Mỹ đổi ý về văn bản liên quan COVID-19 ở LHQ, Trung Quốc ‘thấy sốc và đáng tiếc’
Một nhà ngoại giao Trung Quốc mới đây tố Mỹ bất ngờ thay đổi sau khi ủng hộ bản dự thảo nghị quyết của HĐBA LHQ về đối phó với dịch bệnh COVID-19.
Nhà ngoại giao Trung Quốc nói họ “cảm thấy sốc và đáng tiếc” khi Mỹ bất ngờ thay đổi ý định, trong khi đó Mỹ phủ nhận và nói chưa bao giờ đồng ý với dự thảo. Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết nước này đã làm việc mang tính xây dựng, cáo buộc Trung Quốc liên tục ngăn chặn việc đạt được sự thỏa hiệp trong các cuộc đàm phán.
Cụ thể, trong hơn 6 tuần, 15 thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) đã cố gắng thống nhất văn bản để ủng hộ lời kêu gọi của Tổng thư ký Antonio Guterres về một thỏa thuận ngừng bắn toàn cầu, để thế giới có thể tập trung vào xử lý đại dịch COVID-19.
Trụ sở Liên hợp quốc tại New York tạm thời đóng cửa hồi 10/3. (Ảnh: Reuters)
Nhưng các cuộc đối thoại đã bị đình trệ khi Mỹ và Trung Quốc bất đồng trong việc có nhắc đến Tổ chức Y tế Thế giới hay không, theo Reuters. Mỹ không muốn đề cập, Trung Quốc muốn đề cập, trong khi một số thành viên khác cho rằng việc này là vấn đề ngoài lề.
Cuối thứ 5 (7/5), HĐBA dường như đã đạt được thỏa thuận. Thay vì nêu tên WHO, văn bản dự thảo nhắc đến “các cơ quan y tế chuyên trách”. Mỹ không đồng ý đề xuất này vì nó rõ ràng nhắc đến WHO, theo các nhà ngoại giao.
Nghị quyết cần 9 phiếu ủng hộ và không có sự bác bỏ nào của Pháp, Nga, Anh, Mỹ hay Trung Quốc để được thông qua. Các nhà ngoại giao cho biết, trong các cuộc đàm phán, cả Trung Quốc và Mỹ đều có thể sẽ phủ quyết vì việc WHO có được đề cập hay không.
Video: WHO lên tiếng sau khi Mỹ cắt tài trợ
Các nhà ngoại giao và nhà phân tích nói rằng họ có thể thúc đẩy sự đoàn kết toàn cầu bằng cách ủng hộ lời kêu gọi ngừng bắn của TTK LHQ Guterres.
Washington đã ngừng tài trợ cho WHO sau khi Tổng thống Trump cáo buộc họ hỗ trợ lan truyền thông tin sai lệnh của Trung Quốc về dịch bệnh. WHO phủ nhận điều này.
Mỹ ngăn thông qua lệnh ngừng bắn toàn cầu vì WHO
Mỹ ngăn cản Hội đồng Bảo an bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết kêu gọi ngừng bắn toàn cầu do có nội dung ủng hộ WHO.
Nghị quyết kêu gọi ngừng bắn toàn cầu do Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đề xuất hôm 23/3, kêu gọi chấm dứt chiến sự tại các khu vực xung đột trên toàn thế giới để chính phủ các nước tập trung giải quyết Covid-19.
Tuy nhiên, những nỗ lực để nghị quyết được thông qua của Hội đồng Bảo an đã bị cản trở bởi tranh cãi giữa Mỹ và Trung Quốc. Mỹ phản đối nội dung kêu gọi ủng hộ hoạt động của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong thời gian đại dịch, còn Trung Quốc nhấn mạnh phải đề cập và ủng hộ WHO.
Một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hồi tháng 2. Ảnh: AFP.
Tối 7/5, các nhà ngoại giao Pháp đưa ra dự thảo nghị quyết, đề cập tới một "cơ quan y tế chuyên trách" của LHQ, đề cập gián tiếp tới WHO. Dự thảo này ban đầu được cho là nhận được sự ủng hộ của Mỹ. Tuy nhiên, tới sáng 8/5, Mỹ đã "phá vỡ im lặng", phản đối cụm từ "cơ quan y tế chuyên trách" và ngăn cản các thủ tục để đưa ra hội nghị bỏ phiếu.
"Chúng tôi hiểu là vấn đề này đã đưa ra được thỏa thuận, nhưng có vẻ như họ (Mỹ) đã thay đổi quan điểm", một nhà ngoại giao phương Tây nói.
Phát ngôn viên của phái đoàn Mỹ tại LHQ cho rằng nếu giải pháp ngừng bắn đề cập tới WHO, cần đưa vào nội dung chỉ trích cách Trung Quốc và WHO xử lý đại dịch.
"Chúng tôi cho rằng Hội đồng Bảo an nên đưa ra nghị quyết chỉ giới hạn ủng hộ lệnh ngừng bắn, hoặc nghị quyết mở rộng trong đó yêu cầu quốc gia thành viên cam kết minh bạch và giải trình trách nhiệm trong bối cảnh Covid-19. Minh bạch và dữ liệu đáng tin cậy là cần thiết để giúp thế giới chống lại đại dịch đang và sắp diễn ra", phát ngôn viên Mỹ nói.
Dù nghị quyết chỉ mang tính biểu tượng nhưng nó diễn ra ở thời điểm quan trọng. Từ khi Tổng thư ký Guterres kêu gọi lệnh ngừng bắn toàn cầu, các phe phái vũ trang ở hơn 10 nước đã ngừng bắn. Tuy nhiên, nếu những quốc gia quyền lực nhất thế giới không đồng thuận, sẽ làm lung lay những nỗ lực duy trì lệnh ngừng bắn của ông Guterres.
Hội đồng Bảo an sẽ tiếp tục thảo luận trong tuần tới để giải quyết bế tắc.
Trump hồi tháng 4 tuyên bố cắt ngân sách cho WHO với lý do tổ chức này đã thông đồng với Bắc Kinh, che giấu tính nghiêm trọng của Covid-19 ở Trung Quốc, khiến nhiều quốc gia lãng phí thời gian quý báu để chuẩn bị ứng phó và trì hoãn quyết định hạn chế đi lại, dù WHO và Bắc Kinh đều phủ nhận.
Hơn 210 quốc gia, vùng lãnh thổ đã xuất hiện Covid-19 sau khi dịch khởi phát ở Vũ Hán, Trung Quốc vào tháng 12/2019, khiến hơn 4 triệu người nhiễm, hơn 276.000 người chết. Mỹ hiện là vùng dịch lớn nhất thế giới với hơn 1,3 triệu ca nhiễm và gần 79.000 ca tử vong.
Tổng thư ký LHQ kêu gọi chấm dứt 'làn sóng hận thù' vì dịch bệnh Tổng thư ký Liên Hợp Quốc cho biết đại dịch virus corona đã gây ra "làn sóng thù hận, bài ngoại và gieo rắc sự sợ hãi". Ông kêu gọi chấm dứt tình trạng này trên toàn cầu. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres nói rằng tình trạng phân biệt chủng tộc nhắm vào người nước ngoài đã gia tăng cả...