Mỹ điều thêm máy bay do thám, radar tới bảo vệ Nhật

Trong cuộc đàm phán mở rộng liên minh an ninh Mỹ-Nhật đầu tiên sau 16 năm, ngoại trưởng và bộ trưởng quốc phòng hai nước hôm nay đã nhất trí triển khai các máy bay không người lái do thám mới và một radar nữa của Mỹ tới Nhật.

Ngoại trưởng, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ-Nhật đã ký thỏa thuận theo đó hai bên sẽ triển khai radar và máy bay không người lái mới ở Nhật.

Theo hãng tin NHK của Nhật, nhất trí trên đạt được trong cuộc họp được gọi là “2 2″, giữa Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ-Nhật vào ngày hôm nay 3/10. Theo tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc họp, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel và Ngoại trưởng Nhật Fumio Kishida và Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Itsunori Onodera đã nhất trí xem xét lại những nguyên tắc chỉ đạo hợp tác quốc phòng song phương cho tới cuối năm 2014.

“Đã có rất nhiều thay đổi trong thời gian gần đây”, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết tại Tokyo. “Có những mối đe dọa khác nhau và có nhiều kiểu đe dọa. Vì vậy điều quan trọng là chúng ta phải nhận thấy liên minh song phương của chúng ta vẫn là nhân tố quan trọng trong các chiến lược an ninh quốc gia mỗi nước.”

Theo một tuyên bố chung của hai chính phủ, tại cuộc họp, Mỹ đã tái khẳng định cam kết đối với “an ninh của Nhật qua hàng loạt khả năng quân sự của Mỹ, gồm cả khả năng hạt nhân và thông thường”.

Hai bên đã cam kết tạo “một liên minh vững mạnh hơn nữa” vào thời điểm Trung Quốc đang tăng cường chi tiêu cho quân sự và mở rộng tầm với của hải quân, trong khi Triều Tiên đang tăng tầm xa của tên lửa đạn đạo và đe dọa tấn công hạt nhân các nước láng giềng. Gần 70 năm sau khi Mỹ buộc Nhật phải tuân thủ theo một hiến pháp hòa bình, quốc gia châu Á này vẫn đang xem xét giới hạn đội quân trong lực lượng phòng vệ.

“Mục tiêu của chúng tôi là một liên minh hiệu quả và cân bằng hơn, để quân đội hai nước là những đối tác đầy đủ làm việc sát cánh cùng nhau và cùng với các đối tác khác trong khu vực, để củng cố hòa bình cũng như an ninh”, ông Kerry cho biết sau cuộc họp.

Washington từ đâu đã không mấy hài lòng với cách hiểu theo nghĩa hạn hẹp của Nhật đối với hiến pháp hòa bình của nước này, khiến Nhật không được tiến hành tấn công trước và chỉ được hành động quân sự để phòng thủ trước một cuộc tấn công trực tiếp vào người dân hoặc tài sản của Nhật.

Trong khi đó, Nhật hiện ngày càng lo ngại trước các động thái của Trung Quốc trong khu vực. Thủ tướng Nhật Abe từng cho biết ông muốn lực lượng Nhật được đào tạo tốt hơn, trang bị tốt hơn và có vai trò tích cực hơn.

Tại cuộc họp, Mỹ cũng công bố vị trí của radar phòng thủ tên lửa thứ hai được triển khai tại Nhật. Hai nước đã thảo luận kế hoạch chuyển 5.000 lính thủy đánh bộ từ một căn cứ ở Okinawa tới Guam trong khi Mỹ tìm cảnh giảm ảnh hưởng của lực lượng nước này đối với người dân địa phương ở Nhật.

Theo hãng thông tấn AP, giới chức Mỹ và Nhật cho hay họ sẽ triển khai một radar cảnh báo sớm ở Nhật trong vòng năm tới và triển khai các máy bay không người lái do thám tầm xa mới của Mỹ, nhằm giúp Nhật giám sát các đảo tranh chấp ở Hoa Đông. Động thái này, nhiều khả năng sẽ gây căng thẳng với Trung Quốc.

AP cũng cho biết ngoại trưởng và bộ trưởng quốc phòng 2 nước đã đưa ra được một cái giá Nhật sẽ đóng góp để di dời lính thủy đánh bộ Mỹ ra khỏi Okinawa để tới Guam và các vị trí khác ở châu Á-Thái Bình Dương. Nhật sẽ trả tới 3,1 tỷ USD.

Cũng nhằm củng cố liên minh, Mỹ và Nhật cam kết mở rộng hợp tác trong cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu, cướp biển và phối hợp cung cấp viện trợ nhân đạo. Nhật và Mỹ cũng lên kế hoạch phối hợp với các cơ quan tư nhân chống các mối đe dọa về an ninh mạng, tìm kiếm chinh phục vũ trụ và công nghệ vệ tinh, hỗ trợ cho an ninh biển.

Trung Quốc lên án Mỹ-Nhật mở rộng liên minh

Trung Quốc đã lên án động thái mở rộng liên minh Mỹ-Nhật và xem đây như là chủ nghĩa quân sự Nhật mới. Căng thẳng giữa hai “ông lớn” châu Á vẫn chưa hạ nhiệt kể từ khi Nhật quốc hữu hóa 3 hòn đảo trong quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư trên Hoa Đông hồi tháng 9 năm ngoái. Kể từ đó, Trung Quốc thường xuyên phái tàu tới vùng biển để thách thức tuyên bố chủ quyền của Nhật.

Tại cuộc họp báo với người đồng cấp Kerry và ông Hagel sau cuộc đàm phán, Ngoại trưởng Nhật Fumio Kishida cho biết Mỹ đã tái khẳng định quan điểm của nước này về Senkaku, coi Senkaku nằm trong tầm bao phủ của hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật.

Theo Dantri