Mỹ lên kế hoạch xây kho chứa dọc biên giới Ukraine giải phóng ngũ cốc
Tổng thống Biden cho biết Washington đang lập một kế hoạch đưa số ngũ cốc còn trong kho của Ukraine ra ngoài bằng đường sắt.
Hạt ngũ cốc sau khi được thu hoạch tại nông trại ở Odessa, Ukraine, ngày 22/5/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 14/6 thông báo các kho chứa tạm thời sẽ được xây dựng dọc biên giới Ukraine với nỗ lực giúp nước này xuất khẩu nhiều ngũ cốc hơn và giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu đang gia tăng.
Theo hãng tin Reuters, kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt và phong tỏa các cảng ở Biển Đen của Ukraine, hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine đã bị đình trệ và trên 20 triệu tấn vẫn mắc kẹt trong các kho chứa trong nước. Ukraine cho biết họ đang phải đối mặt với tình trạng thiếu kho chứ cho vụ mùa mới.
Nga và Ukraine hiện là hai nguồn cung cung cấp 1/3 lúa mì cho toàn cầu. Ukraine cũng là nước xuất khẩu ngô và dầu ăn chủ lực trên thế giới.
“Tôi đang phối hợp chặt chẽ với các đối tác châu Âu để 20 triệu tấn ngũ cốc còn kẹt ở Ukraine có thể đưa ra ngoài thị trường nhằm giúp giảm giá lương thực thực phẩm. Số ngũ cốc này không thể đi qua Biển Đen”, Tổng thống Biden phát biểu tại Philadelphia.
Video đang HOT
Kể từ khi xung đột nổ ra, hai bên Ukraine và Nga đều đặt thủy lôi quanh khu vực các cảng ở Biển Đen. Hiện khoảng 84 tàu chở hàng nước ngoài, trong đó có nhiều tàu chở ngũ cốc, vẫn bị mắc kẹt trong các cảng.
Tổng thống Biden cho biết Washington đang lập một kế hoạch đưa số ngũ cốc còn trong kho của Ukraine ra ngoài bằng đường sắt. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo này lưu ý đường sắt ở Ukraine có thiết kế khổ khác với các nước châu Âu, nên ngũ cốc phải được chuyển sang đoàn tàu khác tại biên giới.
“Chính vì vậy chúng tôi sẽ xây các kho chứa tạm thời, ở biên giới với Ukraine, trong đó có biên giới với Ba Lan… Ngũ cốc có thể được chuyển từ tàu hỏa Ukraine vào các kho chứa mới, sau đó đưa lên các toa chở hàng của châu Âu và cuối cùng là đưa ra biển, đi khắp thế giới”, ông Biden nhấn mạnh kế hoạch này có thể sẽ mất nhiều thời gian.
Cùng ngày, Bộ Nông nghiệp Ukraine cho biết các nước châu Âu đang xem xét cung cấp các hầm chứa tạm thời để “bảo quản vụ thu hoạch và đảm bảo nguồn cung cấp ngũ cốc trong tương lai”.
Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Senik cho biết nước này đã thiết lập 2 tuyến xuất khẩu ngũ cốc qua Ba Lan và Romania. Ông thừa nhận những tuyến xuất khẩu trên dù “không hoàn hảo vì có những điểm tắc nghẽn”, nhưng Ukraine đang cố gắng hết sức phát triển những lộ trình này trong giai đoạn hiện nay.
Theo đó, tuyến xuất khẩu ngũ cốc qua Romania bao gồm vận chuyển bằng đường sắt đến các cảng trên sông Danube và bốc xếp hàng lên sà lan để vận chuyển đến cảng Constanta. Quá trình này phức tạp và tốn kém. Thứ trưởng Senik cho biết Ukraine hiện đang đàm phán với các nước Baltic để thiết lập thêm hành lang thứ ba cho xuất khẩu lương thực.
Ukraine cho hay cách thức tốt nhất để xuất khẩu ngũ cốc hoạt động trở lại là đi qua Biển Đen. Liên hợp quốc (LHQ) dự định lập một hành lang trên biển để Ukraine vận chuyển ngũ cốc qua các cảng với sự trợ giúp của Thổ Nhĩ Kỳ, song đến nay chưa đạt được thỏa thuận về vấn đề này.
LHQ phối hợp mở lộ trình vận chuyển lương thực ở Ukraine
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, hãng thông tấn quốc gia Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ ngày 2/6 dẫn các nguồn tin ngoại giao cho biết nước này cùng với Nga, Ukraine và Liên hợp quốc (LHQ) đang chuẩn bị lộ trình mở một hành lang để các tàu vận tải lương thực rời khỏi Ukraine một cách an toàn.
Ngũ cốc sau khi được thu hoạch tại một nông trang ở vùng Odessa, Ukraine, ngày 22/5/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Cùng ngày, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu xác nhận LHQ đã đề nghị thiết lập nhóm tiếp xúc 4 bên - gồm Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ - nhằm giải quyết hoạt động di chuyển của các tàu chở ngũ cốc từ các cảng của Ukraine và Ankara đã đồng ý về mặt nguyên tắc với đề nghị của LHQ.
Các bên đang có kế hoạch nhóm họp tại Istanbul trong vài ngày tới để thảo luận chi tiết về lộ trình di chuyển an toàn cho những con tàu chở lương thực. Hội nghị cũng dự định thiết lập một nền tảng tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) nhằm duy trì liên lạc giữa Nga và Ukraine liên quan tới hoạt động di chuyển an toàn của các tàu chở lương thực, với dự kiến khoảng 20 triệu tấn ngũ cốc được xuất khẩu ra các thị trường thế giới.
Cũng trong ngày 2/6, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố các tàu chở ngũ cốc có thể rời khỏi các cảng của Ukraine bên bờ Biển Đen thông qua "các hành lang nhân đạo" và Moskva sẵn sàng đảm bảo an toàn cho những con tàu này.
Trước đó, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres hôm 1/6 đã đưa ra cảnh báo rằng xung đột Nga - Ukraine có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu và ảnh hưởng nặng nề nhất đến các nước đang phát triển.
Phát biểu tại buổi họp báo sau cuộc gặp Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson ở thủ đô Stockholm, Tổng Thư ký Guterres cho rằng xung đột giữa Nga và Ukraine đang gây ra cuộc khủng hoảng toàn cầu về lương thực, năng lượng và tài chính. Cuộc khủng hoảng này đang ảnh hưởng đến người dân, quốc gia và những nền kinh tế dễ bị tổn thương nhất. Ông ví đây như "một cơn bão" đe dọa phá hủy nền kinh tế của nhiều nước đang phát triển.
Tổng Thư ký LHQ nhấn mạnh cuộc khủng hoảng lương thực không thể được giải quyết một cách hiệu quả khi các loại phân bón và lương thực của Nga, cũng như của Ukraine không thể tiếp cận thị trường thế giới. Do đó, ông kêu gọi nhanh chóng chấm dứt xung đột ở Ukraine.
Theo Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO), Nga và Ukraine lần lượt là các nước xuất khẩu lúa mỳ lớn nhất và lớn thứ 5 thế giới. Hai nước này đóng góp 19% nguồn cung lúa mạch thế giới, 14% lúa mỳ và 4% ngô, chiếm hơn 30% lượng ngũ cốc xuất khẩu trên toàn cầu.
Tại Ukraine - nơi được coi là "vựa" lúa mỳ của châu Âu, xung đột đã khiến lúa mỳ chưa thể thu hoạch được, trong khi các diện tích trồng ngô và hoa hướng dương không được chăm bón đúng cách. Ước tính, sản lượng ngũ cốc của Ukraine vụ mùa này có thể giảm hơn 50%.
Trong khi đó, Nga là nhà sản xuất phân bón hàng đầu, chiếm 13% sản lượng toàn cầu. Việc hoạt động xuất khẩu phân bón của Nga bị hạn chế do các biện pháp trừng phạt của Mỹ đã khiến giá mặt hàng này tăng vọt trên toàn cầu. Nông dân ở Brazil, Mỹ và các nước nông nghiệp lớn khác phải giảm sử dụng phân bón và tình trạng này có thể ảnh hưởng đến năng suất vụ mùa sau đó.
Giải pháp nào để kho lương thực chất đầy ở Ukraine ra được thị trường thế giới? Không có nhiều lựa chọn dễ dàng để ngũ cốc chất đầy trong kho tại Ukraine đi ra thị trường toàn cầu. Odessa là cảng biển huyết mạch đối với hoạt động xuất nhập khẩu của Ukraine. Ảnh: Getty Images Trận đ.ánh Gallipoli năm 1915 trong Chiến tranh thế giới thứ nhất có một phần nguyên nhân là do khủng hoảng lương thực...