Mỹ kêu gọi Trung, Nhật kiềm chế

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta hôm nay kêu gọi những nỗ lực ngoại giao nhằm giải quyết cuộc tranh chấp lãnh thổ đang ngày một xấu đi giữa Nhật Bản và Trung Quốc, sau khi cảnh báo về nguy cơ chiến tranh.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta (trái) và người đồng cấp Nhật Bản Satoshi Morimoto trong cuộc họp báo tại Tokyo hôm nay. Ảnh: AFP

Phát biểu sau các cuộc gặp với giới chức Nhật Bản tại Tokyo hôm nay, ông Panetta kêu gọi các bên liên quan “bình tĩnh và kiềm chế” trong cuộc tranh chấp chủ quyền biển đảo, vốn leo thang mạnh mẽ trong tuần qua và dẫn đến làn sóng biểu tình bạo lực ở Trung Quốc.

“Rõ ràng các cuộc biểu tình và đụng độ quanh vấn đề Senkaku khiến chúng ta đều lo ngại”, ông nhắc đến quần đảo do Nhật Bản quản lý. Nó được gọi là Điếu Ngư theo tiếng Trung.

“Việc cả hai bên sử dụng các biện pháp ngoại giao để giải quyết một cách tích cực vấn đề này là vô cùng quan trọng. Giải pháp cho tranh chấp phải dựa trên những quy tắc rõ ràng và luật pháp quốc tế”. Ông khẳng định mối quan hệ tốt đẹp giữa Trung Quốc và Nhật Bản nằm trong lợi ích chung của tất cả mọi người.

Theo AFP, ông Panetta chiều qua có mặt ở Nhật Bản, bắt đầu chuyến công du 3 nước châu Á-Thái Bình dương. Chuyến thăm diễn ra khi làn sóng biểu tình chống Nhật bùng phát trở lại một cách dữ dội tại nhiều thành phố trên khắp Trung Quốc, trong đó các cơ quan ngoại giao cũng trở thành mục tiêu của bạo lực.

Trước đó phát biểu trên máy bay, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho rằng những hành động thái quá quanh tranh chấp nhóm đảo ở biển Hoa Đông có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, “gây xung đột và cuộc xung đột này sau đó có thể tiếp tục mở rộng”.

Tranh chấp chủ quyền Senkaku/Điếu Ngư bị đẩy lên cao trào khi tuần trước, Nhật Bản tuyên bố quốc hữu hóa 3 trong số 5 đảo thuộc nhóm này. Tokyo đã sở hữu một đảo thứ tư và cho thuê đảo còn lại. Những hòn đảo không người sinh sống nằm trên tuyến đường vận tải biển quan trọng và gần khu vực được cho là chứa nguồn tài nguyên khoáng sản có giá trị.

Ông Panetta khẳng định cam kết của Mỹ đối với Nhật Bản dưới hình thức một hiệp ước quốc phòng song phương là không thay đổi. Tuy nhiên, chính sách của Mỹ là không đứng về bên nào trong tranh chấp lãnh thổ.

Trong chuyến công du châu Á dài một tuần, ông Panetta cũng sẽ dừng chân ở Bắc Kinh và Auckland, nhưng lịch trình ban đầu của ông không có tên Tokyo. Cuộc tranh chấp trên có khả năng đã khiến ông thay đổi hành trình, các nhà phân tích nói.

Ngoại trưởng Nhật Bản Koichiro Gemba, người có cuộc gặp với ông Panetta sáng nay, cũng lên tiếng yêu cầu Bắc Kinh hạ nhiệt căng thẳng.

“Những cuộc biểu tình chống Nhật đang lan rộng ở quy mô chưa từng thấy. Một vài trong số đó đã chuyển thành bạo loạn. Thật sự đáng tiếc khi kinh tế Nhật Bản phải hứng chịu những thiệt hại nặng nề”, ông nói.

Các nguồn tin hôm nay cho hay các công ty Nhật Bản đang phải tạm dừng hoạt động tại Trung Quốc sau khi các nhà máy bị người biểu tình đập phá. Ông Gemba cho biết sẽ yêu cầu chính phủ Trung Quốc tiến hành các biện pháp thích hợp.

“Tôi hy vọng luật pháp và trật tự sẽ được tôn trọng”, ông nói và cam kết sẽ hợp tác với Mỹ để đảm bảo quan hệ Nhật-Trung “không bị tổn hại nghiêm trọng”.

Nhật Bản hiện là nhà đầu tư lớn nhất tại Trung Quốc. Kim ngạch thương mại hai chiều đạt 342,9 tỷ USD năm 2011, theo số liệu chính thức từ phía Trung Quốc.

Theo VNE