiện năm 2018. Ảnh: US CBP.

Cơ quan thực thi pháp luật của Mỹ từng sử dụng dữ liệu vị trí điện thoại di động để phát hiện ra đường hầm xuyên biên giới Mỹ-Mexico của những kẻ buôn ma túy tại một nhà hàng gần San Luis, bang Arizona năm 2018. Các nguồn tin cho biết việc theo dõi dữ liệu cũng giúp bắt Ivan Lopez, chủ nhà hàng tham gia xây dựng đường hầm. Tuy nhiên, hồ sơ cảnh sát về vụ án không đề cập đế việc sử dụng điện thoại xuyên biên giới ở vị trí bất thường mà cho biết Lopez thường dừng lại theo quy luật.

Chính phủ Mỹ còn sử dụng dữ liệu tiếp thị trên điện thoại di động để thu thập thông tin tình báo ở nước ngoài, một số nguồn tin cho biết. Các hợp đồng này được liệt vào diện “mật”, do đó không thể xác định quy mô dữ liệu được các cơ quan tình báo mua.

Tòa án Tối cao Mỹ năm 2018 ra phán quyết rằng dữ liệu vị trí được lấy ra từ điện thoại di động là thông tin được bảo vệ đặc biệt vì nó có thể tiết lộ nhiều điều về các công dân. Phán quyết đặt ra các giới hạn cho việc trực tiếp khai thác dữ liệu vị trí từ các công ty điện thoại di động mà không có sự giám sát của tòa án.

Việc chính phủ Mỹ mua dữ liệu vị trí từ các công ty quảng cáo trên điện thoại di động được cho để vượt qua giới hạn trên. Các luật sư chính phủ phê duyệt chương trình do dữ liệu vị trí loại này có sẵn thông qua các trao đổi quảng cáo thương mại và phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ năm 2018 không được áp dụng.

“Trong trường hợp này, chính phủ Mỹ là một bên mua thương mại như những công ty khác. Phán quyết năm 2018 của Tòa án Tối cao Mỹ không liên quan tới trường hợp này. Chính phủ đơn giản chỉ mua một món hàng”, chuyên gia cao cấp thuộc Viện R Street Paul Rosenzweig nói.

Nguyễn Tiến (Theo WSJ)

Theo vnexpress.net