Mỹ do thám Tổng thống Nga Medvedev tại thượng đỉnh G20

Các tài liệu được cựu nhân viên CIA Edward Snowden tiết lộ cho thấy, vào năm 2009, Mỹ đã bí mật do thám Tổng thống Nga khi đó là Dmitry Medvedev khi ông tới Anh tham dự hội nghị thượng đỉnh G20.

Tổng thống Mỹ Barack Obama và người đồng cấp Nga Dmitry Medvedev gặp nhau tại G20 năm 2009.

Theo các tài liệu bị rò rỉ mà tờ Guardian được xem, các gián điệp Mỹ tại Anh đã chặn các liên lạc tối mật của ông Medvedev tại London khi đó.

Chi tiết của vụ chặn liên lạc này được nêu ra trong một cuộc tài liệu của Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ (NSA) và được chia sẻ với các quan chức cấp cao của Anh, Autralia, Canada và New Zealand.

Tài liệu cho thấy NSA đã tin rằng có thể phát hiện ra “một sự thay đổi trong cách thức truyền tín hiệu của ban lãnh đạo Nga”.

Tiết lộ trên đã chứng tỏ tầm quan trọng của đơn vị gián điệp Mỹ tại căn cứ quân sự Menwith Hill của không quân hoàng gia Anh tại Harrogate, Bắc Yorkshire, nơi hàng trăm nhà phân tích của NSA lưu trú tại đây, cùng các nhân viên của Cơ quan tình báo thông tin của Anh (GCHQ).

Tài liệu trên được phác thảo vào tháng 8/2009, bốn tháng sau chuyến thăm của ông Medvedev, người cũng có mặt cùng các nhà lãnh đạo khác tại London như Tổng thống Mỹ Barack Obama để tham dự một sự kiện do Thủ tướng Anh khi đó Gordon Brown chủ trì.

Cũng theo các tài liệu được Snowden tiết lộ, Cơ quan tình báo thông tin của Anh (GCHQ) đã chặn liên lạc của các chính trị gia nước ngoài tại G20 hồi năm 2009.

Theo đó, máy tính của các quan chức và chính trị gia tham dự G20 đã bị theo dõi và các cuộc điện thoại của họ bị chặn theo yêu cầu của chính phủ Anh. Các tổ chức tình báo Anh còn thiết lập các quán cà phê internet giả để thu thập thông tin là các đồng minh.

Tiết lộ trên gây lo ngại trong bối cảnh Anh chuẩn bị chủ trì một hội nghị thượng đỉnh khác vào tuần này, – thượng đỉnh G8.

Ông Medvedev tới London hôm 1/4/2009 và NSA đã chặn các liên lạc từ phái đoàn của ông ngay trong ngày hôm đó, theo tài liệu của NSA có tựa đề “Liên lạc của ban lãnh đạo Nga hỗ trợ Tổng thống Dmitry Medvedev tại thượng đỉnh G20 ở London – bị chặn tại căn cứ Menwith Hill”.

Tài liệu bắt đầu với 2 bức ảnh chụp ông Medvedev đang mỉm cười bên cạnh Tổng thống Obama và Thủ tướng Brown trong các cuộc thảo luận song phương trước hội nghị chính.

Tài liệu viết: “Đây là bản phân tích về hoạt động truyền tín hiệu hỗ trợ chuyến thăm của Tổng thống Dmitry Medvedev tới London. Báo cáo viết chi tiết sự thay đổi trong cách thức truyền tín hiệu của ban lãnh đạo Nga. Hoạt động truyền tín hiệu đã được phát hiện xuất phát từ đại sứ Nga tại London và các liên lạc được tin là nhằm hỗ trợ Tổng thống Nga”.

Việc NSA chặn tín hiệu của ban lãnh đạo Nga tại G20 diễn ra ít giờ sau khi ông Obama và Medvedev gặp nhau lần đầu tiên. Mối quan hệ giữ hai nhà lãnh đạo Nga vẫn tốt trước hội nghị G20 với một loạt các cuộc điện đàm cũng như thư từ, và cả hai ông đều muốn thiết lập một mối quan hệ tin cậy nhằm thảo luận cuộc khủng hoảng ngân hàng và giải trừ hạt nhân.

Sau các cuộc thảo luận chung hôm 1/4, hai nhà lãnh đạo Nga-Mỹ đã ra tuyên bố chung nói rằng họ có ý định “thúc đẩy hơn nữa việc cắt giảm và hạn chế vũ khí tấn công chiến lược theo một hiệp ước về không phổ biến vũ khí hạt nhân”.

Một quan chức Nhà Trắng từng miêu tả cuộc hội đàm của họ là “cuộc gặp đầu tiên rất thành công, với trọng tâm là các vấn đề thực sự”.

Quan chức Mỹ nói thêm rằng việc hai nhà lãnh đạo cởi mở về các vấn đề họ nhất trí và bất đồng là rất quan trọng. Ông Obama đã nhấn mạnh tới sự thẳng thắn, quan chức này tiết lộ thêm.

Mặc dù Nga và Mỹ vẫn được tin là thường xuyên do thám nhau, nhưng việc phát hiện các hành động theo dõi như vậy là khá hiếm.

Tiết lộ mới nhất sẽ gây “bẽ mặt” cho Nhà Trắng trong bối cảnh ông Obama chuẩn bị gặp Tổng thống Vladimir Putin, người kế nhiệm ông Medvedev hồi năm ngoái, bên lề hội nghị thượng đỉnh G8 ở Anh vào tuần này.

Nga và Mỹ từ lâu vẫn hay phàn nàn về quy mô các hoạt động do thám của nhau và chuyện trục xuất các nhà ngoại giao kiểu “ăn miếng trả miếng” thường xuyên diễn ra giữa hai nước.

Một năm sau khi ông Obama gặp ông Medvedev, Washington tuyên bố đã phá vỡ một mạng lưới gián điệp tinh vi của Nga, chuyên tiến hành các chiến dịch chìm tại Mỹ. 10 công dân Nga sống tại Mỹ đã bị bắt sau đó.

Hồi tháng trước, Nga đã bắt giữ một công dân Mỹ tại Mátxcơva với cáo buộc người này là một điệp viên CIA.

Nghi vấn về căn cứ Menwith Hill

Căn cứ Menwith Hill tại Bắc Yorkshire.

Các tiết lộ mới đã cho thấy tầm quan trọng của căn cứ quân sự Menwith Hill và làm nảy sinh những nghi vấn về mối quan hệ của căn cứ này với cơ quan tình báo Anh và ai chịu trách nhiệm giám sát nó. Căn cứ rộng 227 héc-ta đã được cho người Mỹ thuê vào năm 1954 và NSA đã có sự hiện diện thường xuyên ở đó kể từ năm 1966.

Menwith Hill thường được miêu tả là căn cứ do thám lớn nhất thế giới, với 33 quả cầu trắng khổng lồ chứa các đĩa vệ tinh.

Là một căn cứ Mỹ ngoại trừ cái tên, Menwith Hill có các chuyên gia tình báo Anh hợp tác cùng các đồng nghiệp NSA, mặc dù không rõ các quan này thu thập và chia sẻ thông tin như thế nào, và hoạt động dưới cơ sở pháp lý nào.

Theo Dantri