“Mỹ do dự, Nhật sẽ nhảy vào Biển Đông nếu Trung Quốc gây chiến”

Nhật Bản đã có 70 năm “ngủ đông” trên trường quốc tế trong khi Trung Quốc ngày càng hung hăng, hiếu chiến trên Hoa Đông và Biển Đông.

Arthur Herman, thành viên cao cấp Viện Hudson ngày 7/10 bình luận trên Asia Nikkei Review, chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Tập Cận Bình đã đánh thức một người khổng lồ đang ngủ. Sau khi Nhật Bản bất ngờ tấn công Trân Châu Cảng, Đô đốc Isoroku Yamamoto – người đề ra kế hoạch tấn công được cho là đã nói: “Tôi sợ rằng chúng ta đã đánh thức một người khổng lồ đang ngủ” khi nhận ra khả năng bao la của Mỹ để vận động cho chiến tranh.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, ảnh: AP.

Người khổng lồ đang ngủ trong trường hợp này là Nhật Bản đã có 70 năm “ngủ đông” trên trường quốc tế trong khi Trung Quốc ngày càng hung hăng, hiếu chiến trên Hoa Đông và Biển Đông, đe dọa cả nhóm đảo Senkaku Nhật Bản đang quản lý.

Liên minh hàng hải

Quốc hội Nhật Bản gần đây đã thông qua dự luật an ninh mới, diễn giải lại Điều 9 Hiến pháp 1946 cấm sử dụng lực lượng quân sự ở nước ngoài, ngoại trừ trong các trường hợp tự vệ quốc gia. Thủ tướng Shinzo Abe đã giải thích lại về khái niệm “tự vệ quốc gia” còn có nghĩa là các hoạt động quân sự chung với các nước khác, trong đó có Hoa Kỳ, cũng như các hoạt động bên ngoài lãnh thổ Nhật Bản.

Bản thân Nhật Bản không gây trở ngại đáng kể cho các hành động ngày một ngang ngược của Trung Quốc đã gây ra sự phẫn nộ trên khắp châu Á, đặc biệt là hoạt động bồi lấp, xây dựng, quân sự hóa đảo nhân tạo bất hợp pháp ở Biển Đông mà Trung Quốc tiến hành, diện tích đủ lớn làm nơi cất hạ cánh cho các máy bay quân sự, can thiệp thô bạo vào tự do của các quốc gia khác.

Nhưng cùng với Hoa Kỳ, Nhật Bản hiện nay có thể cung cấp các yếu tố quyết định cho việc xây dựng một liên minh hàng hải quốc tế sẵn sàng ngăn chặn các hành động xâm lược bất chính từ Trung Quốc, đồng thời cung cấp sức mạnh công nghệ quân sự tiên tiến cần thiết để trung hòa các nỗ lực của Bắc Kinh tìm kiếm quyền bá chủ ở khu vực Đông Á.

Lập trường của Thủ tướng Shinzo Abe về việc sử dụng quân đội Nhật Bản đã được nhiều quốc gia công nhận là cần thiết trong một thế giới toàn cầu hóa, nơi các mối đe dọa như các cuộc tấn công tên lửa đạn đạo đã vượt khỏi biên giới quốc gia, giúp các nước khác bảo vệ chính họ có thể là những việc đầu tiên của chiến lược phòng thủ Nhật Bản tự bảo vệ mình.

Mỹ suy giảm vai trò

Sự hiện diện của Mỹ ở khu vực đã giảm đi khi hải quân ngày càng bị thu hẹp quy mô, Tổng thống Barack Obama trở nên rụt rè hơn với Trung Quốc trong khi Bắc Kinh thì ngày một hung hăng, bất chấp những tuyên bố của Nhà Trắng về chiến lược xoay trục sang châu Á – Thái Bình Dương. Nhiều nhà phê bình cho rằng Mỹ đang thúc đẩy Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản thành công cụ thúc đẩy lợi ích của Hoa Kỳ.

Bản thân Thủ tướng Shinzo Abe cũng nhận ra rằng, khi đã là nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới, Nhật Bản phải tự xây dựng đòn bẩy quân sự của riêng mình để đối phó hiệu quả với hành vi bành trướng của Trung Quốc. Đó là lý do tại sao ông Shinzo Abe kêu gọi ngân sách quốc phòng năm 2016 lớn nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh Thế giới II.

Tầm nhìn xa làm cho Nhật Bản có một quân đội hiện đại, có thể sát cảnh với đồng minh đối tác như Hoa Kỳ, Úc, Ấn Độ, thực sự sẽ được các nước láng giềng châu Á – Thái Bình Dương chào đón. 70 năm qua là vai trò của người Mỹ, bây giờ đã đến lượt Nhật Bản chịu trách nhiệm bảo vệ mình và chống lại các hành vi thù địch, hiếu chiến của Trung Quốc. Đó là thực tế mới của châu Á thế kỷ 21.

Nhiều nước phương Tây vẫn chưa bị đánh thức là thực tế, bao gồm cả Nhà Trắng. Tuy nhiên Thủ tướng Shinzo Abe đã có những bước đi cụ thể, mặc dù ông vẫn cần một đồng minh mạnh mẽ như Hoa Kỳ. Chỉ có điều ông sẽ phải chờ Tổng thống Mỹ tiếp theo, một người khổng lồ hoàn toàn tỉnh táo ở bên cạnh Nhật Bản mới.

Hồng Thủy

Theo giaoduc