Mỹ khó có cửa chen chân vào ‘Bộ tứ Norman’

Ukraine và Ba Lan có ý định đưa Mỹ vào ‘định dạng Norman’ về vấn đề xung đột ở Donbass, nhưng xem ra ý tưởng này khó trở thành hiện thực.

Kazakhstan muốn làm trung gian giữa Nga với Ukraine

Vừa qua, Tổng thống Kazakhstan Nurultan Nazarbayev đã đề xuất tổ chức cuộc hội đàm giữa các nhà lãnh đạo Nga và Ukraine, tại Kazakhstan. Tổng thống Nazarbayev nói thêm rằng, ông đã nhận được sự đồng ý của tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky trong cuộc gặp mặt trực tiếp và tuyên bố đề xuất của ông với nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin.

Bình luận về tương lai của cuộc gặp theo “định dạng Astana mới” (định dạng Astana về vấn đề Ukraiune, phân biệt với định dạng Astana về vấn đề Syria), giám đốc Viện Chiến lược Toàn cầu Ukraine là ông Vadim Karasev nói rằng, hiện tại không có tính khả thi chính trị nào trong việc tổ chức một cuộc gặp cá nhân giữa các tổng thống Nga và Ukraine là các ông Vladimir Putin và Vladimir Zelensky.

“Câu hỏi đặt ra là khả năng tư vấn của cuộc gặp, xét từ quan điểm chính trị là như thế nào?”; trong khi các cuộc gặp theo “định dạng Norman” đang là cơ chế đối thoại rất quan trọng đối với cả hai nhà lãnh đạo Nga và Ukraine – ông Karasev nói hôm 12/11 khi bình luận cho hãng tin Nga Sputnik.

Đối với Tổng thống Zelensky, cuộc gặp theo “định dạng Norman” có tầm quan trọng rất lớn, vì nó sẽ giải quyết vấn đề toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, lấy lại lãnh thổ và dân cư, là ưu tiên chính của ông ta; nhưng nó lại không có sự khả thi về một cuộc gặp như vậy từ phía Nga.

“Nga hiện nay rõ ràng đang tuân thủ quy trình đối thoại ở Minsk (thủ đô của Belarusia) và “định dạng Norman”. Thậm chí, Nga còn có lợi trong việc tổ chức cuộc gặp theo định dạng bộ tứ truyền thống này, để không ai cáo buộc rằng Nga gây áp lực với Ukraine” – chuyên gia nói.

Đồng thời, nhà khoa học chính trị Nga cũng không loại trừ rằng dư luận Ukraine có thể sẽ phản ứng tiêu cực với cuộc gặp ở Kazakhstan, bởi nó diễn ra song phương và người ta sẽ có rất nhiều điều thêu dệt về các cuộc đối thoại tay đôi kiểu này.

Do đó, các ông Putin và ông Zelensky liệu có gì để nói với nhau trong các cuộc gặp?

Ukraine và Ba Lan muốn mời thêm Mỹ vào họp trong định dạng Norman

Sự cần thiết của “định dạng Norman”

Cái gọi là “định dạng Norman” trong đàm phán về Ukraine đã tồn tại từ tháng 6 năm 2014. Khi đó, trong lễ kỷ niệm 70 năm cuộc đổ bộ của quân Đồng minh lên Normandy, lần đầu tiên các nhà lãnh đạo Nga, Ukraine, Pháp và Đức đã thảo luận về việc giải quyết cuộc xung đột ở 2 tỉnh ly khai Donetsk và Lugansk, thuộc vùng Donbass, miền đông Ukraine.

Kể từ đó, một số cuộc trò chuyện qua điện thoại và hội nghị thượng đỉnh đã diễn ra, cũng như liên lạc của các bộ trưởng ngoại giao.

Tuy nhiên, vừa qua Ukraine và Ba Lan đã nêu ý tưởng “kết nạp” thêm Hoa Kỳ vào định dạng này. Tổng thống Ukraine Zelensky lưu ý rằng “Ukraine cần sự hỗ trợ của Hoa Kỳ” trong việc giải quyết vấn đề xung đột ở miền đông nước này; còn Warsaw đề xuất chuyển các cuộc đàm phán sang “định dạng Geneva”, nghĩa là với sự tham gia của Hoa Kỳ và Ba Lan, với tư cách là một quốc gia láng giềng Liên bang Nga và Ukraine.

Tuy nhiên, các thỏa thuận ngừng bắn chỉ đạt được ở Minsk, trong các cuộc họp của nhóm liên lạc do Liên bang Nga và OSCE làm trung gian, nên ý tưởng kết nạp thêm Hoa Kỳ đã bị các bên phản đối.

Nga cho biết, chính quyền Moscow không phản đối các sáng kiến mở rộng “định dạng Norman” với sự tham gia của Hoa Kỳ và Vương quốc Anh, nhưng Pháp và Đức cũng phải đồng ý với điều này. Trong khi đó, Pháp và Đức đều không mặn mà với ý tưởng để Mỹ chen chân vào công việc nội bộ của Liên minh châu Âu.

Toàn Thắng

Theo baodatviet.vn