Mỹ, Iran âm thầm nối lại đàm phán, đạt một số tiến bộ

Mỹ và Iran đã nối lại các cuộc đàm phán gián tiếp thông qua trung gian Oman và đạt được một số tiến bộ.

Các nguồn tin chính phủ Mỹ, Iran và Israel tiết lộ với đài CNN rằng Washington đã âm thầm nối lại các cuộc đàm phán gián tiếp với Tehran từ nhiều tháng trước. Ông Brett McGurk, điều phối viên Nhà Trắng phụ trách vấn đề Trung Đông và Bắc Phi, đã được cử đến Oman để thảo luận gián tiếp với các đại diện của chính phủ Iran.

Theo nguồn tin, đàm phán được nối lại vào cuối năm ngoái, vài tháng sau khi nỗ lực khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA) sụp đổ. Chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump vào năm 2018 đã rút khỏi JCPOA, trong đó ra điều kiện rằng Tehran hạn chế chương trình hạt nhân để đổi lại việc nới lỏng trừng phạt từ Washington.

Ông Brett McGurk, điều phối viên Nhà Trắng phụ trách vấn đề Trung Đông và Bắc Phi phát biểu tại Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad, Iraq hồi năm 2017

REUTERS

Mặc dù đàm phán đã có một số dấu hiệu tiến triển, nhưng một nguồn tin cho biết các bên chưa chính thức đạt được bất kỳ thỏa thuận nào. Các bước tiến nổi bật trong đàm phán bao gồm việc Mỹ cho phép Iraq trả khoản nợ năng lượng 2,76 tỉ USD cho Iran. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, số tiền này sẽ được Iran sử dụng để mua các mặt hàng như thực phẩm và thuốc men. Washington cũng nỗ lực kêu gọi Tehran trả tự do cho 3 công dân Mỹ bị giam giữ ở Iran – điều mà Nhà Trắng gọi là ưu tiên hàng đầu.

Phía Iran đã xác nhận thông tin trên. Tờ The Washington Post dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani hôm 12.6 cho biết nước này đã trao đổi thông điệp với Mỹ thông qua trung gian là Oman vào “vài tuần trước”.

“Cơ sở của các cuộc đàm phán dỡ bỏ lệnh trừng phạt là JCPOA. Chúng tôi không có khuôn khổ mới. Chúng tôi không tán thành bất kỳ cuộc đàm phán nào cho một thỏa thuận tạm thời hoặc các thỏa thuận mới để thay thế JCPOA”, ông Kanaani nói trong một cuộc họp ngắn.

Nga khan hàng ô tô phân khúc trung bình vì cấm vận, Trung Quốc, Iran hưởng lợi

Theo các quan chức khác của Iran, nước này cũng sẽ ngừng các cuộc tấn công nhằm vào các nhà thầu Mỹ ở Syria và Iraq, mở rộng hợp tác với các thanh sát viên hạt nhân quốc tế và hạn chế bán tên lửa đạn đạo cho Nga.

Đổi lại, Iran muốn Mỹ nới lỏng trừng phạt, không bắt giữ các tàu chở dầu như đã làm gần đây nhất vào tháng 4, và không thúc đẩy các nghị quyết trừng phạt mới nhắm vào Iran tại Liên Hiệp Quốc (LHQ) hoặc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế.

Trả lời tờ The New York Times, phái đoàn của Iran tại LHQ từ chối đề cập chi tiết về các cuộc đàm phán nhưng nói rằng “điều quan trọng là tạo ra một bầu không khí mới và tiến lên từ tình hình hiện tại”.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán mới đã khiến một số quan chức Israel lo ngại rằng Mỹ và phương Tây sẽ giảm áp lực kinh tế lên Iran và sẽ không thể ngăn chặn các hoạt động hạt nhân của Tehran.