Mỹ định dùng uranium cấp độ vũ khí cho thí nghiệm năng lượng hạt nhân
Theo các chuyên gia, việc này có thể khuyến khích các quốc gia khác làm giàu uranium theo cách tương tự để chế tạo bom nguyên tử.
Các cựu quan chức Bộ Ngoại giao và cơ quan quản lý hạt nhân Mỹ hôm 30.5 kêu gọi Bộ Năng lượng nước này cân nhắc lại kế hoạch sử dụng uranium được làm giàu ở mức cao trong một thí nghiệm sản xuất năng lượng hạt nhân.
Theo hãng tin Reuters, Bộ Năng lượng Mỹ và 2 công ty dự tính sẽ chia sẻ kinh phí thực hiện thí nghiệm lò phản ứng clorua hóa lỏng (MCRE) tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Idaho, sử dụng hơn 600 kg nhiên liệu chứa uranium làm giàu 93%. Uranium làm giàu ở mức cao, tức hơn 90% đồng vị phân hạch U-235, có thể được dùng để chế bom.
Các đối tác trong thí nghiệm, bao gồm công ty TerraPower LLC do tỉ phú Bill Gates hỗ trợ, hy vọng thí nghiệm kéo dài 6 tháng này sẽ dẫn đến đột phá về lò phản ứng hạt nhân giúp giảm ô nhiễm liên quan đến thay đổi khí hậu.
Phòng thí nghiệm Quốc gia Idaho, một địa điểm nghiên cứu hạt nhân của Bộ Năng lượng Mỹ. Ảnh REUTERS
“Thiệt hại đối với an ninh quốc gia có thể vượt quá bất kỳ lợi ích tiềm tàng nào từ công nghệ năng lượng nặng tính phỏng đoán này”, các chuyên gia cho biết trong một bức thư gửi cho các quan chức của Bộ Năng lượng. Họ lo sợ sự gia tăng các thí nghiệm như vậy sẽ làm tăng nguy cơ các lực lượng phiến quân có thể chiếm giữ urainum để tìm cách chế tạo vũ khí hạt nhân.
Ông Alan Kuperman, giáo sư Trường Chính sách Công LBJ tại Đại học Texas (Mỹ), nói trong bức thư: “Thật sốc khi Bộ Năng lượng, thậm chí không thông báo cho công chúng, lại làm suy yếu chính sách kéo dài hàng thập niên của lưỡng đảng Mỹ về việc ngăn chặn sự phổ biến vũ khí hạt nhân”.
Israel nói có thể tấn công nếu Iran làm giàu uranium trên 60%
Bộ Năng lượng cho biết uranium được làm giàu cao (HEU) là cần thiết đối với lò phản ứng thử nghiệm nhỏ. Nếu sử dụng uranium chỉ ở mức 20% tinh khiết, thì lõi lò phản ứng sẽ cần phải cao hơn khoảng 3 lần, rộng hơn 3 lần và chứa thể tích muối nhiên liệu gấp 40 lần. Sau khi thí nghiệm kết thúc, lò phản ứng sẽ bị vô hiệu hóa và bị loại bỏ, theo trang U.S News.
Iran: Các báo buộc về làm giàu urani đến mức chế tạo bom đã được giải tỏa
Ngày 30/5, hãng thông tấn bán chính thức Mehr của Iran đưa tin Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã giải quyết các vấn đề hạt nhân với Iran liên quan đến 1 trong 3 cơ sở đang được điều tra về dấu vết của các "hạt" urani được làm đến gần mức có thể chế tạo bom.
Các máy ly tâm tại cơ sở hạt nhân Natanz, Iran. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Hãng tin Mehr khẳng định trường hợp cáo buộc liên quan đến việc phát hiện các hạt urani được làm giàu đến 83,7% đã được khép lại.
Trước đó, trong báo cáo từ chuyến thanh sát ngày 22/1/2023, IAEA đã lấy mẫu ở môi trường quanh cơ sở làm giàu hạt nhân Fordow của Iran và phát hiện các hạt urani đã được làm giàu đến mức 83,7%. Về lý thuyết, urani được làm giàu đến độ tinh khiết 90% có thể dùng để chế tạo bom. Khi được hỏi về sự hiện diện của các hạt này, Iran cho biết "các thay đổi ngoài ý muốn" trong quá trình làm giàu "có thể xảy ra".
Trước đó, Iran đã khẳng định không có ý định làm giàu urani đến trên mức 60%. Người phát ngôn Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI), ông Behruz Kamalvandi khẳng định: "Sự hiện diện của một hoặc nhiều hạt urani có độ tinh khiết trên 60% không đồng nghĩa với việc làm giàu trên 60%".
Theo kế hoạch, IAEA sẽ đưa ra báo cáo hằng quỹ về Iran trong tuần này, trước thềm một cuộc họp thường kỳ của Hội đồng điều hành IAEA vào tuần tới.
Hiện Iran đang làm giàu urani trên mức giới hạn đặt ra trong thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) năm 2015 với nhóm P5 1 (gồm 5 nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức). Tuy nhiên, thỏa thuận này đã đổ vỡ kể từ khi Mỹ rút vào năm 2018 và tái áp đặt các trừng phạt chống Iran. Cuộc đàm phán giữa Iran và các cường quốc nhằm cứu vãn thỏa thuận đã bắt đầu từ năm 2021 song đã bị đình trệ từ năm 2022.
Mỹ vẫn phụ thuộc vào uranium của Nga bất chấp căng thẳng do xung đột ở Ukraine Mục tiêu của chính quyền Biden nhằm cô lập nền kinh tế Nga trong suốt năm qua đã có một ngoại lệ lớn khi Mỹ tiếp tục mua uranium làm giàu có nguồn gốc từ Nga. Một nhà máy điện hạt nhân ở Mỹ. Ảnh: Eenews.net Theo Sputnik (Nga) ngày 14/5, trước khi cuộc xung đột ở Ukraine leo thang thành cuộc chiến...