Mỹ dùng 400 triệu đô làm ‘đòn bẩy’ để Iran thả tù nhân

Bộ Ngoại giao Mỹ thừa nhận khoản tiền 400 triệu USD đã được tận dụng làm “đòn bẩy” để buộc Iran giữ cam kết trao đổi 5 tù nhân.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) và người đồng cấp của Iran Mohammad Javad Zarif. Ảnh: AP

BBC dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby hôm qua cho biết khoản tiền trên được thương thuyết riêng rẽ với việc trả tự do cho 5 người Mỹ. Tuy nhiên, số tiền chỉ được chuyển cho Iran sau khi Tehran phóng thích các tù nhân này.

Iran thả những công dân Mỹ hồi tháng một để đối lấy 7 người Iran bị giam giữ. Cùng ngày hôm đó, Mỹ chuyển cho Iran 400 triệu USD bằng đường hàng không. Thời điểm trùng hợp của hai sự việc khiến các nghị sĩ đảng Cộng hòa cáo buộc chính quyền Tổng thống Barack Obama chi tiền chuộc công dân.

Tuy nhiên, Nhà Trắng khẳng định số tiền được trao trả theo một cuộc tranh cãi tài chính với Iran từ trước cách mạng Hồi giáo năm 1979. Đây là số tiền Iran dùng làm quỹ tín thác để mua vũ khí Mỹ.

“Chúng tôi có thể kết luận nhiều vấn đề ngoại giao trong vòng 24 giờ”, ông Kirby nói. “Chúng tôi đã cố tình tận dụng thời điểm đó”.

Ông thêm rằng Mỹ lo ngại Iran có thể rút lại cam kết trao đổi tù nhân nên đã giữ lại số tiền tới phút chót.

Tờ Wall Street Journal đưa tin giới chức Mỹ được yêu cầu máy bay chở tiền mặt ở Geneva không được cất cánh đến Iran cho đến khi một máy bay của không quân Thụy Sĩ chở 3 trong số các công dân Mỹ rời khỏi Tehran.

“Chúng tôi sẽ thật ngu ngốc, thiếu thận trọng và vô trách nhiệm nếu không cố gắng và duy trì đòn bẩy này tối đa”, ông Kirby nói. “Vì thế nếu hỏi liệu có mối liên quan nào ở sự việc này hay không, tôi sẽ không phủ nhận điều đó”.

Thượng nghị sĩ Mark Kirk, chủ tịch tiểu ban về vấn đề tài chính ngân hàng ở thượng viện Mỹ, đang yêu cầu quốc hội điều trần về vấn đề trên. Ông cho rằng đây là “cách duy nhất để người dân Mỹ biết rõ liệu tiền thuế của họ có bị chuyển thẳng đến Vệ binh Cách mạng Hồi giáo khủng bố của Iran”.

Anh Ngọc

Theo VNE