Mỹ cho biết Taliban cam kết để người dân tự do rời khỏi đất nước
Ngày 7/9, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Taliban đã tái cam kết cho phép người dân Afghanistan tự do rời khỏi đất nước trong bối cảnh quan ngại gia tăng về khả năng lực lượng này chặn các chuyến bay được thuê để chở người di tản.
Người dân Afghanistan trên máy bay quân sự Mỹ ở sân bay quốc tế Kabul, chuẩn bị sơ tán khỏi quốc gia Tây Nam Á, ngày 19/8/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
Phát biểu trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tại thủ đô Doha, Ngoại trưởng Blinken cho biết Mỹ đã liên hệ với Taliban và lực lượng này đã nói rằng sẽ để những người có giấy tờ thông hành được tự do rời khỏi đất nước. Washington cũng đang nỗ lực đảm bảo các chuyến bay thuê bao có thể rời khỏi Afghanistan một cách an toàn. Ông nêu rõ: “Toàn thể cộng đồng quốc tế sẽ theo dõi Taliban thực hiện cam kết”, đề cập đến một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) hối thúc đảm bảo hành lang an toàn nhằm tạo điều kiện cho những người có nguyện vọng rời đi.
Video đang HOT
Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông báo cho các thành viên quốc hội rằng các chuyến bay thuê bao sẵn sàng đưa công dân Mỹ và người có thẻ xanh rời khỏi Afghanistan đến Doha đang bị Taliban giữ lại tại một sân bay ở thành phố Mazar-i-Sharif. Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News hôm 5/9, nghị sĩ Michael McCaul, thành viên cấp cao của đảng Cộng hoà tại Uỷ ban Đối ngoại Hạ viện, cho biết các chuyến bay rời Afghanistan đã được Bộ Ngoại giao Mỹ cho phép khởi hành nhưng “Taliban sẽ không để những máy bay này rời sân bay”. Theo nghị sĩ này, Taliban muốn đổi lại thứ gì đó và sẽ không cho phép công dân Mỹ rời đi cho đến khi họ được Mỹ công nhận hoàn toàn.
Qatar trước đó cho biết sân bay quốc tế ở thủ đô Kabul sẽ sớm hoạt động trở lại, qua đó tạo hành lang an toàn cho phép người dân Afghanistan có nguyện vọng rời khỏi đất nước. Qatar là điểm trung chuyển cho gần 50% trong số hơn 120.000 người di tản khỏi Afghanistan trong những ngày cuối cùng trước khi Mỹ rút quân hoàn toàn khỏi quốc gia Tây Nam Á.
Trong diễn biến liên quan, ngày 7/9, Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng “không cần phải vội vàng” công nhận quyền điều hành Afghanistan của Taliban, đồng thời cho biết Ankara vẫn đang tổ chức các cuộc thảo luận về việc vận hành sân bay chiến lược tại Kabul.
Trả lời phỏng vấn trên truyền hình, Ngoại trưởng Mevlut Cavusoglu đã tỏ ra thận trọng về mối quan hệ trong tương lai giữa Thổ Nhĩ Kỳ với Taliban. Ông cho rằng chính phủ mới của Afghanistan cần mang tính bao trùm và toàn diện, cho phép phụ nữ và đại diện một loạt nhóm sắc tộc được đảm nhận các vị trí cấp bộ trưởng. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Cavusoglu cho rằng cộng đồng quốc tế nên kiên nhẫn chờ đợi và theo dõi trước khi công nhận quyền điều hành của Taliban.
Theo quan chức Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành đàm phán với Taliban tại Kabul, nơi nước này vẫn duy trì hiện diện ngoại giao, về các điều kiện mà lực lượng này có thể giúp vận hành sân bay thủ đô Afghanistan. Thổ Nhĩ Kỳ đang phối hợp với Qatar và Mỹ về các điều khoản, theo đó sân bay có thể khai thác trở lại các chuyến bay thường xuyên cần thiết để cung cấp viện trợ nhân đạo, sơ tán dân thường mắc kẹt và tái thiết lập nhiệm vụ ngoại giao. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Cavusoglu cũng nhấn mạnh an ninh vẫn là vấn đề mấu chốt, cảnh báo các chuyến bay thương mại có thể không được nối lại cho đến khi các hãng hàng không và các công ty bảo hiểm cảm thấy tình hình đủ an toàn.
LHQ không ghi nhận tình trạng di cư ồ ạt từ Afghanistan qua biên giới Pakistan và Iran
Ngày 3/9, Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) cho biết không ghi nhận tình trạng dòng người di cư Afghanistan ồ ạt đổ sang các nước láng giềng Pakistan và Iran sau khi Taliban giành quyền kiểm soát nước này hồi giữa tháng 8 như lo ngại ban đầu.
Người dân tập trung tại sân bay quốc tế Kabul chờ được sơ tán khỏi Afghanistan, ngày 22/8/2021. Ảnh: THX/TTXVN
Dù cho biết chỉ có một số ít người Afghanistan vượt biên sang Pakistan và Iran để xin tị nạn nhưng UNHCR không nêu cụ thể số lượng. Người phát ngôn của UNHCR Babar Baloch khẳng định không xuất hiện tình trạng người di cư ồ ạt từ Afghanistan qua các biên giới với Pakistan và Iran. Hồi tuần trước, cơ quan này từng cảnh báo đến cuối năm 2021, khoảng 50.000 người Afghanistan sẽ rời bỏ quê nhà đi tị nạn.
Cũng trong ngày 3/9, đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cho biết khối này sẽ tìm cách đẩy mạnh hỗ trợ người dân Afghanistan, tăng cường phối hợp với các nước láng giềng của nước này để ngăn chặn làn sóng di cư đến châu Âu.
Phát biểu sau cuộc họp với ngoại trưởng các nước thành viên EU tại Slovenia, ông Borrell cho biết khối này sẽ tìm cách thiết lập một nền tảng chính trị khu vực để cùng với các quốc gia láng giềng của Afghanistan hỗ trợ ổn định tình hình tại quốc gia Tây Nam Á.
Bên cạnh đó, ông Borrell cũng cho biết EU đang cân nhắc thiết lập một cơ chế hiện diện ngoại giao chung của các nước thành viên nếu tình hình an ninh tại Afghanistan cho phép. Cơ quan này sẽ là cầu nối để EU liên hệ với lực lượng Taliban và đảm bảo những người Afghanistan mà khối này chưa kịp sơ tán sẽ được phép rời đi như mong muốn.
Cũng trong ngày 3/9, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) đã điều một máy bay vận chuyển thực phẩm và thiết bị y tế cứu trợ tới Afghanistan. Theo hãng tin WAM của Saudi Arabia, chuyến bay chở hàng cứu trợ trên được thực hiện với mục đích nhân đạo, giúp đỡ những người dân Afghanistan đang trong tình trạng khó khăn.
Bộ Ngoại giao UAE cũng xác nhận với hãng tin AFP (Pháp) rằng đây là chuyến bay cứu trợ đầu tiên mà nước này điều đến Afghanistan kể từ sau những sự kiện gần đây tại quốc gia này.
UAE là một trong những quốc gia vùng Vịnh đồng ý tổ chức các chuyến bay hỗ trợ sơ tán người nước ngoài tại Afghanistan và người dân nước này sau khi Taliban giành quyền kiểm soát thủ đô Kabul hồi giữa tháng 8. Ngoài UAE, các quốc gia như Qatar, Kuwait và Bahrain cũng thực hiện những chuyến bay này.
Cuộc chiến Afghanistan "ngốn" của Mỹ 300 triệu USD/ngày trong 20 năm Mỹ đã chi hàng nghìn tỷ USD cho cuộc chiến kéo dài 20 năm tại Afghanistan và để lại số lượng vũ khí lớn cho Taliban sau khi rút quân. Lính Mỹ chuyển thi thể của binh sĩ thiệt mạng trong vụ tấn công ở sân bay quốc tế Kabul ngày 27/8 (Ảnh: US Marines). Vào tối 30/8, những người lính Mỹ cuối...