Mỹ công bố điện mật, tăng hợp tác với Đài Loan
Washington thông báo lập sáng kiến kinh tế mới với Đài Loan và công bố hai bức điện mật dưới thời tổng thống Reagan trong đó có “sáu bảo đảm” dành cho hòn đảo.
Washington công bố hai bức điện năm 1982, được giải mật vào ngày 16/7 và đăng trên website của Viện Mỹ tại Đài Loan (AIT) hôm 31/8, tập trung vào việc bán vũ khí cho Đài Loan và “sáu đảm bảo” dành cho Đài Loan.
Mỹ cùng ngày cũng thông báo thiết lập đối thoại kinh tế song phương mới với Đài Loan nhằm tăng cường quan hệ với hòn đảo “trước sức ép ngày càng tăng từ Bắc Kinh”.
Bức điện đầu tiên có tên “Bán vũ khí cho Đài Loan”, do cựu ngoại trưởng Mỹ Lawrence S. Eagleburger gửi cho Giám đốc AIT James Lilley vào tháng 7/1982, liên quan việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan.
Video đang HOT
Điện mật Mỹ gửi Đài Loan năm 1982 được Viện Mỹ tại Đài Loan (AIT) hôm 31/8. Ảnh: AIT.
Bức điện giải thích việc Mỹ sẵn sàng giảm bán vũ khí cho Đài Loan, với điều kiện Trung Quốc tiếp tục cam kết về một giải pháp hòa bình tại eo biển Đài Loan. Nếu Trung Quốc “trở nên hiếu chiến hoặc gây mất an ninh, bất ổn cho khu vực này”, Mỹ sẽ tăng cường bán vũ khí cho Đài Loan.
Bức điện thứ hai có tên “Sáu bảo đảm”, do cựu ngoại trưởng Mỹ George Shultz gửi ông James Lilley vào tháng 8/1982, trong đó đưa ra sáu cam kết bảo đảm an ninh cho Đài Loan. Văn bản này được xem là yếu tố nền tảng trong chính sách của Mỹ đối với Đài Loan.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á David Stilwell cho biết các động thái mới nhất của Mỹ với Đài Loan không phải là sự thay đổi chính sách, mà là một phần của loạt “điều chỉnh đáng kể” trong khuôn khổ nguyên tắc “một Trung Quốc” lâu đời của Washington. “Mỹ sẽ tiếp tục ủng hộ Đài Loan trước những hành động gây áp lực, đe dọa và loại bỏ Đài Loan của Trung Quốc”, ông nói.
Daniel Russel, người tiền nhiệm của ông Stilwell dưới thời Obama, cho biết “Sáu đảm bảo” là “bí mật mở”.
Cơ quan Ngoại giao Đài Loan cho biết việc công bố giải mật hai bức điện gần 40 năm trước thể hiện cam kết của Mỹ đối với hòn đảo, đồng thời “bày tỏ cảm ơn” về sự ủng hộ của Mỹ và cho biết sẽ tiếp tục tăng cường khả năng quốc phòng của mình.
Trung Quốc chưa có bình luận về động thái trên của Mỹ. Tuy nhiên, việc giải mật được đưa ra vào thời điểm quan hệ giữa Washington – Bắc Kinh ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Trung Quốc được dự đoán là mục tiêu bị chỉ trích và áp các biện pháp cứng rắn khi Trump vận động cho chiến dịch tái tranh cử vào tháng 11 tới.
Trung Quốc luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ thống nhất, kể cả bằng vũ lực. Trung Quốc cũng coi Đài Loan là một trong những vấn đề nhạy cảm và quan trọng nhất trong quan hệ quốc tế cũng như phản đối mọi động thái vi phạm nguyên tắc “một Trung Quốc”.
Dù công nhận chính sách “một Trung Quốc”, Mỹ vẫn duy trì quan hệ với Đài Loan và bán vũ khí cho hòn đảo, nhưng thường không bán những khí tài hiện đại nhất để tránh gây căng thẳng với Bắc Kinh.
Trung Quốc cảnh báo Đài Loan tiếp nhận người Hong Kong
Bắc Kinh cảnh báo kế hoạch của Đài Loan nhằm giúp những người Hong Kong muốn di cư, cho rằng họ có thể gây hại cho hòn đảo.
Chính quyền Đài Loan hôm 18/6 cho biết đang lên kế hoạch mở một văn phòng đặc biệt nhằm giải quyết các trường hợp cư dân muốn rời đặc khu hành chính Hong Kong để tới hòn đảo. Đài Loan tuyên bố văn phòng đặc biệt trên sẽ bắt đầu hoạt động vào 1/7 và một trong những nhiệm vụ của họ sẽ là xử lý hồ sơ của những người Hong Kong muốn di cư đến Đài Loan vì "lý do chính trị". 1/7/1997 cũng là ngày Anh trao trả Hong Kong về Trung Quốc đại lục.
"Cung cấp nơi trú ẩn cho những kẻ bạo loạn và những phần tử gây hỗn loạn Hong Kong sẽ chỉ tiếp tục mang đến tác hại cho người dân Đài Loan", Văn phòng các vấn đề Đài Loan của Trung Quốc đại lục hôm 19/6 tuyên bố, đồng thời chỉ trích kế hoạch thành lập cơ quan đặc biệt của Đài Loan nhằm trợ giúp người Hong Kong muốn di cư tới hòn đảo, gọi đây là "âm mưu chính trị nhằm can thiệp vào các vấn đề Hong Kong, phá hoại sự ổn định và sự phồn thịnh của đặc khu".
Một người bị bắt trong cuộc biểu tình phản đối luật quốc ca ở Hong Kong hôm 27/5. Ảnh: Reuters.
"Các âm mưu của những lực lượng ủng hộ độc lập cho Hong Kong và Đài Loan, cũng như tìm cách gây tổn hại chính sách 'một quốc gia, hai chế độ' và chia rẽ quốc gia sẽ không bao giờ thành công", Văn phòng các vấn đề Đài Loan của đại lục cho hay.
Lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn tháng trước cam kết giúp người Hong Kong rời đi do những gì bị coi là thắt chặt kiểm soát của Trung Quốc, bao gồm luật an ninh sắp được ban hành. Bắc Kinh đã lên tiếng phản đối động thái trên của bà Thái.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là lãnh thổ chờ thống nhất, kể cả bằng vũ lực nếu cần thiết. Việc lãnh đạo Thái Anh Văn cùng các quan chức dưới quyền hỗ trợ biểu tình ở Hong Kong làm trầm trọng thêm quan hệ vốn không tốt giữa Đài Loan và Trung Quốc đại lục. Bắc Kinh cũng cáo buộc những người ủng hộ Đài Loan ly khai thông đồng với người biểu tình ở Hong Kong.
Máy bay Trung Quốc áp sát Đài Loan lần thứ 4 trong tuần Tiêm kích J-10 Trung Quốc tiếp tục bay vào vùng nhận dạng phòng không Đài Loan, buộc hòn đảo điều chiến đấu cơ can thiệp. Cơ quan phòng vệ Đài Loan cho biết tiêm kích J-10 Trung Quốc bay vào vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở phía tây nam hòn đảo vào trưa 19/6, song không nêu rõ số lượng. Lực lượng...