Mỹ hối thúc nối lại đàm phán về đập thủy điện Đại phục hưng
Ngày 14/5, Bộ Ngoại giao Mỹ đã hối thúc Ai Cập, Ethiopia và Sudan nối lại các cuộc đàm phán do Liên minh châu Phi (AU) bảo trợ về đập thủy điện Đại phục hưng (GERD) do Ethiopia xây dựng trên nhánh sông Nile Xanh.
Công trình xây dựng đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia ngày 20/7/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh cần hài hòa giữa những lo ngại của Ai Cập và Sudan về vấn đề an ninh nguồn nước, sự an toàn và việc vận hành đập GERD với nhu cầu phát triển của Ethiopia. Vì thế, các bên cần ngồi lại với nhau ngay để có thể đàm phán thực chất và hướng đến kết quả chung đặt dưới sự lãnh đạo của AU.
Tuyên bố nêu rõ nền tảng quan trọng cho các cuộc đàm phán này phải là Tuyên bố nguyên tắc năm 2015 và Tuyên bố tháng 7/2020 của AU. Mỹ sẽ hỗ trợ về chính trị và kỹ thuật để tạo điều kiện cho các bên đạt được một kết quả thành công.
Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra tuyên bố trên sau khi Đặc phái viên Mỹ về vùng Sừng châu Phi Jeffrey Feltman kết thúc chuyến công du 4 nước gồm Ai Cập, Sudan, Ethiopia và Eritrea từ ngày 4-13/5.
Hiện các vòng đàm phán về GERD vẫn đang bế tắc kể từ sau thất bại tại cuộc họp ở Kinshasa, CH Conggo, hồi đầu tháng trước. Tại cuộc họp này, Ethiopia đã bác bỏ đề xuất của Ai Cập và Sudan về cơ chế đàm phán, trong đó có đề cập đến vai trò hòa giải của cộng đồng quốc tế. Sau thất bại ở Kinshasa, cả 3 nước đã thông qua kênh ngoại giao để thông báo cho các đối tác khu vực và quốc tế về lập trường của mình liên quan đến đập GERD.
Hiện tại, Ethiopia vẫn giữ kế hoạch tiến hành đợt tích nước thứ hai cho đập GERD, bất chấp phản đối của Ai Cập và Sudan. Trong đợt tích nước này, Ethiopia sẽ tích trữ khoảng 18,4 tỷ m3 nước từ nhánh Nile Xanh, tăng hơn gấp 3 lần con số 4,9 tỷ m3 nước được nước này tích trữ trong đợt đầu vào năm ngoái.
Đập sông Nile: Sudan kêu gọi Ethiopia chấp nhận hòa giải của Bộ tứ
Theo phóng viên TTXVN tại Bắc Phi, ngày 22/3 tại thủ đô Khartoum, Bộ trưởng Bộ Thủy lợi và Tài nguyên nước Sudan, ông Yasser Abbas, đã kêu gọi Ethiopia chấp nhận sự trung gian của Bộ tứ quốc tế để đạt được một thỏa thuận công bằng, hợp pháp và được cả ba bên chấp nhận.
Công trình xây dựng đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia ngày 20/7/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Nhân Ngày Nước thế giới (22/3), ông Abbas nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hòa giải của Bộ tứ quốc tế bao gồm Liên hợp quốc, Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và Liên minh châu Phi (AU) để dung hòa các quan điểm, đồng thời lấy làm tiếc về việc Ethiopia đã từ chối việc trung gian hòa giải của bộ tứ này.
Vào tháng 2 vừa qua, Khartoum đề xuất mô hình hòa giải này được phía Ai Cập (một bên tranh chấp) hoan nghênh nhưng bị phía Addis Ababa từ chối. Vào thứ Năm tuần trước, Trưởng đoàn đàm phán Sudan, Mostafa al-Zubeir tuyên bố rằng đề xuất của Sudan đã được Bộ tứ chấp thuận. Bộ tứ đang tìm cách để đạt được sự đồng thuận giữa ba quốc gia, ông Zubeir nói.
Đập Đại Phục hưng Ethiopia (GERD), dự kiến trở thành nhà máy thủy điện lớn nhất ở châu Phi, được khởi công vào năm 2011, đã tạo ra một nguồn căng thẳng giữa ba nước gồm Sudan, Ai Cập và Ethiopia. Ai Cập, quốc gia phụ thuộc vào sông Nile với khoảng 97% lượng nước tưới và nước uống, xem con đập này là mối đe dọa đối với nguồn cung cấp nước của mình. Trong khi đó, Sudan lo ngại rằng các con đập của nước này có thể bị thiệt hại nếu Ethiopia hoàn thành đập GERD mà không đạt được một thỏa thuận chung.
Phía Ethiopia tuyên bố rằng năng lượng thủy điện do đập GERD tạo ra sẽ rất quan trọng để đáp ứng nhu cầu năng lượng của 110 triệu dân của nước này. Tháng 7/2020, phía Addis Ababa tuyên bố đập này đã đạt được mục tiêu hoàn thành của giai đoạn đầu tiên và sẽ tiến tới giai đoạn hai vào tháng 7/2021, cho dù có đạt được thỏa thuận hay không.
Vòng đàm phán mới nhất về đập thủy điện Đại Phục Hưng thất bại Theo hãng thông tấn chính thức của Sudan SUNA, ngày 10/1, Liên minh châu Phi (AU) thông báo vòng đàm phán mới nhất giữa 3 nước Sudan, Ai Cập và Ethiopia liên quan đập thủy điện Đại Phục Hưng (GERD) đã thất bại. Toàn cảnh công trình xây dựng đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia ngày 20/7/2020. Ảnh: AFP/TTXVN SUNA...