Mỹ có thể nâng cấp lá chắn tên lửa tại Hàn Quốc

Vũ Anh18:50 01/06/2020

Mỹ có thể đang tăng cường năng lực hệ thống THAAD tại Hàn Quốc, không đơn giản là thay các quả đạn cũ như tuyên bố, theo giới chuyên gia.

Quân đội Mỹ hôm 28/5 chuyển một số tên lửa và trang thiết bị mới cho Hệ thống Phòng thủ Tầm cao Giai đoạn cuối (THAAD) đang đặt tại Hàn Quốc, thay thế các quả đạn cũ đã triển khai tại đây từ năm 2017. Động thái diễn ra bất ngờ trong đêm nhằm hạn chế sự phản đối từ cư dân địa phương.

Quan chức Hàn Quốc giấu tên cho biết đây là “hoạt động tiếp tế thông thường”, số lượng đạn đánh chặn của đơn vị THAAD không tăng lên. Tuy nhiên, giới chuyên gia vẫn nghi ngờ lời giải thích này, bởi việc thay thế đạn cho tổ hợp đánh chặn THAAD diễn ra quá sớm.

“THAAD là hệ thống tối tân, các quả đạn có thể nằm trong ống bảo quản kiêm bệ phóng suốt 15 năm”, Shin Jong-woo, nhà phân tích cấp cao tại Diễn đàn An ninh Quốc phòng Hàn Quốc, nhận xét.

Thiết bị của THAAD được chuyển tới Seongju sáng 29/5. Ảnh: Yonhap .

Hệ thống THAAD của Mỹ đặt tại một sân golf cũ ở thị trấn miền núi Seongju, phía nam Hàn Quốc, đi vào hoạt động từ tháng 5/2017. Không rõ thời điểm sản xuất các quả đạn trong tổ hợp này, nhưng các chuyên gia cho rằng chúng được sản xuất không quá 10 năm trước.

Đợt chuyển đạn diễn ra chỉ vài ngày sau khi lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un chủ trì cuộc họp Quân ủy Trung ương để thảo luận các chính sách mới nhằm “tăng cường hơn nữa khả năng răn đe chiến tranh hạt nhân của đất nước”. Các chuyên gia quân sự Hàn Quốc cho rằng bước đi phù hợp nhất với chiến lược này là hạ thủy tàu ngầm thế hệ mới hoặc giới thiệu phiên bản tiếp theo của tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) Pukguksong.

Tờ Joongang Ilbo của Hàn Quốc hôm 1/6 cho biết các thiết bị được chuyển tới căn cứ Seongju tuần trước có thể giúp khẩu đội THAAD tích hợp vào mạng lưới tác chiến của hệ thống phòng không Patriot , nâng cao năng lực đánh chặn tên lửa đạn đạo và các mối đe dọa trên không.

Bộ Quốc phòng Hàn Quốc bác bỏ thông tin, khẳng định đó là khí tài thay thế những trang thiết bị đã xuống cấp và không liên quan tới dự án nâng cấp hệ thống THAAD được Mỹ đề xuất.

Lầu Năm Góc đầu năm nay cho biết đang xin ngân sách một tỷ USD để nâng cấp 7 hệ thống THAAD, trong đó có đơn vị tại Hàn Quốc, trong một năm tới. “Radar AN/TPY-2 của THAAD có tầm hoạt động vượt xa radar Patriot. Nó có thể mở rộng tầm tác chiến, tận dụng tối đa khả năng đánh chặn của hệ thống Patriot”, phó đô đốc Jon Hill, giám đốc Cơ quan Phòng thủ Tên lửa Mỹ, nói trong cuộc họp báo tại thủ đô Washington hồi tháng 2.

Video đang HOT

Hệ thống THAAD tại Seongju hiện nay được thiết kế để vận hành độc lập. Việc tích hợp nó với các đơn vị Patriot sẽ nâng cao đáng kể năng lực phòng thủ tên lửa của Mỹ trên bán đảo Triều Tiên.

Chính quyền Hàn Quốc phủ nhận nghi vấn, cho rằng quá trình nâng cấp THAAD chưa thể diễn ra ngay vì mất nhiều thời gian và công sức. “Chúng tôi đã được phía Mỹ thông báo về kế hoạch nâng cấp. Nó không thể diễn ra sớm vì hàng loạt vấn đề đã xuất hiện trong quá trình thử nghiệm sơ bộ của dự án”, quan chức Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho hay.

Xe phóng đạn tổ hợp THAAD triển khai đến Seongju hồi nă m2017. Ảnh: AP .

Sự hiện diện và kế hoạch nâng cấp THAAD tại Hàn Quốc cũng nhiều lần gặp phản ứng dữ đội từ Trung Quốc. “Bắc Kinh và Seoul đã nhất trí về phương án giải quyết theo từng giai đoạn trong vấn đề THAAD. Chúng tôi hy vọng Hàn Quốc sẽ tuân thủ thỏa thuận đó”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho biết hôm 28/5.

THAAD được Mỹ phát triển từ năm 1987 để bắn hạ các tên lửa đạn đạo tầm ngắn và tầm trung ở giai đoạn cuối khi chúng đang lao xuống mục tiêu. Đạn đánh chặn của hệ thống này không chứa thuốc nổ mà sử dụng động năng để diệt tên lửa đối phương, giảm thiểu nguy cơ kích nổ đầu đạn hạt nhân gắn trên đó. Quân đội Mỹ đưa THAAD vào biên chế năm 2008, hiện các tổ hợp được triển khai tại Mỹ và Hàn Quốc.

Trung Quốc luôn phản đối sự hiện diện của THAAD tại Hàn Quốc vì hệ thống radar tối tân của nó mang đến khả năng thu thập thông tin mạnh mẽ, giúp quân đội Mỹ theo dõi được mọi hoạt động của trang thiết bị, khí tài quân sự sâu bên trong đất liền Trung Quốc. Bắc Kinh từng áp dụng nhiều biện pháp trả đũa kinh tế đối với Seoul sau khi hệ thống THAAD được triển khai ở nước này.

Nhiều người dân Hàn Quốc cũng phản đối Mỹ triển khai THAAD, cho rằng hệ thống này gây ra các mối nguy hại về sức khỏe và môi trường, đồng thời khiến nơi họ sinh sống có nguy cơ trở thành mục tiêu tấn công hàng đầu của Triều Tiên.

Lý do có thể khiến Covid-19 ít chết chóc hơn ở châu Á

Tỷ lệ tử nhiễm và tử vong vì nCoV ở châu Á thấp hơn nhiều so với phương Tây, thôi thúc giới khoa học khám phá bí mật về Covid-19.

Trung Quốc, nơi Covid-19 khởi phát hồi tháng 12/2019, báo cáo hơn 4.600 người chết, với tỷ lệ tử vong 3 người trên một triệu dân. Tỷ lệ này của Nhật Bản là 7, Pakistan 6, Hàn Quốc và Indonesia 5, Ấn Độ 3 và Thái Lan dưới một. Việt Nam, Campuchia và Mông Cổ không ghi nhận ca tử vong vì Covid-19. Trong khi đó, tỷ lệ tử vong của các nước phương Tây lớn hơn rất nhiều, với Đức 100, Canada 180, Mỹ gần 300, Anh, Italy và Tây Ban Nha hơn 500.

Sự chênh lệch rõ ràng giữa châu Á và phương Tây lập tức thu hút sự chú ý của giới khoa học. Nhóm nghiên cứu tại Đại học Chiba, Nhật Bản, đã tìm hiểu các yếu tố có thể khiến Covid-19 ở châu Á bớt chết chóc hơn châu Âu và Bắc Mỹ.

Người dân đeo khẩu trang đứng chờ sang đường ở thủ đô Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: AFP.

Một trong những lý do khiến số người chết ở Mỹ và Tây Âu cao hơn là phản ứng chần chừ trong giai đoạn đầu dịch. Trong khi đó, châu Á, n hờ kinh nghiệm đối phó với các đợt bùng phát dịch trong quá khứ, như SARS và MERS , đã nhanh chóng triển khai biện pháp ngăn chặn mối đe dọa mới.

Đài Loan là một minh chứng cho điều này. Khi Covid-19 bùng phát ở Vũ Hán, đảo Đài Loan nhanh chóng giám sát y tế đối với những người đến từ Trung Quốc đại lục và cách ly tất cả người có triệu chứng nhiễm bệnh. Tới ngày 21/1, ca nhiễm đầu tiên xuất hiện ở Đài Loan và chính quyền đã sớm bắt đầu phân phối khẩu trang.

Hàn Quốc cũng lập tức khởi động hệ thống xét nghiệm, theo dõi và cách ly người nhiễm. Chính quyền Hong Kong đã sớm nhận ra rủi ro sau thông tin về các ca nhiễm đầu tiên ở Vũ Hán, sau đó phát cảnh báo từ ngày 4/1.

Thời tiết nóng ẩm cũng có thể là yếu tố có lợi cho các quốc gia như Campuchia, Việt Nam hay Singapore trong cuộc chiến với Covid-19. Nhiều nghiên cứu chỉ ra nCoV sẽ lây lan với tốc độ chậm hơn trong điều kiện thời tiết này.

Tuy nhiên, không phải quốc gia nào ở châu Á cũng có kiểu thời tiết như vậy. Các nhà nghiên cứu cho rằng tỷ lệ tử vong và nhiễm thấp còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như cơ cấu dân số trẻ hoặc văn hóa của quốc gia đó.

Người dân Nhật Bản tin rằng thói quen thường ngày như thường xuyên rửa tay, đeo khẩu trang và văn hóa cúi đầu chào thay vì bắt tay , ôm hôn là "chìa khóa" giúp làm chậm tốc độ lây lan của dịch. Ngoài ra, hệ thống chăm sóc y tế phổ cập và việc coi bảo vệ người cao tuổi là trọng tâm cũng có thể giúp giảm số người chết ở quốc gia Đông Á này.

Nghiên cứu của Đại học Cambridge, Anh, công bố hồi tháng 4, chỉ ra nCoV đã biến chủng khi lan tới châu Âu, lưu ý khả năng chủng virus ban đầu đã "thích ứng với môi trường và miễn dịch của phần lớn dân số Đông Á".

Peter Forster, nhà di truyền học và là trưởng nhóm nghiên cứu, nói "dữ liệu lâm sàng" về các chủng virus ảnh hưởng tới các nhóm dân số khác nhau như thế nào vẫn "rất hạn chế". Tuy nhiên, ông lưu ý nên tiếp tục nghiên cứu vấn đề này để xem nó có ảnh hưởng tới tỷ lệ tử vong khác nhau ở các quốc gia hay không.

Nhóm nhà khoa học thuộc Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos cũng cho rằng một chủng virus dễ lây lan hơn đã tấn công châu Âu và Mỹ, nhưng các chuyên gia khác cho rằng mức độ nghiêm trọng của chủng virus này vẫn chưa rõ ràng.

"Có một khả năng là người nhiễm chủng virus đột biến này đã tới dự một lễ hội nhạc rock hoặc hộp đêm và lây nhiễm nó cho nhiều người khác", Jeremy Luban, nhà virus học tại Trường Y Đại học Massachusetts, nói. "Nhưng có khả năng khác là chủng virus này dễ lây nhiễm hơn".

Người dân xếp hàng chờ lấy mẫu xét nghiệm nCoV trước một chung cư ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc, tháng này. Ảnh: Reuters.

Tasuku Honjo, nhà khoa học và miễn dịch học Nhật Bản từng đạt giải Nobel, chỉ ra yếu tố khác là cấu trúc gene . Ông cho rằng người gốc châu Á và gốc châu Âu có nhiều điểm khác biệt lớn về kháng nguyên bạch cầu (HLA), gene kiểm soát phản ứng của hệ thống miễn dịch với virus. Điều này có thể là lý do châu Á có tỷ lệ tử vong thấp hơn, theo ông Honjo.

Nhóm nhà khoa học tại Đại học Chiba cũng nhấn mạnh rằng yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng tới phản ứng của cơ thể với virus và đáng được nghiên cứu thêm, ngay cả khi chưa có bằng chứng nào cho ý tưởng này.

Giới chuyên gia nói rằng phản ứng miễn dịch khác nhau cũng có thể là yếu tố ảnh hưởng tới tỷ lệ nhiễm và tử vong vì nCoV. Tatsuhiko Kodama từ Đại học Tokyo chia sẻ các nghiên cứu sơ bộ cho thấy hệ miễn dịch của người Nhật có xu hướng phản ứng với nCoV như thể từng nhiễm trước đó.

Nhà khoa học này lưu ý thêm các chủng virus corona đã xuất hiện ở Đông Á từ nhiều thế kỷ. "Đông Á có tỷ lệ tử vong thấp hơn có thể là do cơ thể đã phần nào miễn dịch", ông nói.

Một số nghiên cứu khác chỉ ra tỷ lệ tiêm vaccine lao (BCG) caocó thể đã giúp người châu Á chống chọi với nCoV tốt hơn, bởi vaccine này có thể gây ra phản ứng tăng cường miễn dịch cấp tế bào. Các nghiên cứu lâm sàng đang được tiến hành để kiểm chứng quan điểm này.

Megan Murray, nhà dịch tễ học tại Đại học Y Harvard, cho rằng vi khuẩn đường ruột cũng đóng vai trò lớn trong phản ứng miễn dịch của cơ thể. "Những người ở các khu vực khác nhau, ăn thực phẩm khác nhau, dẫn tới hệ vi khuẩn đường ruột cũng rất khác biệt", bà nói.

Béo phì là một trong số bệnh lý nền làm tăng nguy cơ tử vong vì nCoV. Thực tế, người châu Á có tỷ lệ béo phì thấp hơn nhiều so với phương Tây. Trong khi tỷ lệ béo phì của Nhật là hơn 4%, Hàn Quốc chưa tới 5%, Tây Âu thường ngoài 20% và Mỹ khoảng 36%, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng lưu ý đây chỉ là những nhận định dựa trên dữ liệu hiện tại về Covid-19 và cho rằng còn quá sớm để đưa ra bất kỳ kết luận nào liên quan tới ảnh hưởng của đại dịch.

Giới chuyên gia cảnh báo tất cả quốc gia trên thế giới vẫn cần nâng cao cảnh giác với nCoV. "Tất cả chủng nCoV đang hoành hành khắp hành tinh này dường như đều đe dọa tới tính mạng con người", giáo sư Jeremy Luban thuộc Đại học Massachusetts nhận định.

CNN ca ngợi cách chống Covid-19 của Việt Nam Hành động sớm, truy vết kỹ càng, tuyên truyền rộng rãi, là cách Việt Nam chống Covid-19 thành công theo nhận định của hãng tin Mỹ CNN. "Khi cả thế giới nhìn sang châu Á để lấy ví dụ thành công trong công tác đối phó bùng phát Covid-19, nhiều nơi dành chú ý và khen ngợi cho Hàn Quốc, Đài Loan và...