Mỹ dừng chương trình F-35 với Thổ Nhĩ Kỳ: Bước đi được dự đoán

Mỹ đã chính thức thông báo dừng chương trình hợp tác và cung cấp máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ sau khi Ankara nhất quyết theo đuổi thương vụ hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga.

Ngày 1/4 (giờ địa phương), Lầu Năm góc khẳng định, Mỹ sẽ dừng việc cung cấp và các hoạt động liên quan tới chương trình F-35 đối với Thổ Nhĩ Kỳ cho tới khi nước này từ bỏ hợp đồng mua S-400 của Nga. Đây là một bước đi cụ thể đầu tiên của Washington trong việc ngăn chặn đồng minh NATO mua S-400 của Nga.

Ngoài ra, một số nguồn tin quân sự cũng cho biết, những lô thiết bị huấn luyện tiếp theo và tất cả các lô hàng vật liệu liên quan của F-35 sau đó đều bị hủy.

Máy bay F-35.

Vào tháng 3-2019, một quan chức của Bộ Quốc phòng Mỹ tiết lộ, Washington có có thể giữ lại một số thiết bị F-35 để gửi thông điệp rõ ràng cho Ankara về việc Mỹ nghiêm túc trong việc yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ từ bỏ tham vọng sở hữu S-400. Trước đó, Thổ Nhĩ Kỳ thông báo sẽ nhận S-400 trong tháng 7 tới đây.

Theo chương trình phát triển, sản xuất F-35, tất cả máy bay sẽ được lắp ráp tại Mỹ từ những bộ phận, linh kiện được sản xuất từ nhiều nước đồng minh. Trong quy trình đó, Thổ Nhĩ Kỳ đảm nhiệm chế tạo khung thân, càng đáp và màn hình hiển thị trong buồng lái. Lầu Năm góc được cho là đang tính toán phương án loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi dự án chế tạo F-35 vì thương vụ S-400 này.

Một trận địa S-400 của quân đội Nga.

Thổ Nhĩ Kỳ mua F-35 để thay thế các máy bay chiến đấu thế hệ cũ cũng do Mỹ sản xuất như F-4 Phantom và F-16 Fighting Falcon. Mỹ đã ký với Thổ Nhĩ Kỳ hợp đồng mua 30 máy bay F-35 và dự kiến đặt thêm 70 chiếc sau khi hoàn tất hợp đồng đầu tiên. Phi công Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang tham gia khóa huấn luyện bay chuyển loại F-35 tại Căn cứ không quân Luke, bang Arizona, Mỹ. Nếu thuận lợi, Ankara dự định sẽ được đưa F-35 vào hoạt động vào tháng 11-2019.

Mỹ và các đồng minh NATO khác lo ngại radar của S-400 được Thổ Nhĩ Kỳ mua có thể học cách phát hiện và lần theo dấu vết của F-35, khiến tiêm kích tàng hình thế hệ 5 này không thể tránh được vũ khí của Moscow nếu xảy ra đụng độ trong tương lai.

Phi công Thổ Nhĩ Kỳ (đứng hai bên) đang tham gia khóa huấn luyện bay chuyển loại F-35 tại Mỹ.

Washington luôn đặt vấn đề về tính tương thích của S-400 với các hệ thống vũ khí đang nằm trong biên chế của NATO. Mỹ tin rằng hợp đồng bán S-400 chô Thổ Nhĩ Kỳ là một phần trong những nỗ lực của Nga nhằm phá vỡ liên minh này.

Trong nỗ lực thuyết phục Ankara từ bỏ kế hoạch mua S-400, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã đề xuất cung cấp hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot với một thỏa thuận giảm giá đã hết hạn vào tháng 3 năm nay. Thổ Nhĩ Kỳ cũng thể hiện sự quan tâm tới Patriot nhưng vẫn không từ bỏ việc mua S-400.

Bất đồng liên quan tới F-35 là một trong những căng thẳng mới nhất giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, bên cạnh một loạt vấn đề khác như Thổ Nhĩ Kỳ yêu cầu Mỹ dẫn độ giáo sĩ Hồi giáo Fethullah Gulen, sự khác biệt về chính sách Trung Đông, cuộc chiến ở Syria hay chính sách trừng phạt Iran.

Ngân Anh

Theo nghenhinvietnam